Vermeld altijd eerst de uitgeschreven of –gesproken betekenis.
Onderstaande lijst met afkortingen is gebaseerd op een groot aantal bronnen.
Onderstaande lijst bevat specifiek militaire afkortingen, zowel formele als informele.
Bijzonder woord van dank aan Marcel van Hemert met wie ik ook een gedrukte versie op de KMS heb uitgegeven.
| 1-IWK |
Instructie Werk Kaart op het niveau eigen onderhoud; bijgenaamd Roze Lijst |
|
| 1ste lijns |
Persoonsgebonden uitrusting; worn equipment; kleding op de man (broek, smockjas, opsvest, chestrig), persoonlijk wapen, vechtmes en zaken om te kunnen overleven wanneer een militair er alleen voor staat en contact met eenheid of voertuig is verbroken; BGU gaat uit van persoonlijk wapen, NBC-masker en helm: |
|
|
|
|
|
aansteker/lucifers |
|
|
bestek/spork |
|
|
breaklights/hoofdlamp/zaklamp met filters |
|
|
camouflagedoosje |
|
|
contant geld |
|
|
flashcard/visibilitycard |
|
|
gevechts- en noodrantsoen |
|
|
handdoek/tandenborstel |
|
|
handschoenen/muts |
|
|
isolatiedeken |
|
|
kaart/kaarthoekmeter/kompas |
|
|
klapmokje/veldfles opgetopt |
|
|
naaigarnituur |
|
|
noodverband |
|
|
patroonhouders/handgranaten |
|
|
poncho/poncholiner/spanhaken/spinnen |
|
|
papier/potlood/schrijfgerei |
|
|
seinspiegel |
|
|
ondergoed/shirt/sokken |
|
|
vechtmes/zakmes |
|
|
wapenonderhoudsmiddelen |
|
|
waterzuiveringstabletten/-pompje |
|
| 101 CBRN-Verdedigingscompagnie |
Eenheid voor het verkennen, detecteren en uitvoeren van ontsmettingen van personeel, materieel, voertuigen en terrein. Ondergebracht bij 11 Pagnbat (43X). |
|
| 101 Gevstbrig |
101 Gevechtssteunbrigade; opvolger vh Divisie Gevechtssteun Commando (DGC); in 2009 samen met 1 Logistieke Brigade gefuseerd tot OOCL |
|
| 101 Mipel |
101 Militaire Inlichtingen Peloton. |
|
| 103 ISTARbat |
103 Intelligence Surveillance Target Acquisition and Reconnaissance bataljon; nu JISTARC. |
|
| 105 FHEsk |
105 Field Human Intelligence Eskadron. Onderdeel vh JISTARC. |
|
| 107 ASBt |
107 Aerial Systembatterij. Onderdeel vh JISTARC. Houdt zich bezig met alle activiteiten m.b.t. vliegen met onbemande vliegtuigen, zoals Raven en ScanEagle. |
|
| 1 Logbrig |
1 Logistieke Brigade; opvolger van DLC; vervolgens samen met 101 GSB in 2009 gefuseerd tot OOCL |
|
| 1 UP |
Één niveau hoger; one echelon up; missie en commander's intent vd commandant en hoe hij van plan is dit te bereiken (voor compagnie bataljonsniveau) |
|
| 2 / 2 / 4 / 20 |
Voorbeeld. Generieke schrijfwijze voor de behandelcapaciteit in een geneeskundige installatie role 2 en hoger. Beschrijft, in volgorde van behandeling in de geneeskundige installatie, het aantal: spoedeisende hulp (SEH)-punten (aankomst), operatiekamers (OK’s), Intensive Care-bedden en verpleegbedden. |
|
| 24/7 |
Klokrond; de klok rond; onafgebroken; non-stop |
|
| 2D |
Tweedimensionaal; zonder het luchtruim |
|
| 2de lijns |
Gedragen uitrusting; carried equipment; uitrustingsstukken die belangrijk zijn om het gevecht te kunnen voeren én essentieel om te kunnen overleven, zoals grabbag, radio en trauma medickit |
|
| 2E |
Role 2 Enhanced; vgl. ziekenhuisachtige omgeving van een Hospitaalcompagnie; in tenten. |
|
| 2IC |
Second in command; plaatsvervanger |
|
| 2LM |
Role 2 Light Maneuver; vgl. ziekenhuisachtige omgeving van een MOGOScompagnie; gecontaineriseerd. |
|
| 2 UP |
Twee niveaus hoger; two echelons up; missie en commander's intent vd commandant vd commandant en hoe hij van plan is dit te bereiken (voor compagnie brigadeniveau) |
|
| 3 Block War |
Full spectrum militaire operatie, waarbij humanitaire hulpverlening, NFO/PSO en gevechtsacties naast elkaar voorkomen. |
|
| 3D |
Driedimensionaal; met inbegrip vd derde dimensie (luchtruim). |
|
| 3D |
3D-benadering. Comprehensive approach. Geïntegreerde benadering: |
|
|
|
|
|
Diplomacy |
Diplomatie > Good Governance |
|
Defense |
Defensie > Enhancement of Security |
|
Development |
Ontwikkeling > Economical and Social Progress |
| 3de lijns |
Bepakking; packed equipment; luxere artikelen die in een noodsituatie het eerst worden achtergelaten; voorbeelden zijn 120-liter rugzak, matje en slaapzak |
|
| 3PL |
3th Party Logistics |
|
| 300 Matlogcie |
300 Materieellogistieke compagnie. Bestaat uit vier pelotons: 301 t/m 303 Matlogpel en 304 Munpel. |
|
| 320 Matlogpel |
320 Materieellogistiek peloton; onderdeel vh OOCL, geloceerd op het militair complex Coevorden; verzorgt o.a. de degroupage van teruggekeerd materieel en beheert de landsvoorraad van Defensie |
|
| 360 |
Rondombeveiliging; cirkelvormige beveiliging van een (onder)eenheid om verrassing door de vijand te voorkomen |
|
| 10-4 |
Roger |
|
| 4 C's |
Confirm, Clear, Cordon, Control; veiligheidsmaatregelen |
|
| 41 Afdva |
41 Afdeling Veldartillerie |
|
| 414 CBRN-Verdedigingscompagnie |
Eenheid voor het verkennen, detecteren en uitvoeren van ontsmettingen van personeel, materieel, voertuigen en terrein. Ondergebracht bij 41 Pagnbat (13X). |
|
| 4de lijns |
Verplaatsingsuitrusting; driven equipment; woodlandtas (wolata) |
|
| 5-25 meter check |
Snelle controle op 5 en 25 meter afstand i.h.k.v. search op de aanwezigheid van IED na het uitstijgen van een voertuig |
|
| 5W's |
Wie, Wat, Wanneer, Waar, Waarom; Who, What, When, Where, Why |
|
| 7P |
Prior Planning and Preparation Prevents a Pretty Poor Performance |
|
| a |
Terug naar Boven |
|
| A-10 |
Fairchild Republic A-10 Thunderbolt gevechtsvliegtuig; wordt gebruikt door de United States Air Force; bijnaam Warthog (Wrattenzwijn). |
|
| A400M |
Airbus A400 M; tactisch militair transportvliegtuig dat op termijn de C-130 Hercules zal vervangen |
|
| A&A |
Advice & Assist; Advies & Assistentie. |
|
| AA |
Automatic Ambush; Alfa-Alfa |
|
| AA |
Anti Aircraft. |
|
| AA |
Assembly Area; verzamelgebied. |
|
| AA |
Avenue of Approach; naderingsweg; naderingsroute |
|
| AAA |
Anti-Aircraft Artillery; luchtafweergeschut |
|
| AAC |
Aanstellings- en Adviescommissie |
|
| AAGD(V) |
Algemene Aanwijzingen Geneeskundige Dienst (Vredestijd) |
|
| Aal |
Aalmoezenier |
|
| AAM |
Air-to-Air Missile |
|
| Aanschrijving |
Schriftelijke bevelsuitgifte; ambtshalve toezenden van een schriftelijk bevel; schriftelijke bekendmaking van een opdracht |
|
| Aanv |
Aanvullen; aanvulling |
|
| Aanwijzing CDS A-1103 |
Operationeel-juridische voorbereidingen op uitzendingen; geeft aan dat militairen altijd voldoende worden geïnformeerd over de context waarin ze opereren en de mogelijke juridische gevolgen van hun doen en laten |
|
| Aanwijzing CDS A-700 |
Aanwijzing die bepaalt dat elke militair moet beschikken over negen vaardigheden: Ammunition awareness & Search, Brandbestrijding en –preventie, CBRN, HPG, humanitair oorlogsrecht, militaire veiligheid, persoonlijke uitrusting, schietvaardigheid en ZHKH |
|
| Aanwijzing CDS A-700a |
Opleiding en training voor de individuele militair voor (vredes)operaties |
|
| Aanwijzing CDS A-700b |
Training en oefening voor eenheden bij (vredes)operaties |
|
| Aanwijzing SG A/963 |
Melding voorval. Elke calamiteit moet worden gemeld met de PeopleSoft-applicatie ‘Melding Voorvallen’. Meldingsplicht kent géén uitzonderingen. Zo wordt na de melding van een ongeval of incident op een schiet- of handgranaatbaan vd baancommandant aan de hulpverlener(s) en de beheerder een ‘Melding voorval’ opgemaakt. |
|
| AAOT |
Algemene Adviezen Opleiding en Training |
|
| AAP |
Allied Administrative Publication; publicatie vd NAVO. |
|
| AAR |
After Action Report; After Action Review. |
|
| AAR |
After Action Review; product van de O/T-organisatie; wanneer tijdens een oefening géén ruimte wordt ingeruimd voor (in)formele AAR’s, zullen géén O/T’s worden ingezet; eerste bekende AAR was die van Julius Caesar, ‘Commentarii de Bello Gallico’ (58-52 voor Christus), over de oorlog in Gallië |
|
| AAR |
Air-to-Air Refuel(ling); bijtanken in de lucht |
|
| AASLT |
Air Assault; luchtlandingsstorm(optreden). |
|
| AAT |
Afstand, Afscherming, Tijd; ezelsbruggetje vd afschermingsfactoren i.h.k.v. de persoonlijke reactie bij een radiologische aanval of incident. AAT vergroot de afstand, benut de best afschermingsplaatsen en zorgt voor een zo kort mogelijke blootstelling. |
|
| AAT |
Aan- en afvoertroepen; opgeheven op 20-10-2000, toen alle personeel overging naar het nieuw opgerichte Regiment Bevoorrading- en Transporttroepen |
|
| AAW |
Ammunition Awareness; zich bewust worden van de gevaren van munitie om de risico's op een ongeval te minimaliseren |
|
| ABA |
Afstandsbedieningsapparatuur; te plaatsen tot op 5.000 meter van de radio |
|
| ABiH |
Armija Bosna i Hercegovina. Bosnisch regeringsleger. |
|
| ABNL |
Admiraliteit Benelux; Admiraal Benelux; overkoepelende staf van de Belgische Marinecomponent en de Nederlandse Koninklijke Marine; staf gehuisvest in Den Helder |
|
| ABOHZIS |
Algemene fysieke toestand, Bovenste ledematen en nek, Onderste ledematen en rug, Horen, Zien, Intelligentie, Stabiliteit |
|
| A-bom |
Atoombom; kernwapen met een werking gebaseerd op kernsplijting |
|
| Abort criteria |
Afgelastingscriteria; criteria om een operatie af te gelasten, nadat deze is ingezet; in de regel komen abort criteria erop neer dat niet langer een succesvolle uitvoering van de inzet is te verwachten, omdat de voorwaarden voor succes onvoldoende zijn ingevuld; de voorwaarden kunnen betrekking hebben op veranderingen in de beschikbaarheid van troepen, de uitrusting of de veiligheid, voorbereidings- of repetitietijd (rehearsal), de vijand, het weer, (te verwachten) verliezen tijdens de uitvoering of een combinatie van het bovenstaande |
|
| Abn |
Airborne; parachuteerbaar |
|
| ABOT |
Algemeen Beleid Opleiding en Training |
|
| AC |
Aanvulcentrum. Forward Supply Centre. Generieke bevoorradingsschakel in de bevoorradingsketen. Eventueel tijdelijk uit te brengen mobiele inrichting. Van hieruit worden gebruikende eenheden binnen de door hen gestelde eisen beleverd. Zie ook: GE, GP, POD, POE en VC. |
|
| AC-130 Spectre |
Zwaarbewapend gevechtsvlieggtuig gebaseerd op de C-130 Hercules; enige gebruiker is de U.S. Air Force; ingezet voor close air support, onderschepping, luchtmissies, bomaanslagen en het verdedigen van manschappen. Bijnaam: "Spooky". |
|
| Acces |
Toegang die door een inundatie voert, in de vorm van een hoog terreingedeelte, dijk, kade, land-, spoor- of waterweg |
|
| Accespost |
Klein verdedigingswerk, aangelegd met als doel het doordringen van een aanvaller over het acces te beletten |
|
| Acclostdet |
Acclimatimatiseringsondersteuningsdetachement |
|
| ACE |
Allied Command Europe |
|
| ACE |
Ammunition, Casualties and Equipment; statusrapport dat aan het hogere echelon wordt verzonden in de reorganisatiefase na vijandcontact. |
|
| ACIV |
Afdeling Contra-Inlichtingen & Veiligheid vd MIVD |
|
| ACLANT |
Allied Command Atlantic |
|
| ACOM |
Algemeen Christelijke Organisatie van Militairen; militaire vakbond; maakt deel uit vh Christelijk Nationaal Vakverbond (CNV); in het SOD vertegenwoordigd door de Christelijke Centrale van Overheids- en Onderwijspersoneel (CCOOP) |
|
| ACOS |
Assistant Chief Of Staff. |
|
| ACOTA |
Africa Contingency Operations Training and Assistance; vervolg vh Africa Crisis Response Initiative (ACRI) dat in 1997 werd opgestart door de VS. |
|
| ACP |
Achterwaartse commandopost (Rear/Rearward). In de regel geloceerd in een non-permissive omgeving, omwille vd logistieke mogelijkheden (RSOM) bij voorkeur bij een (lucht)haven. Statisch. |
|
| ACT |
Algemene Crisis Toestand. Common Crisis Situation. Algemene toestand die wordt geschetst om een tactische situatie te creëren. Zie ook: BCT. |
|
| ACT |
Allied Command Transformation; vd NAVO |
|
| ACT |
Assess; Communicate; Triage; voorheen PAMAN |
|
| Actief |
De militair levert uit eigen beweging een bijdrage aan de uitvoering van de militaire opdracht. |
|
| Actor |
Deelnemer. Zie ook: factor. |
|
| ACTORD |
Activation Order |
|
| ACTREQ |
Activation Request |
|
| ACTWARN |
Activation Warning |
|
| ADAMS |
Allied Deployment and Movement System. |
|
| ADC |
Aide de Camp. Persoonlijke adjudant. Persoonlijke stafofficier die is belast met de persoonlijke ondersteuning (interne dienst) vd commandant. |
|
| ADD |
Audit Dienst Defensie; voorheen DEFAC (Defensie Accountantsdienst). |
|
| Adm(in) |
Administratie |
|
| ADMINCON |
Administrative Control. Administratief onder bevel gesteld. Nader vast te stellen bevoegdheid over eenheden op het gebied van verzorging, zoals personeelsbeheer, personeelszorg, bevoorrading en diensten. |
|
| ADR |
Accord Européen Relatif au Transport international des Marchandises Dangereus par Route. |
|
| ADZ |
Afghan Development Zone; inktvlek; binnen een ADZ geniet de Afghaanse bevolking rust en veiligheid, waardoor de economie er tot bloei komt; safe haven vd Afghaanse oorlog. |
|
| AEBV Kodiak |
Armoured Engineer Breaching Vehicle Kodiak. Pionierpanzer 3 Kodiak. |
|
| AED |
Automatische Externe Defibrillator. |
|
| AF |
Afschermingsfactor. |
|
| AFCENT |
Allied Force Central Europe; geallieerde strijdkrachten Midden-Europa (Brunssum). |
|
| Afd |
Afdeling. |
|
| Afdra |
Afdeling rijdende artillerie. |
|
| Afdva |
Afdeling veldartillerie. |
|
| AF |
Aangewezen functionaris. |
|
| AFDOG |
Afdeling Overige Goederen; onderdeel vh AGB; verzorgt de fysieke distributie van klasse II/IV-goederen met NSN muv KPU-goederen en met inbegrip van militaire kaarten; locaties in Lettele en Steenwijk. |
|
| AFG |
Afghanistan. |
|
| Afhangpt |
Afhangpunt. Locatie waar de uitrusting, die de beweeglijkheid belemmert, wordt afhangen en gecamoufleerd wordt achtergelaten (rugzak, at-wpns). Zie ook: dump. |
|
| Aflo |
Aflossen; aflossing |
|
| AFMP |
Algemene Federatie van Militair Personeel; militaire vakbond; maakt deel uit vd Federatie Nederlandse Vakbeweging (FNV); in het SOD vertegenwoordigd door de Algemene Centrale van Overheidspersoneel (ACOP) |
|
| AFNORTH |
Allied Forces Northern Europe; geallieerde strijdkrachten Noord-Europa (Kolsas, Noorwegen) |
|
| AFOR |
Albania Force; NAVO-missie in Albanië; vanaf 1999 ihkv operatie Allied Harbour |
|
| AFRICOM |
U.S. Africa Command; Amerikaans commando voor het Afrikaanse continent |
|
| AFSIS |
Advanced Fire Support Information System; softwareapplicatie op BMS voor grondgebonden vuursteun (artillerie en mortieren); hiermee worden doelopsporing, doelverwerking, vuurleiding, commandovoering en doelbestrijding met elkaar verbonden in de vuursteunketen; geautomatiseerd vuurleidingssysteem voor mortieren 81 en 120 mm én houwitser 155 mm; zie ook Gunzen |
|
| AFSOUTH |
Allied Forces Southern Europe; geallieerde strijdkrachten Zuid-Europa (Napels, Italië) |
|
| Afst |
Afstand |
|
| Afst |
Afstoting |
|
| Afv |
Afvoer |
|
| AFV |
Armoured Fighting Vehicle |
|
| Afvalwater, grijs |
Alle afvalwater dat geen zwart afvalwater is. |
|
| Afvalwater, zwart |
Afvalwater uit toiletspoeling of medicijnverontreiniging. |
|
| Afwageb |
Afwachtingsgebied |
|
| Afwgeb |
Afwerpgebied; gebied waar door helikopter(s)/vliegtuig(en) voorraden ter bevoorrading van grondeenheden of parachutisten worden afgeworpen. |
|
| AGB |
Algemeen Goederen Bedrijf; onderdeel vh LBB. |
|
| AGCDS |
Aanwijzing Gereedstelling CDS; Aanschrijving Gereedstelling Commdant der Strijdkrachten. Bevat o.a. kaderstellende opdrachten, toewijzing van de vereiste middelen en geldende randvoorwaarden aan de Defensieonderdelen en Operationele Commando’s (OPCO’s) voor de dienstverlening met betrekking tot de gereedstelling en operationele inzet. Onderwerp van studie van M.J.C.M. Houben (Instituut Defensie Leergangen, 2010, 72 pagina's) in ‘De Aanschrijving Gereedstelling van de Commandant der Strijdkrachten (AGCDS): evaluatie vh sturingsdocument’; zie aanschrijving |
|
| AGDUS |
Ausbildungsgerät Duellsimulator. Duitse variant van MILES. |
|
| AGL |
Automatic Grenade Launcher 40mm |
|
| AGL |
Above Ground Level. Synoniem: height. Hoogte boven het aard- of wateroppervlak; absolute of ware hoogte (wanneer de hoogtemeter op de grond is ingesteld op 0). Uitgedrukt in feet: 1 meter = 3,28 feet en 1 feet = 0,3048 meter. Zie ook: AMSL. |
|
| AH |
Attack Helicopter |
|
| Ahw |
Aanhangwagen |
|
| AI |
Area of Interest; gebied van belangstelling; directe operationele omgeving waarin activiteiten plaatsvinden |
|
| AIB |
Aanvullende Instructie Bekwaamheid |
|
| AIFV |
Armoured Infantry Fighting Vehicle |
|
| AIH |
Afdeling Individuele Hulpverlening |
|
| AIT |
Automatische Identificatie Technologie. Zorgt ervoor dat materieel, door constante herkenning, niet in de logistieke keten verloren gaat. In de regel in combinatie met Tracking & Tracing. |
|
| AIV |
Adviesraad Internationale Vraagstukken |
|
| AIV |
Armoured Infantry Vehicle; pantservoertuig |
|
| AIVD |
Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst. |
|
| AJP |
Allied Joint Publication. |
|
| AK-47 |
Avtomat Kalashnikova model 1947; Kalasjnikov; Russisch kleinkaliberwapen, munitie 7.62x39mm |
|
| AKI |
Assistent Klimtoren Instructeur |
|
| AKO |
Algemene Kaderopleiding |
|
| ALADIN |
Abbildende Luftgestützte Aufklärungsdrohne im Nächstbereich; mini-UAV |
|
| ALARA |
As Low As Reasonably Achievable; één vd beginselen uit de stralingsbescherming |
|
| Alfa |
Straling met zeer weinig doordringend vermogen |
|
| ALK |
Autolaadkraan; kan worden uitgevoerd op de vrachtauto 165 kN 8 x 8 WLS |
|
| ALO |
Air Liaison Officer. |
|
| ALO |
Algemene Luitenantsopleiding. Militaire opleiding tot officier. |
|
| ALOO |
Aanvraag Logistieke Ondersteuning Oefeningen |
|
| Al Qaida |
Al Qaida en aan Al Qaida gelieerde netwerken, met een wederzijdse ideologische verbondenheid. Deze organisaties voeren en verheerlijken een gewelddadige strijd tegen vermeende vijanden vd islam (gewelddadige jihad; jihadisme), waarbij ter rechtvaardiging een beroep wordt gedaan op de islamitische rechtsleer en de Koran. Leider was tot zijn dood in 2011 Osama bin Laden. |
|
| ALT |
Air Loading Table; helikopterbeladingstabel; voor verplaatsingen door de lucht samen te stellen; tabel waarop de verdeling van pax en externe of interne cargo over de beschikbare helikopters staat vermeld; de basis voor de ALT is de AMT; zie ook: helicopter handling instructor |
|
| AM |
Aide-Mémoire; wordt indien nodig, zulks afhankelijk van de aard van de missie en de complexiteit van de voor de operatie geldende ROE, opgesteld door de CDS; bevat aanvullende informatie voor commandanten en biedt een handvat bij de uitleg van geweldsinstructies |
|
| AMA |
Algemeen Militair Arts |
|
| AMA |
Artillerie Manoeuvre Area |
|
| AMAR |
Algemeen Militair Ambtenaren Reglement |
|
| AMB |
Air Manoeuvre Brigade; Airmobile Brigade |
|
| AMCC |
Allied Movement Coordination Centre; gevestigd in Bergen (Mons), België. |
|
| AMDTF |
Air Missile Defence Taskforce. |
|
| AMedP-27 |
Medical Evaluation Manual. |
|
| AMET |
Aero Medical Evacuation Team |
|
| AMF |
ACE Mobile Forces (NAVO) |
|
| Amf |
Amfibisch |
|
| Amfibische operatie |
Operatie die wordt geïnitieerd door een eenheid van de zeestrijdkrachten, die militair vermogen vanuit zee deëmbarkeert (ontscheept) of vanaf het land embarkeert (inscheept) met behulp van onder andere Landing Platform Docks (LPD’s), landingsvaartuigen, onderzeeërs, vliegdekschepen e.d. Aan land kan de eenheid optreden in een operationele omgeving die varieert van permissive (tolerant) tot hostile (vijandig). Binnen de Nederlandse krijgsmacht is het Korps Mariniers gespecialiseerd in amfibische operaties. |
|
| AMIS |
African Union Mission Sudan |
|
| AMISOM |
African Union Mission Somalia. |
|
| AMO |
Algemene Militaire Opleiding |
|
| AMOK |
Anti-Militaristies Onderzoeks Kollektief. |
|
| AMOL |
Algemene Militaire Opleiding Luchtmobiel |
|
| AMovP |
Allied Movement Publication. |
|
| AMR |
After Mission Report (debriefing) |
|
| AMR |
Air Request Message |
|
| AMRAAM |
Advanced Medium-Range Air-to-Air Missile; moderne air-to-air missile voor de middellange afstand; maakt met Patriot en Stinger deel uit vd luchtverdedigingscapaciteit vd Nederlandse krijgsmacht |
|
| AMSL |
Above Main Sea Level. Synoniem: altitude. Hoogte zoals die wordt weergegeven ten opzichte van zeeniveau. Uitgedrukt in feet: 1 meter = 3,28 feet en 1 feet = 0,3048 meter. Zie ook: AGL. |
|
| AMT |
Air Movement Table; luchtvervoerschema; brondocument dat aangeeft in welke volgorde, hoe laat en op welke wijze eenheden in de beschikbare transporthelikopters verplaatsen bij een inzet; zie ook: helicopter handling instructor |
|
| AMV |
Algemeen Militair Verpleegkundige |
|
| ANA |
Afghan National Army |
|
| ANFO |
Ammonium Nitrate/Fuel Oil; ammoniumnitraat met benzine, kerosine of een andere brandstof; explosief. |
|
| ANP |
Afghan National Police |
|
| Antmil |
Antilliaanse militie |
|
| ANZAC |
Australian and New Zealand Army Corps; voor de eerste maal ontplooid in de strijd in Gallipoli, Turkije, op 25 april 1915 |
|
| AO |
Area of Operations; operatiegebied |
|
| AOCC |
Air Operations Coordination Centre. |
|
| AOCS (NM) |
Air Operations Control Station (Nieuw Milligen). |
|
| AOL |
Area of limitation. Gebied met beperkte troepen en bewapening, b.v. in een bufferzone (interpositie). |
|
| Aoo(i) |
Adjudant onderofficier (instructeur) |
|
| AOO |
Area of Operations |
|
| AOR |
Area of Responsibility |
|
| AOR |
Auxiliary Oiler Replenesher; bevoorradingsschip; schip dat, evenals een fregat of mijnenbestrijdingsvaartuig, kan dienst doen als schip van de wacht ihkv ICMS |
|
| AOT |
Algemene Oorlogs Toestand; ACT |
|
| AP |
Anti-Personeel |
|
| AP-mijn |
Antipersoneelsmijn |
|
| APC |
Armoured Personnel Carrier. Pantservoertuig bedoeld om infanteristen tot bij het gevecht te brengen. |
|
| Apl |
Aanvullingsplaats; locatie waar goederen worden ontvangen, in beperkte hoeveelheden in voorraad worden gehouden en verstrekt |
|
| Apo |
Apotheek, apotheker |
|
| APOD |
Air Point of Debarkation |
|
| APOE |
Air Point of Embarkation |
|
| APP |
Allied Procedures Publication |
|
| Apt |
Aanvangspunt |
|
| APZ |
Adjudant personeelszaken |
|
| AR-10 |
Assault Rifle-10 |
|
| Arbeidsplaats |
Voorheen: functie. In een organisatieschema vastgelegde afbakening van taken en verantwoordelijkheden, door één functionaris te vervullen. |
|
| ARBO |
Arbeidsomstandigheden |
|
| ARCC |
ACE (Allied Command Europe) Rapid Reaction Corps |
|
| Art |
Artillerie |
|
| AS |
Algemene Steun; General Support. Steunrelatie. Algemene opdracht aan een eenheid voor het steunen van een organisatie. Komt in de regel overeen met volledige logistieke steun (bevo, gnk, hrst) aan een lager geëchelonneerde eenheid. Zie ook DS. |
|
| AS |
Autorisatiestaat |
|
| AS-21 |
Onderhouds- en schoonmaakmiddelen |
|
| AS-32 |
Basis- of grijp(kast)voorraad (van Hrstpel en Matlogpel) |
|
| AS-80 |
Magazijnvoorraad; éénderde hiervan is in twee gelijke delen aanwezig bij 130 en 230 Clustercompagnie van het 100 en 200 B&T-bataljon |
|
| AS-84 |
Legeringsartikelen; toegewezen extra materiaal |
|
| ASAP |
As Soon As Possible; zo snel mogelijk |
|
| ASCON |
Automatic Switched Communications Network |
|
| ASCOPE |
Ezelsbruggetje dat de civiele kenmerken tijdens een militaire operatie meeweegt: |
|
|
|
|
|
area |
gebied |
|
structures |
structuren |
|
capabilities |
mogelijkheden |
|
organizations |
organisaties |
|
people |
mensen |
|
events |
gebeurtenissen |
|
|
|
|
Onderkent i.h.k.v. IPB/IPE de verbindingen tussen de fysieke omgeving en de mensen om wie het werkelijk gaat. |
|
| ASG |
Afghan Security Guard; beveiliging van de buitenring van de bases in Deh Rawod en Tarin Kowt in Uruzgan |
|
| ASIC |
All Sources Intelligence Cell; All Source Information Cell; onderdeel van de sectie G2; inlichtingencel waar informatie uit verschillende bronnen wordt verzameld; bestaat uit militaire analisten en inlichtingenverwerkers die alle verkregen ruwe én geanalyseerde informatie met mogelijke inlichtingenwaarde ontvangen en verwerken; o.a. Geospatial analisten en Human Factor analisten; inlichtingenwaarde wordt evt. verrijkt met Open Source informatie (internet, kranten, radio, tv e.d.); voorheen onder 103 ISTAR-bataljon, nu onder JISTARC |
|
| ASK |
Artillerie Schietkamp (Oldebroek) |
|
| Asl |
Aansluiten(d); aansluiting |
|
| Aslpt |
Aansluitingspunt |
|
| ASP |
Autorisatie Staat Publicaties |
|
| ASR |
Alternate Supply Route; deroutering van de MSR |
|
| Ass |
Assistent |
|
| Assessment |
Assessment. Beoordeling (op bekwaamheid, geschiktheid). |
|
| Assigned tasks |
Opgedragen taken. Staan letterlijk in het bevel en de bijlagen vh bevel, niet zijnde de opdracht zelf. Zie ook: implied tasks. |
|
| Assignment |
Opdracht. |
|
| Assumption |
Aanname, hypothese, veronderstelling. Accepteren (voor waar erkennen) van een bewering, idee, mening, opvatting, stelling (die niet vaststaat). Citaat: “Assumption is the mother of all fuck-ups” (“Aanname is de moeder aller blunders”). Zie ook: fact. |
|
| AST |
Advanced Search Team; onderdeel van een geniebataljon of -compagnie; beschikt over geavanceerde apparatuur, zoals grondradar en röntgenapparatuur; getraind voor het doorzoeken van bijzondere objecten en omgevingen, zoals mijnenvelden, riolen, schepen, tunnels, vliegtuigen en infrastructurele objecten |
|
| AST |
Advanced Stinger Trainer; in gebruik genomen door Colua in 2008 |
|
| AT |
Adventurous Training; zie ook grensverleggende activiteiten (GVA) |
|
| AT |
Anti-Tank |
|
| AT |
Arrestatieteam |
|
| AT |
Avondtenue |
|
| AT-4 |
Draagbaar anti-tankwapen kaliber 84 mm (terugstootloze vuurmond) voor de korte dracht; 84 mm terugstootloze vuurmond. |
|
| ATAF |
Allied Tactical Air Force. |
|
| Atalanta |
Militaire operatie onder commando vd Europese Unie die sinds 2008 wordt uitgevoerd onder coördinatie van het Commando Zeestrijdkrachten (CZSK) langs de kust van Somalië; bestaat uit het beschermen van voedseltransporten i.h.k.v. het World Food Programme, en andere humanitaire en kwetsbare schepen, alsmede het afschrikken van piraterij en gewapende overvallen op zee; niet te verwarren met Atlanta |
|
| ATB |
Aanvraag Tot Behoeftevervulling. |
|
| ATC |
Air Traffic Control(ler) |
|
| ATEV |
Aanvraag Tot Extra Verstrekking. |
|
| ATF |
Air Task Force |
|
| Athena |
Ongeclassificeerd spreadsheetprogramma (Excel); wordt gebruikt als tool in het besluitvormingsproces; vervaardigd en beheerd door OTC Operatiën en C2SC; genoemd naar de Griekse godin Athena. Beslissingsondersteunend instrument. |
|
| ATK |
Attack. Aanval. |
|
| Atlanta |
Masterplan vh CLAS. Betreft de (bezuinigings)reorganisatie vh CLAS, die het directe gevolg is van de beleidsbrief die Minister van Defensie Hans Hillen op 08-04-2011 bekendmaakte; op een begroting van € 8 miljard moest € 1 miljard worden bezuinigd en zouden bijna 12.000 arbeidsplaatsen verdwijnen. Niet te verwarren met Atalanta. |
|
| ATLAS |
STG ICT-infrastructuur vd MIVD |
|
| ATM |
All Terrain March; verplaatsing in wedstrijdvorm over ± 20 km door diverse soorten terrein (KMS, Weert) |
|
| ATM |
Air Tasking Message. |
|
| AT-mijn |
Antitankmijn |
|
| ATO |
Air Tasking Order. |
|
| Atropine |
Medicatie in de vorm van een auto-injector die de gevolgen van een zenuwgas deels kan tenietdoen |
|
| ATS |
Amfibisch Transportschip; LDP |
|
| ATT |
At this time; op dit moment |
|
| Attitude |
Het geheel van opvattingen, gevoelens, geneigdheid, bereidheid of gedrevenheid tot handelen ten opzichte van iets of iemand. |
|
| Attritie |
Slijten; slijtage. Vemorzeling vd tegenstander; verpletteren vd opponent. Doel van attritie is het behalen vd overwinning door met superieure vuurkracht vijandelijke middelen cumulatief te vernietigen. |
|
| ATW |
Aanvraag toestemming weggebruik; moet worden aangevraagd bij verplaatsingen in colonneverband, verplaatsingen die niet in colonneverband plaatsvinden maar wel met tien of meer voertuigen, verplaatsingen van buitenprofiel voertuigen en vervoer van gevaarlijke stoffen. |
|
| AUSSAS |
Australian Special Air Service |
|
| Autorisatie |
Formele toestemming |
|
| Autoriteit |
Mate waarin een commandant vrij is om te handelen, en daarmee de reikwijdte van zijn macht en de bronnen die hij beschikbaar heeft, voor het handelen naar zijn wens. Onderscheid tussen: |
|
|
|
|
|
Formele autoriteit |
Macht om te handelen is toegewezen door een hogere commandant of een |
|
|
orgaan buiten de krijgsmacht, in de regel de overheid. |
|
Persoonlijke autoriteit |
Mate waarin gelijken en ondergeschikten informeel autoriteit aan een individu geven, vaak op basis van reputatie. ervaring en persoonlijkheid. |
| AUW |
All Up Weight; totaalgewicht helikopter plus alle pax en cargo |
|
| A-verzameling |
Verzameling militair-historisch erfgoed vd wapens artillerie, cavalerie, genie en infanterie |
|
| Av |
Aanval. |
|
| AV-mijn |
Anti Vehicle-mijn |
|
| AVDD |
Audiovisuele Dienst Defensie (Amsterdam). |
|
| Avdl |
Aanvalsdoel. |
|
| AVIB |
Artikel Veiligheids Informatie Blad |
|
| AVNM |
Algemene Vereniging Nederlandse Militairen; vakbond voor dienstplichtigen, opgericht in 1972 en ter ziele gegaan in 1996 |
|
| AVO |
Aanvraag Voeding bij Oefeningen. |
|
| AVO |
Air Vehicle Operator. Bedienaar/vlieger van een onbemand vliegtuig. |
|
| AVT |
Algemene verdedigingstaak |
|
| AWACS |
Airborne Warning and Control System. |
|
| Awareness |
Bewustzijn |
|
| AWOL |
Absent without leave; afwezig zonder verlof; ongeoorloofd afwezig (OA) |
|
| B |
Terug naar Boven |
|
| B&T |
Bevoorrading & Transport |
|
| BA |
Bataljonsadjudant |
|
| BA |
Beveiligingsautoriteit. Beveiligingsambtenaar voor het Ministerie van Defensie. De BA vervult de rol van Defensie Toezichthouder Beveiliging, ontwikkelt en geeft invulling aan integraal beveilingsbeleid, draagt dit over binnen Defensie en ziet toe op de uitvoering hiervan. Daarnaast is de BA voor Defensie het aanspreekpunt voor externe nationale en internationale instanties op het gebied van integrale beveiliging. |
|
| BAA |
Beobachtungs und Aufklärungs Ausstattung; speciale waarnemingsuitrusting van de Fennek; bevindt zich organiek onder pantser in het voertuig; kan elektrisch worden geëleveerd tot 1½ meter boven pantser of uitgestegen op driepootstatief worden geplaatst; hiermee kunnen doelen op grote afstand worden opgespoord en verwerkt. |
|
| BABT |
Behind Armor Blunt Trauma. Stomp trauma achter lichaamsbepantsering. De kinetische energie van een projectiel wordt via het scherfwerend vest overgedragen op het lichaam. |
|
| Backbencher |
Iemand die aanzit bij een bespreking of vergadering om een ander van advies te dienen, maar geen verantwoordelijkheid draagt en geen beslissingsbevoegdheid heeft. |
|
| Backbrief |
Terugkoppeling (aan de commandant); onderverdeeld in Initial, Additional en Final Commander’s Back Brief. Commandant kan zo veelbackbriefs plannen als hij wenst. Zie ook ICBB en FCBB en OATDOEM. |
|
| Backfill |
Vullen van arbeidsplaatsen in Nederland door m.n. reservisten, die vrijkomen wanneer beroepsmilitairen worden uitgezonden of op een andere manier een functie waarnemen; zie ook Frontfill |
|
| Ballistische raket |
Raket die een suborbitale, ballistische baan volgt om een explosieve lading naar een tevoren bepaald doel te brengen; naast de fase vd raketaandrijving, wordt de vlucht voornamelijk bepaald door de wetten van de astrodynamica en ballistiek |
|
| BAOL |
Beleidskader Aansturing Operationele Logistiek |
|
| BAOR |
British Army Of the Rhine |
|
| BAP |
Bridge Adapter Pallet; flatrack op de vrachtauto 165 kN 8 x 8 WLS voor het vervoer van brugdelen van genie-eenheden; opvolger van de YGZ 2300; 48 stuks ingestroomd bij KL |
|
| BAPSC |
British Association of Private Security Companies |
|
| BARD |
Burger Ambtenarenreglement Defensie. |
|
| Barrett .50 |
Antimaterieelgeweer .50 |
|
| Barrier area |
Aangegeven gebied aan eigen zijde waar hindernissen mogen worden gelegd om toegang tot dat gebied te voorkomen. |
|
| BARV |
Beach Armoured Recovery Vehicle; voertuig op onderstel Leopard-1 van Korps Mariniers geschikt om tijdens amfibische operaties gestrande of vastgelopen voertuigen vlot te trekken |
|
| BAS |
Boven Autorisatie Sterkte; zie ook BAS-code |
|
| BaseCo |
Base Command(o). |
|
| Bat |
Bataljon |
|
| Bataljon |
Grootte varieert, 500 tot 800 militairen. Gevechts- of gevechts(verzorgings)steuneenheid. Bestaat in de regel uit vier compagnieën. Uitzondering zijn bijvoorbeeld de bataljons vh OOCL: zo telt 400 Gnkbat (2012) 1.050 verdeeld over negen compagnieën. Commandant in de regel een (luitenant-) kolonel. Grootteteken: I I. |
|
| Batconet |
Bataljonscommandonet |
|
| BATLS |
Battlefield Advanced Trauma Life Support; kennis en vaardigheden op het gebied van spoedeisende traumatologische zorg aan (groepen) militaire slachtoffers in nood- en rampomstandigheden |
|
| Batonneren |
Een mes met een stuk hout door een ander stuk hout slaan |
|
| Batterij |
Aantal stukken geschut van gelijk type, samengevoegd in één organisatie en onderling vuurverband; vroeger ook genaamd "beukerij" |
|
| Battlefield tour |
Führerreise; reisje naar een krijgshistorische site dat beoogt te verduidelijken waarom eenheden en individuele militairen toentertijd op die wijze optraden; middel bij opleiden en trainen |
|
| Battle group |
Bataljonstaakgroep. |
|
| Battle rhythm |
Het volgens een vast tijdschema (laten) plaatsvinden. Geldt o.a. besluitvoorbereidende of –vormende stafvergaderingen, maar ook de werking van dienstploegen en shifts. |
|
| Batvzgnet |
Bataljonsverzorgingsnet |
|
| BB |
Bescherming Burgerbevolking; civiele verdedigingsorganisatie die van 1952 tot 1985 (Koude Oorlog) een rol speelde bij het verlenen van steun aan de bevolking onder bijzonder omstandigheden, zoals bij de gevolgen van oorlogshandelingen en rampen; raakvlak met KMC |
|
| BBE |
Bijzondere Bijstands Eenheid |
|
| BBIED |
Body-Borne Improvised Explosive Device; IED om een zelfmoordaanslag mee te plegen |
|
| Bbr |
Baileybrug. |
|
| BBR |
Bericht Beschouwing en Raad. |
|
| BBS |
Bedrijfs Besturings Systeem. |
|
| BBT |
Beroepsmilitair voor Bepaalde Tijd; militair met een contract voor een tevoren vastgestelde periode, vaak 2½ jaar; tot de leeftijd van 26 jaar kon een contract worden aangegaan; na het uitdienen van het initiële contract bestond de mogelijkheid om de contractduur te verlengen; het onderscheid tussen BOT en BBT is afgeschaft m.i.v. de invoering van het FPS |
|
| BC |
Bataljonscommandant |
|
| BCP |
Border Crossing Point |
|
| BCT |
Bijzondere Crisis Toestand. Specific Crisis Situation. Bijzondere informatie die geldt voor een bepaalde tactische situatie. Zie ook: ACT. |
|
| Bd |
Buiten dienst; militair die met functioneel leeftijdsontslag is |
|
| BDA |
Battle Damage Assessment. Registratie vd gevechtsschade tijdens of na een militaire operatie, zoals beschadigde bruggen, commandoposten en militaire voertuigen, gewonde en gedode burgers en militairen en vluchtelingen. |
|
| Bde |
Brigade (UK) |
|
| Bdfv |
Bedrijfsvoering |
|
| BDM |
Brandstofdistributiemiddel; DAF YF-4442 |
|
| BDR |
Battle Damage Repair. Bijzondere vorm van correctief onderhoud, waarbij in een operationele omgeving, op geïmproviseerde wijze essentiële herstelreparaties snel plaatsvinden om beschadigd of onbruikbaar materieel – gedeeltelijk en/of tijdelijk – weer inzetbaar te maken. |
|
| BDU |
Battle Dress Uniform |
|
| BEF |
British Expeditionary Force; Britse strijdmacht die in WO I naar het Western Front werd gestuurd |
|
| Beïnvloeden |
Competentie die bestaat uit de deelcompetenties besturen, beheersen en controleren. |
|
| BEKAP |
Beschrijvings Kaart Artillerie Punt; artilleriepunt dat voor militaire doeleinden is vastgelegd |
|
| Belt of instability |
Letterlijk: keten van instabiliteit; gordel van chaotische en fragiele staten (failed states), die voor de wereld- en/of regionale vrede een bedreiging of gevaar zijn; in de regel bezitten deze staten (veel) schaarse grondstoffen en groeit de bevolking er spectaculair; voorbeelden van dergelijke landen zijn Afghanistan, Birma, Democratische Republiek Congo, Ethiopië, Haïti, Irak, Jemen, Noord-Korea, Pakistan, Somalië en Soedan. |
|
| Bereden wapens |
Wapens, of onderdelen daarvan, die vóór 1940 hun hoofdtaak voornamelijk te paard hebben uitgevoerd: cavalerie, Korps Rijdende Artillerie, Korps Veldartillerie en Koninklijke Marechaussee. |
|
| Bergen |
Grote rugzak met een capaciteit van meer dan 50 liter, m.n. in gebruik bij de Britse landmacht |
|
| BES-eilanden |
Bonaire, Sint Eustatius en Saba |
|
| Besch |
Beschieting |
|
| Bescherming |
Functie van militair optreden. Force protection. Bestaat uit – in toenemende intensiteit – beveiligen, bewaken en patrouilleren. Zie ook: force protection. |
|
| Beschikbaar |
Als een persoon of materieel aanwezig is bij en organiek toebehoort aan een eenheid. Kwantitatief element. Zie ook: geschikt. |
|
| Besluitvorming |
Voorbereiding vh tactisch optreden. |
|
| Besluitvormingscyclus |
Decision cycle. Continu proces van observatie, oriëntatie, besluitvorming en actie (OODA-loop). De snelheid waarmee het proces wordt doorlopen – in elk geval: sneller dan de opponent – is in veel gevallen van doorslaggevend belang voor het bereiken van succes. |
|
| Besluitvormingsproces |
Bestaat uit de stappen: |
|
|
|
|
|
1. analyse vd opdracht |
|
|
2. richtlijnen vd commandant |
|
|
3. ontwikkelen eigen mogelijkheden |
|
|
4. eventueel beperken van eigen/vijandelijke mogelijkheden |
|
|
5. analyse eigen mogelijkheden |
|
|
6. besluit |
|
|
|
|
| Besm |
Besmetting; neerslaan, opgenomen of gebonden worden van chemische, biologische, radiologische of nucleaire middelen op of door infrastructuur, materieel, personeel of terrein |
|
| Besmettend, grond- |
In de lucht tot detonatie overgegaan, waardoor besmettelijke vloeistof op het maaiveld neerdruppelt. |
|
| Besmettend, lucht- |
Op het maaiveld tot detonatie overgegaan, waardoor aerosol of damo vrijkomen. |
|
| Best |
Bestuurder |
|
| Bestrgeb |
Bestrijdingsgebied; engagement area |
|
| Best value for money |
(Verkrijgen vd) beste prijs-kwaliteitverhouding. |
|
| Bèta |
Straling met weinig doordringend vermogen |
|
| BETER |
Biologische effecten van traumatische ervaringen, |
|
|
behandeling en herstel. |
|
| Bev |
Beveiligen; beveiliging |
|
| Beveiligingslijn |
Lijn waarin beveiligende elementen worden uitgebracht ter beveiliging van een eenheid of object; de lijn ligt op een zodanige plaats dat ed vijand wordt gedwongen het gevecht aan te gaan |
|
| Bevel |
Aanschrijving; opdracht; order. Is in elk geval opgebouwd uit de samenhangende elementen missie, taken en opdracht. Onafhankelijk van de bevelsstructuur zal een commandant of eenheid altijd deze drie elementen moeten ontvangen wil hij in staat zijn leiding te geven aan de eigen operatie. Zie ook missie. |
|
| Bevelsbevoegdheid |
Bevelsrelatie. Aan een commandant gegeven bevoegdheid om opdrachten en aanwijzingen te geven aan toegewezen eenheden. Geeft de formele relatie van een onderbevelstelling en tot een onderbevelgestelde aan. Elke bevelsrelatie begrenst de specifieke bevoegdheden van een commandant. Voorbeelden zijn Full Command, Operational Command en Tactical Command. |
|
| Bevelsrelatie |
Bevelsbevoegdheid. |
|
| Bevelvoering |
Bevel geven, uitvoering (laten) geven aan het bevel en het leiding geven aan de uitvoering vh tactisch optreden. In bredere zin: proces waarmee de commandant de activiteiten vd aan hem toegewezen en steunende troepen organiseert, dirigeert en coördineert; hierin wordt hij geassisteerd door zijn staf. Een vd elementen van commandovoering, samen met besluitvorming en leidinggeven. Bestaat uit het geven van opdrachten en bevelen vóór (voorbereiding) en tijdens de uitvoering van de opdracht. Dirigeren, controleren en bijsturen. Actuele informatievoorziening is van essentieel belang. |
|
| Bevo |
Bevoorrading; ontvangen, in voorraad houden, distribueren en ter beschikking stellen van goederen |
|
| Bevoegdheid |
Recht tot het autoriseren of laten uitvoeren van bepaalde handelingen. Bevoegdheid, berustend op wetgeving en richtlijnen, kan worden gemandateerd aan functionarissen lager in de hiërarchie, i.t.t. verantwoordelijkheid. |
|
| Bevoorrading |
Proces gericht op het leveren van de juiste goederen (juiste artikel, aantal en condities, waarbij de verpakking een belangrijke rol speelt) aan de juiste gebruikende eenheid op de juiste plaats en op het juiste moment en het terugnemen van retourgoederen (afval, overtollige goederen, te herstellen defecte goederen, buit, verpakkingsmateriaal en lastdragers zoals containers en flatracks). |
|
| Bew |
Bewaken; bewaking |
|
| Bewdet |
Bewakingsdetachement. |
|
| BF |
Beveiligingsfunctionaris. |
|
| BFBKL |
Beleidsregel Functietoewijzing en Bevordering Koninklijke Landmacht |
|
| BFG |
British Forces in Germany |
|
| BFI |
Bulk Fuel Installation; ± 180.000 liter. |
|
| BG |
Battle Group |
|
| Bgen |
Brigadegeneraal |
|
| BGGZ |
Bedrijfsgroep Gezondheidszorg |
|
| BGHW |
Buitengewoon geoefend handgranaatwerpen |
|
| Bgr |
Burger |
|
| BGT |
Basis Gevechts Techniek. Gestandaardiseerde wijze van optreden, m.n. door een groep of peloton. |
|
| BHP |
Bataljonshulppost |
|
| BHT |
Basis Helikopter Training |
|
| BHV'er |
Bedrijfshulpverlener. Werknemer die is opgeleid om in geval van nood overige werknemers en bezoekers in veiligheid te brengen. Door de bevoegde autoriteit op grond vd Arbeidsomstandighedenwet (Arbowet) met bedrijfshulpverlening belaste militair en burgerlijk Defensieambtenaar. Artikel 15 vd Arbowet omschrijft de taken vd BHV'er. |
|
| BICES |
Battlefield Information, Collection and Exploitation |
|
|
Systems; samenvoegen van gegevens uit diverse NAVO-bronnen om verkregen inlichtingen ter beschikking te stellen aan de deelnemende legerkorpsen |
|
| BICKL |
Banen Informatie Centrum KL; tegenwoordig banenwinkel |
|
| BIDKL |
Bergings- en Identificatiedienst Koninklijke Landmacht |
|
| BIG |
Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg; wet die o.a. van toepassing is op AMV |
|
| Big Five |
Model van vijf persoonlijkheidskenmerken: emotioneel stabiel (mate van enthousiast, kalm en zelfverzekerd versus depressief, nerveus en onzeker); extravert (mate van assertief, praatgraag en sociaal); inschikkelijk (mate van coöperatief, goed van vertrouwen en opgeruimd); open voor ervaringen (mate van artistiek, fantasierijk en intellectueel) en plichtsgetrouw (mate van betrouwbaar, verantwoordelijk en volhardend) |
|
| BIMS |
Bureau Internationale Militaire Sport. |
|
| Bingham tent |
Grote, koepelvormige tent, gefabriceerd door gelijknamige producent. |
|
| BIU |
Bureau Individuele Uitzendingen. |
|
| BIUPAMA |
Basiscursus Infectieziekten en Uitheemse Pathologie voor de AMA. |
|
| BiZa |
Binnenlandse Zaken. |
|
| Black hole |
Letterlijk: "zwart gat". Procedure die wordt opgestart direct na het afkondigen van een alarmeringsplan, waarna het personeel verboden is om gebruik te maken van (privé) verbindingsmiddelen. |
|
| Blauw |
Tactische kleur om onderscheid te maken tussen (eenheden, installaties en uitrustingen van) partijen. Eigen troepen. Friend. Zie ook: geel, groen en rood. |
|
| BLJ |
Bataljon Limburgse Jagers; operationeel in 42 Painfbat (Oirschot). |
|
| Blocking position |
Positie innemen en de vijand opvangen. |
|
| BLS |
Bevelhebber der Landstrijdkrachten. |
|
| Blue |
Vriendelijke troepen |
|
| BMB |
Bijzondere Medische Beoordelingen; Defensieorganisatie met expertise op arbeidsdeskundig, psychologisch, verzekeringsgeneeskundig en forensisch sociaal psychiatrisch gebied |
|
| BMD |
Bedrijfs Maatschappelijke Dienst; voorheen Maatschappelijke Dienst Defensie |
|
| BMD |
Besluit Medezeggenschap Defensie |
|
| BMDTF |
(1) NLD Ballistic Missile Defence Task Force. Nederlandse Patriot-eenheid die in 2013 in Turkije opereerde. Twee Patriot-batterijen zijn geplaatst op de Turks-Amerikaanse luchtmachtbasis Incirlik Air Base, oostelijk vd stad Adana. |
|
| BME |
Basis Medische Eenheid; hulppost (role-1) bij Koninklijke Marine of Korps Mariniers |
|
| BMNT |
Beginning Morning Nautical Twilight; Begin Nautische Morgen Schemering (BNMS); zie nautische avondschemering |
|
| BMP |
Bronevaja Masjina Pechoty; pantserrupsvoertuig van Russische makelij |
|
| BMR |
Bof, Mazelen, Rodehond |
|
| BMS |
Battlefield Management System; systeem dat bestaat uit verschillende hardware (computers), software (AFSIS, OSIRIS) en communicatiemiddelen (fastnetradio, FM9000); informatiesysteem ter ondersteuning vd commandovoering en het volgen vh gevecht bij staven op bataljonsniveau en lager |
|
| BMW |
Bedrijfsmaatschappelijk Werk; voorheen MDD |
|
| Bn |
Bataljon (UK) |
|
| BND |
Bundesnachrichtendienst (Duitsland) |
|
| BNMO |
Bond van Nederlandse Militaire Oorlogs- en Dienstslachtoffers |
|
| BNP |
Bedrijfsnoodplan. |
|
| BNMS |
Begin Nautische Morgen Schemering. Tijdstip dat het licht begint te worden. |
|
| BOB |
Beeld-, oordeels- en besluitvorming. Generiek proces van besluitvorming. |
|
| Bocage |
Wallenlandschap. Dichtbegroeid, door de mens gecreëerd coulisselandschap op het dunbevolkte Normandische platteland; bestaat uit bossen, velden en weilanden, doorsneden en omzoomd door legio hagen op brede aarden wallen, waar verzonken wegen tussendoor lopen; terrein bood de Duitse verdedigers veel dekking, waardoor het een sleutelrol vervulde in de eerste twee maanden na de geallieerde invasie (D-Day) |
|
| BOCO |
Begeleidings Organisatie Civiele Opleidingen |
|
| BOI |
Beheer, Onderhoud en Inspectie |
|
| BOIS 3D-ARTS |
Beslissings Ondersteunend Informatie Systeem Defense, Diplomacy & Development-Analysis, Reporting, Topics & Scenarios; leidt tot snelle opbouw van SA en SU bij uit te zenden militairen en burgers. Behoort tot het domein inlichtingen. |
|
| Bomvrij |
Door metselwerk, beton of grondlaag bestand zijn van een verdedigingswerk tegen vernieling door bommen; is relatief en afhankelijk van het vermogen van |
|
|
de bewapening in een bepaalde periode; ook gebruikt om aan te geven dat personeel zijn baret kan afzetten omdat het zich in een afgesloten ruimte bevindt |
|
| BO(O) |
Beslissings Ondersteunend Oleaat. Resultante zijn beslispunten, gerelateerd aan geografische locaties, waarin de resultaten van verkenningen en factoren zoals terrein en weer worden meegenomen. |
|
| Boots on the ground |
Troepen op de grond; landstrijdkrachten |
|
| BOS |
Brandstoffen, Oliën, Smeermiddelen |
|
| BOSCO |
Brandstoffen, Oliën, Smeermiddelen, Chemicaliën, Onderhoudsmiddelen |
|
| BOSS |
Bond van Oud-Stoottroepers en Stoottroepers |
|
| BOT |
Beroepsmilitair voor Onbepaalde Tijd; militair die, in principe, zijn gehele loopbaan aflegde binnen de Koninklijke Landmacht; het onderscheid tussen BOT en BBT is afgeschaft m.i.v. de invoering van het FPS |
|
| BOT |
Bijzondere Oorlogs Toestand; BCT |
|
| BOT |
Bataljonsoefenterrein; terrein voor manoeuvre-eenheden, ± 3.000 ha. |
|
| BOTA |
Bataljonsorder van tijdelijke aard; zie ook POTA, COTA en BROTA |
|
| Bp |
Beslispunt, mijlpaal. Zie verder: decisive point (DP). |
|
| BP |
Bezugspunkt |
|
| BP |
Battle Position; verdedigende opstelling die is georiënteerd op een waarschijnlijke vijandelijke naderingsweg. |
|
| BPB-procedure |
Beleids-, plannings- en begrotingsprocedure. Cyclus van strategisch management Defensieie die leidt tot beleidsvisie, Defensieplan of begroting. Geeft antwoord op de vragen "Wat wil Defensie bereiken?" (beleid maken), "Wat gaat Defensie daarvoor doen?" (plannen) en "Wat mag dat kosten?" (begroten). |
|
| BPT |
Be prepared to. Bereid zijn om. |
|
| BPV |
Beroepspraktijkvorming; Loopbaanlint; MBO-2 en -3 opleidingen die deels op een ROC en deels bij een operationele eenheid worden gevolgd |
|
| BPV Grop-pel |
Beroepspraktijkvorming grondoptreden-peloton; 7 pelotons vd 7 infanteriebataljons (11, 12 en 13 Infbat Lumbl en 17, 42, 44 en 45 Painfbat) die een bijdrage leveren aan het militaire deel vd aan de ROCa gegeven opleiding VeVa door het ondersteunen vd ROCa met militaire instructeurs, het verzorgen vd BPV voor de deelnemers met de uitstroomrichting Grop en het ondersteunen vd proeven van bekwaamheid voor veiligheid en Grop. Pels ressorteren onder de Scholen Noord, Luchtmobiel en Zuid. |
|
| Br |
Brug. |
|
| BRA |
Barrier Restricted Area; gebied met hindernisbeperkingen, m.a.w. waarin géén hindernissen mogen worden gelegd; hierin mag dus niet worden gezorgd voor (contra-)mobiliteit |
|
| Brand |
Vuur dat een directe bedreiging vormt voor mens, have en goed. |
|
| BRAVIN |
Brandstof Voorzienings Installatie |
|
| Bravo |
Terrorist, bekend of vermeend |
|
| BRD |
Brigade Recce Detachment van 11 Luchtmobiele Brigade Air Assault |
|
| BRDM |
Boyevaya Razvedyvatelnaya Dozornaya Mashina |
|
|
literally; Russisch pantserwielvoertuig t.b.v. patrouilles en verkenningen |
|
| Brdwpn |
Boordwapen |
|
| Breachen |
1. Aanwenden van alle beschikbare middelen om een doorbraak te forceren in een vijandelijke fortificatie, hindernis, mijnenveld of andersoortige verdediging. |
|
|
|
|
|
2. Binnendringen van ruimten met behulp van springstoffen teneinde openingen te forceren. |
|
| Brhfd |
Bruggenhoofd |
|
| BRIC-landen |
Brazilië, Rusland, India en China; landen die zich zeer snel economisch ontwikkelen |
|
| Brig |
Brigade |
|
| Brigade |
Grootte varieert, 2.500 tot 3.500 militairen. Zelfstandige gevechtseenheid of eenheid van brigadegrootte die elementen van gevechts(verzorgings)steun bevat (OOCL). Generieke gevechtsbrigade heeft voldoende gevechts(verzorgings)steuneenheden om enige tijd zelfstandig te opereren. Commandant in de regel een brigadegeneraal. Grootteteken: X. |
|
| BRIOP |
Bureau Registratie en Inlichtingen Ontslagen Personeel; tegenwoordig Semi-Statische Archiefdiensten (SSA); beschikt over de archieven van overleden militairen die na 1900 zijn geboren; gevestigd in Kerkrade |
|
| BROTA |
Brigadeorder van tijdelijke aard; zie ook POTA, COTA en BOTA |
|
| Brown out |
Stof opgeblazen door een landende of opstijgende helikopter |
|
| Bs |
Boordschutter |
|
| BS |
Bestuursstaf. |
|
| Bsb |
Besluitvormende stafbespreking. Zie ook RSB. Zie verder OBP. |
|
| BSB |
Brigade Speciale Beveiligingsopdrachten (van de Koninklijke Marechaussee). |
|
| Bsm |
Beveiligende strijdmacht; covering force |
|
| Bt |
Batterij |
|
| BTG |
Batalion Task Group |
|
| BTM |
Brandstoftransportmiddel; DAF YTV-2300 |
|
| BTR(-60) |
Pantserwielvoertuig van Russische makelij. |
|
| Buddy |
Groepslid dat voor een medegroepslid zorgt, steun of dekking geeft, een vertrouwensband schept en zich verantwoordelijk voelt voor zijn mede groepslid. |
|
| BUFF |
Big Ugly Fat Fucker; bijnaam vd Boeing B-52 Stratofortress; sinds 1952 in dienst vd U.S. Air Force; blijft tot minimaal 2040 in dienst |
|
| Bump plan |
Ruimte gereserveerd in andere voertuigen voor lading en/of personeel |
|
| Bupapo |
Burgerpaspoort |
|
| BUPO |
Internationaal Verdrag inzake Burgerrechten en Politieke Rechten; ook afgekort als ICCPR (International Convenant on Civil and Political Rights) |
|
| BuZa |
Buitenlandse Zaken (Ministerie van) |
|
| BV |
Buitengewoon Verlof |
|
| BVE |
Brigadeverkenningseskadron |
|
| BVR |
Beyond visual range; buiten gezichtsbereik; op lange-afstand (m.b.t. luchtverdediging en gevechtsvliegtuigen) |
|
| BVT |
Beoordeling van toestand |
|
| BWI |
Bad- en Wasinstallatie; peloton dat deel uitmaakt van 240 Dncie, onderdeel van 200 B&T-bataljon. |
|
| Bwst |
Bouwsteen |
|
| C |
Terug naar Boven |
|
| C |
Combined; General Staff System-indeling voor een hoofdkwartier dat/staf die door meerdere nationaliteiten wordt gerund; zie secties |
|
| C-130 |
C-130 Hercules tactisch militair transportvliegtuig; van fabrikant Lockheed Martin |
|
| C-17 |
C-17 Globemaster III; strategisch militair transportvliegtuig voor grote en zware vrachten van fabrikant Boeing |
|
| C2 |
Command and Control; commandovoering en de daarbij benodigde informatievoorziening en communicatie. |
|
| C2SC |
Command & Control Support Center; gevestigd op de Bernhardkazerne in Amersfoort |
|
| C2OST |
Command & Control Ondersteuningselementen |
|
| C2SC |
Command and Control Support Centre |
|
| C2W |
Command and Control Warfare |
|
| C3I |
Command, Control, Communications and Intelligence |
|
| C4 |
Composition 4; type uiterst brisant kneedbaar explosief, vooral gebruikt voor militaire demolitietoepassingen |
|
| C4I |
Command, Control, Communication, Computers & Information(systems); militair-operationele informatievoorzieningstaken. |
|
| C4I3RS |
Command and Control, Communications, Computers, Information, Intelligence, Infrastructure, Reconnaissance and Surveillance. |
|
| C4ISR |
Command & Control, Communications, Computers & Information and Intelligence, Surveillance & Reconnaissance. |
|
| C7(A1) |
Diemaco-geweer 5.56 mm x 45 mm NATO dat kan worden voorzien van een granaatwerper |
|
| C8(A1) |
Karabijnversie Diemaco-geweer 5.56 mm x 45 mm NATO met inschuifbare kolf dat kan worden voorzien van zowel geluidsdemper als granaatwerper |
|
| C/S |
Callsign; roepnaam. Op de radio gebruikt om eenheden, subeenheden en bepaalde individuen aan te duiden. |
|
| CA |
Compagniesadjudant; hoogst gegradueerde adjudant binnen een compagnie. |
|
| CA |
Coordinating Authority. Bevoegdheid om namens de hogere commandant (1UP) over vastgelegde activiteiten overleg te voeren. Houdt niet in dat overeenstemming kan worden afgedwongen; bij een verschil van mening zal het hogere niveau worden geïnformeerd. |
|
| CA |
Comprehensive Approach |
|
| CA |
Concentration Area; concentratiegebied; Committal Area (airmanoeuvre optreden). |
|
| CA |
Committal Area (airmanoeuvre optreden); Concentration Area; concentratiegebied. Locatie in het operatietoneel, tussen Staging Area (doorgangsgebied) en Assembly Area (verzamelgebied), waar na een strategische verplaatsing de nationale verantwoordelijkheid eindigt en wordt overgedragen. |
|
| CAB |
Combat Action Badge |
|
| CAC |
Conduct After Capture; cursus in het omgaan met en overleven van vijandelijke gevangenschap en gijzelingen; opvolger vd klassieke ondervraagoefeningen en lessen weerstand bieden tegen ondervragers. |
|
| Cache |
Verborgen locatie van voorraden of wapens. |
|
| CAD |
Concealed Approach and Departure; gevrijwaard van vlakbaanvuur (b.v. landing point); zie ook security |
|
| CaDi |
CantineDienst |
|
| CAFT |
Commissie van Advies inzake Functietoewijzing |
|
| CAID |
Centrale Adviseur Integriteit Defensie |
|
| CALFEX |
Combined Arms Live Fire Exercise |
|
| Calhosp |
Calamiteitenhospitaal |
|
| CALL |
Center for Army Lessons Learned |
|
| CALL |
Ezelsbruggetje, afgeleid van het Amerikaanse Center for Army Lessons Learned, voor de toevoeging van de aanbevelende en concluderende elementen aan |
|
|
een evaluatief artikel, AAR of FIR: Conclusies, Aanbevelingen, Lessons Learned |
|
| Callsign |
Roepnaam. |
|
| Cam |
Camouflage |
|
| CAM |
Chemical Agent Monitor; apparaat waarmee de aanwezigheid van concentraties van dampen van blaartrekkende en zenuwblokkerende strijdmiddelen kunnen worden gedetecteerd |
|
| Camp Marmal |
Compound waar o.a. Nederlandse militairen verbleven in Mazar-e-Sharif, Afghanistan |
|
| Camp Warehouse |
Compound waar o.a. Nederlandse militairen verbleven in Kabul, Afghanistan |
|
| Camp Windmill |
Compound waar o.a. Nederlandse militairen verbleven in Kunduz-stad, Kunduz, Afghanistan |
|
| Canopy |
Dak van cockpit |
|
| CaO |
Calciumoxide; ongebluste kalk uit MRE |
|
| CAOC |
Combined Air Operations Center. |
|
| Capability |
Kwaliteiten: mogelijkheid om activiteiten te genereren met kwantiteit, i.c. mensen met compententies. Zie ook: capacity. |
|
| Capacity |
Kwantiteiten: volume, omvang, i.c. (personele en materiële) middelen. Zie ook : capability. |
|
| CAREN |
Computer Assisted Rehabilitation Environment; virtual reality-revalidatietrainer op het MRC in Doorn, met een meerwaarde boven conventionele therapieën. |
|
| CAS |
Close Air Support; actie vanuit de lucht tegen vijandelijke doelen die zich gevaarlijk dicht bij eigen troepen bevinden en waarvoor naar aanleiding van uitgebracht verplaatsing en/of vuur van de vijand geïntegreerde luchtsteunmissies vereist zijn; nabije luchtsteun op aanvraag van en ten voordele van grondtroepen |
|
| CASEVAC |
Casualty Evacuation |
|
| CAT |
Combat Application Tourniquet (NSN 6515-01-521-7976) |
|
| CAT |
Combined Arms Team; peloton+; peloton aangevuld met enablers; Smallest Unit of Action; Smallest Unit of Arms (SUA). |
|
| Cat A |
Zeer ernstig gewond; very seriously injured; dusdanig gewond dat leven of ledematen ernstig worden bedreigd. |
|
| Cat B |
Ernstig gewond; seriously injured; dusdanig gewond dat er reden is voor zorg, maar er leven of ledematen worden niet bedreigd. |
|
| Cat C |
Lichtgewond; slightly injured; niet levens- of ledemaatbedreigende gewond. |
|
| CATK |
Counter-Attack. Tegenaanval. |
|
| Cav |
Cavalerie |
|
| Cax |
Casualties; slachtoffers; doden en gewonden |
|
| Caveat |
Nationaal politiek voorbehoud. Verschijnsel in combined militair optreden dat landen gebruik maken vh recht om voorbehouden te hanteren of beperkingen te stellen aan de inzet van het door hen geleverde personeel en/of materieel. |
|
| CAVV |
Commissie van Advies inzake Volkenrechtelijke Vraagstukken. Onafhankelijk adviesorgaan dat de regering en de Eerste en Tweede Kamer adviseert over vraagstukken van internationaal recht. Ingesteld op 12 maart 1998 met de Wet op de Commissie van advies inzake volkenrechtelijke vraagstukken. |
|
| CAX |
Computer Assisted Exercise |
|
| CB |
Confirmation Brief. Ter afsluiting vd bevelsuitgifte vertellen ondercommandanten de C in eigen woorden, in dialoogvorm, de zojuist ontvangen opdracht(en) en hun rol in het grotere plan. De C controleert hiermee, b.v. aan de hand van controlevragen, of de ontvangen opdracht is begrepen. De ondercommandant vraagt: wat zijn rol is in het grotere plan, wat de C van de te bereiken effecten verwacht en welke situatie hij voor de hogere C (1UP, 2UP) dient te bereiken? |
|
| CBO |
Cursus Bijscholing Onderofficieren, m.n. voor ervaren sergeant-majoors en adjudanten die, 10 jaar of meer na de SV, bijgeschoold willen worden in de laatste relevante ontwikkelingen. |
|
| CBO |
Car Blocking Operation; offensieve actie waarbij een Tango die zich verplaatst in een auto door onderscheppend, op normale wijze uitstijgend helipersoneel wordt opgepakt; één of twee helikopters landen hierdie in front en in de rug van het voertuig; vgl. Heli Vehicle Intercept (fastroping dzv KCT) |
|
| CBOPS |
Crisisbeheersingsoperaties. |
|
| CBRNe |
Chemisch, Biologisch, Radiologisch, Nucleair en (zelfgemaakte) explosieven. Chemical, biological, radiological or nuclear weapons and (self-made) explosives. |
|
| CBRN-Threat Levels |
Nil |
Nihil |
|
Very low |
Zeer laag |
|
Low |
Laag |
|
Medium |
Matig |
|
High |
Hoog |
|
Very high |
Zeer hoog |
|
Actual |
Actueel |
| CBRN-Verdedigingscompagnie |
101 CBRN-Verdcie (11 Pagnbat, 43 Mechbrig, Wezep) en 414 CBRN-Verdcie (41 Pagnbat, 13 Mechbrig, Oirschot). Elke cie bevat 3 x CBRN-ontsmpel à 2 groepen van elk 12 man en een DIM-pel, uitgerust met 3 x Fuchs-Nucleair-Chemisch (N/C) verkvtg. |
|
| CBT |
Combat Battle Train; gevechtstrein |
|
| CC |
Compagniescommandant |
|
| CC |
Convoy Commander |
|
| CCA |
Close Combat Attack; luchtsteun in noodsituaties |
|
| CCA |
Contamination Control Area; gewondenontsmettingsstation (GOS). Locatie waar, onder CBRN-omstandigheden, ontsmetting plaatsvindt van personeel en materieel, inbegrepen gewonden en zieken. Hier worden procedures toegepast om personele chemische besmetting te verminderen ter verbetering van de gezondheidstoestand van patiënten. Bestaat uit LHA, VHA en TFA. Zie ook: COLPRO. |
|
| CCI |
Crypto Controlled Items; beveiligd telecommunicatie- of informatiemateriaal of bijbehorend cryptografische component met een functie in het kader van verbindingsveiligheid. |
|
| CCIR |
Commanders Critical Information Requirements |
|
| CCIRM |
Collection Coordination Intelligence Requirement Management. Geheel van activiteiten dat zorgt voor het effectief en efficiënt verzamelen van de noodzakelijke informatie. CC is het opstellen vh inlichtingenverzamelplan (ICP), IRM het beheer vd totale informatiebehoefte. |
|
| CCIR-manager |
Functionaris op de sectie 2 (Inlichtingen & Veiligheid) |
|
| CCIRS |
Crypto Controlled Items Registratie Systeem |
|
| CCOE |
CIMIC Centre Of Excellence. |
|
| CCP |
Casualty Collecting Point; gewondennest |
|
| CCP |
Compagnies Commandopost |
|
| CCT120 |
CommuniCase® Technology 120. Modulaire, portable SatCom van Rockwell Collins. Positioneert zich in 10 minuten door GPS, elektronisch kompas en inclinometer. Bijnaam: “Swedish”. 10 stuks ingedeeld bij CLAS (Joint CIS Group). |
|
| CDA |
Commander Digital Assistant. Apparaat vd groeps-, pelotons- of compagniescommandant dat fungeert als schakel tussen eenheid en hogere commandant. |
|
| CDC |
Commando Diensten Centra |
|
| CDE |
Collateral Damage Estimate |
|
| CDF |
Casualty Decontamination Facility; GOS; gewondenontsmettingsstation; MFT die hiervoor onder CBRN-omstandigheden wordt gebruikt. |
|
| CdK |
Commissaris van de Koningin |
|
| Cdo |
Commando |
|
| CDOS |
Centraal Documentatiesysteem |
|
| CDPO |
Centrale Dienst Personeel en Organisatie |
|
| Cdr |
Commandeur; laagste rang onder vlagofficieren bij Koninklijke Marine, tussen kapitein-ter-zee en schout-bij-nacht; komt overeen met commodore bij KLu en brigadegeneraal bij KL en Kmarns |
|
| Cdre |
Commodore; laagste rang onder vlagofficieren bij Koninklijke Luchtmacht; komt overeen met commandeur bij KM en brigadegeneraal bij KL en Kmarns |
|
| CDS |
Commandant der Strijdkrachten. Opperbevelhebber van de operationele commando’s (OpCo’s). |
|
| CDS |
Chef Defensie Staf |
|
| Cdt |
Commandant. |
|
| CEAG |
Coördinatiecentrum Expertise Arbeidsomstandigheden en Gezondheid. Per 1 januari 2012 opvolger vh Coordinatiecentrum Expertise Militaire Gezondheidszorg (CEMG). |
|
| CEB |
Compagnie, Eskadron, Batterij; eenheid op niveau 4 (IV). Bij het CLSK: squadron. |
|
| CEMG |
Coördinatiecentrum Expertise Militaire Gezondheidszorg. Zie ook: CEAG. |
|
| CENTCOM |
U.S. Central Command; Amerikaans commando voor het Midden-Oosten en Zuidwest-Azië, o.a. ook Afghanistan en Irak; gevestigd in Tampa, Florida |
|
| Center mass |
Borst; thorax; grootste doelgebied van de tegenstander |
|
| Centrale van overheidspersoneel |
Overkoepelende organisaties van belangenverenigingen/vakbonden die namens |
|
|
de werknemers participeren in het Sector Overleg Defensie (SOD). Er zijn vier centrales tot het overleg toegelaten: ACOP, AC, CCOOP en CMHF. |
|
| CEPS |
Central Europe Pipeline System; zie ook EOP |
|
| CET/FIT |
Combat Enhancement |
|
|
Training/Familiarisation In Training |
|
| CF |
Covering Force; beveiligende strijdmacht |
|
| CF |
Charlie Foxtrot; clusterfuck. Operatie waarin meerdere zaken fout zijn gegaan. Wanordelijke of chaotische situatie, meestal veroorzaakt door gebrek aan communicatie. Probleem dat wordt vergroot doordat meerdere personen er tegelijk aan werken, vaak omdat de ene niet van de andere op de hoogte is van de acties die worden ondernomen. Gerelateerd aan SNAFU (Situation Normal, All Fucked Up) en FUBAR (Fucked Up Beyond All Repair). |
|
| CFE |
Conventional Forces Europe; CSE; verdrag |
|
| CFF |
Call For Fire; vuuraanvraag |
|
| CFR |
Case Fatality Rate; percentage van de gewonden of zieken dat overlijdt; de ratio geeft de ernst van het gewond-raken of het ziek-zijn in een bepaald gebied onder een bepaalde bevolkingssamenstelling weer |
|
| CG |
Fosgeen (militaire code) |
|
| CGN |
Combattant met geneeskundige neventaak; Combat Life Saver en Medic |
|
| Ch |
Chauffeur |
|
| Chalet |
Aantal gekoppelde dan wel samengestelde prefabs. |
|
| Chalk |
Alle personeel en materieel dat met één helikopter wordt verplaatst; zie ook stick. |
|
| Checkpoint |
Onderdeel van een (permanente of mobiele) controlepost in of op de grens vh operatiegebied waar controle op personen en voertuigen wordt uitgevoerd. |
|
| Chem |
Chemisch |
|
| CHIPS |
Creating Havoc In People's Streets; “ravage scheppen in de straten”; m.n. in combinative met FISH (FISH & CHIPS); FIBUA; OVG |
|
| Chir |
Chirurg, chirurgie, chirurgisch |
|
| CHOPS |
Chief Current Operations; Hoofd vd huidige current/ongoing operaties in de Sectie 3. |
|
| CHU |
Container Handling Unit; kan worden uitgevoerd op de vrachtauto 165 kN 8 x 8 WLS |
|
| C-IED |
Counter – Improvised Explosive Device |
|
| CI |
Counter Intelligence; contra-inlichtingen |
|
| CIB |
Combat Infantry Badge |
|
| CID |
Combat Identification; proces om een accuraat identificatie van waargenomen eenheden te krijgen (vriend, vijand of neutraal/onbekend), zodat veilig tot de juiste actie kan worden besloten, inclusief de beslissing om al dan niet vuur uit te brengen |
|
| CIDW |
Compagnie in de West (Curaçao). |
|
| Cie |
Compagnie |
|
| Cieconet |
Compagniescommandonet |
|
| CIED |
Counter Improvised Explosive Devices |
|
| Ciestafpel |
Compagniesstafpeloton. |
|
| CIMIC |
Civil-Military Cooperation. Coördinatie en samenwerking tussen de NAVO-commandant en civiele actoren, ter ondersteuning vd missie, met nationale bevolking en lokale autoriteiten, (inter)nationale en non-gouvernementele organisaties en agentschappen. |
|
| CinC |
Commander in Chief. |
|
| CINCSOUTH |
Commander-in-Chief Allied Forces Southern Europe. |
|
| CIOR |
Confédération Interalliée des Officiers de Réserve; Interallied Confederation of Reserve Officers; confederatie van reserve-officieren uit NAVO-, geassocieerde en gastlidstaten |
|
| CIP |
Casualty Insertion Plan; inbrengen van oefengewonden in een oefening |
|
| CIS |
Communicatie- en Informatiesystemen |
|
| CISCC |
CIS Control Centre; permanente opsroom die netwerken technisch beheert. |
|
| CISD |
Critical Incident Stress Debriefing. Debriefingsgesprek met de psycholoog na een ernstig incident, zoals aanslag, calamiteit, ongeval. Hierin wordt een inschatting gemaakt van eventueel aanwezige psychische problemen met als doel een verwerkingsproces op gang te brengen zodat op langere termijn klachten worden voorkomen. |
|
| CISM |
Conseil International du Sport Militaire |
|
| Civ |
Civiel |
|
| CivCas |
Civilian Casualties; burgerslachtoffers |
|
| CIVPOL |
Civiele Politie |
|
| CivRep |
Civil Representative; civiel vertegenwoordiger, i.c. v/h Ministerie van Buitenlandse Zaken (in Uruzgan) om tweehoofdige leiding te bewerkstelligen. |
|
| CIWS |
(UK en VS) Close In Weapon System. Bekendste voorbeeld: Goalkeeper (alleen op schepen toegepast). |
|
| CJSOR |
Combined Joint Statement of Requirements; benodigde minimale militaire vereisten om militaire taken te kunnen uitvoeren, die voor elke operatie worden aangegeven |
|
| CJSOTF |
Combined Joint Special Operations Task Force |
|
| CJTF |
Combined Joint Task Force. Gecombineerde gezamenlijke taakgroep; taakgroep die elementen van één of meer krijgsmachtdelen en één of meer landen telt. |
|
| CKN |
Collegiaal Korps Netwerk; netwerk van collega-mariniers die verspreid over de werklocaties in Nederland en de Nederlandse Antillen en Aruba werken en aanwezig zijn tijdens missies; indien een collega behoefte heeft aan een vertrouwelijk gesprek over werk-/missiegerelateerde ervaringen dan wel na een ingrijpende of traumatische ervaring |
|
| CKVF |
Combi koel-/vriesflattrack |
|
| CL |
Contact Line. Contactlijn. Combinatie van FLOT en FLET. Op het lineaire slagveld de lijn waar eigen troepen en opponent elkaar aangrijpen. |
|
| Cl |
Cluster |
|
| C-LAS |
Commandant Landstrijdkrachten |
|
| CLAS |
Commando der Landstrijdkrachten. Sinds september 2005 formele benaming voor de Koninklijke Landmacht. |
|
| Class |
Classificatie |
|
| CLASSINT |
Classified Intelligence; gerubriceerde informatie, o.a. tbv analisten vd MIVD |
|
| Clcie |
Clustercompagnie. 130 en 230 Clcie, resp. onder 100 en 200 B&Tbat. Gevestigd te Stroe. Beide compagnieën – staflogpel, 124-pel, militaire afvalmiddelenpel, 35-pel en deploymentpel – richten bevooradingslocaties in om andere eenheden logistiek te ondersteunen. |
|
| Clear desk-principe |
Laat na werktijd en na het verlaten vd werkruimte geen documenten slingeren op het bureau. Zie ook: militaire veiligheid. |
|
| Close |
Nabije operatie. Binnen het geografisch operationeel raamwerk. Zie ook: deep en rear. |
|
| CLS |
Combat Life Saver; gewondenhelper binnen een infanteriegroep; niet-geneeskundig personeel dat in een nevenfunctie is opgeleid om onder operationele omstandigheden direct eerstehulpverlening toe te passen. |
|
| CLSK |
Commando der Luchtstrijdkrachten. Sinds september 2005 formele benaming voor de Koninklijke Luchtmacht. Bestaat uit de hoofdwapensystemen commandovoering, jachtvliegtuigen, helikopters, luchttransport en geleide wapens. |
|
| CMB |
Combat Medical Badge |
|
| CMBA |
Civiel-Militaire Bestuursafspraken |
|
| CMH |
Chef Militair Huis; onderhoudt de niet-politieke contacten tussen Koninklijk Huis en Ministerie van Defensie |
|
| CMH |
Centraal Militair Hospitaal (Utrecht) |
|
| CMK |
Centrale Meldkamer. Onderdeel vd Beheerorganisatie Integrale Veiligheid. Gevestigd op de Generaal-majoor Kootkazerne in Stroe. |
|
| CMM |
Commandant Militaire Middelen; bij het leveren van militaire bijstand of steun door Defensie aangewezen commandant, die de aansturing over militairen overdraagt aan het civiel gezag; CMM bewaakt dat de militaire inzet binnen het gestelde mandaat plaatsvindt en fungeert hierbij als red card holder |
|
| CMP |
Civiel Medisch Personeel |
|
| CMTC |
Combat Maneuver Training Center (Hohenfels) |
|
| CNR |
Combat Net Radio; FM9000 |
|
| CO |
Centrale Organisatie |
|
| CO |
Commanding Officer; bevelvoerend officier, in de regel een luitenant-kolonel (overste) |
|
| CO |
Coördinerend OPCO; OPCO dat leidend is bij een ernstmissie |
|
| Co |
Commando |
|
| COA |
Course of Action; wijze van optreden (eigen mogelijkheden). |
|
| Coax |
Coaxiaal geplaatste mitrailleur |
|
| COBIP |
Comité Beleidsintegratie en Planning. |
|
| COBRIS |
Commander's bright ideas. |
|
| CODEMA |
Commissie Ontwikkeling Defensie Materieel; overeenkomst tussen het Ministerie van |
|
|
Economische Zaken, een industriële |
|
|
partner en het Ministerie van Defensie, met als doel werkgelegenheid in Nederland te stimuleren |
|
|
door financiële bijdrage vanuit de overheid |
|
|
te leveren aan onderzoek en ontwikkeling |
|
|
bij Nederlandse bedrijven. |
|
| COE |
Centre of Excellence (vh ACT vd NAVO); kenniscentrum |
|
| CoG |
Centre of Gravity. Zwaartepunt. |
|
| Cogp |
Commandogroep |
|
| Cognos |
Softwareapplicatie van IBM die via gestandaardiseerde rapportages de beschik- en inzetbaarheid van personeel en materieel inzichtelijk maakt; hierdoor kan de Defensieorganisaties haar financiële en operationele prestaties beter plannen, begrijpen en beheren. Cognos is o.a. geïmplementeerd in het personeelsdomein van PeopleSoft HumanResources. |
|
| COI |
Community Of Interest |
|
| COID |
Centrale Organisatie Integriteit Defensie. Expertisecentrum op het gebied van integriteit en richt zich op het handhaven, behouden en stimuleren van professionele, sociale en ethische normen en waarden bij Defensie. Zie ook: MOAI. |
|
| COIN |
Counter-insurgency |
|
| COKL |
Commando Opleidingen KL; opgericht in 1969; sinds 1 juni 2003 OTCO |
|
| Col |
Colonne |
|
| Cold bore shot |
Eerste schot met een zojuist schoongemaakt vuurwapen, dat een minieme afwijking constateert |
|
| Collaborative tools |
Letterlijk: “meewerkende middelen”. Elektronische hulpmiddelen waarmee tegelijkertijd, over afstand, gezamenlijk aan een eindproduct kan worden gewerkt, zoals centrale database, schetsen, videoconferenties, whiteboardsessies e.d. |
|
| ColPro |
Collective Protection; collectieve bescherming tegen nucleaire, biologische en chemische strijdmiddelen van onderkomens, waarin de lucht wordt gezuiverd en/of behandeld |
|
| COLUA |
Commando Luchtdoelartillerie |
|
| COM |
Change of mission; tijdelijk stilleggen van een door TROST ondersteunde oefening, waarna de oefenende troepen terug naar de uitgangspositie gaan |
|
| Combat jump |
Operationele inzet per parachute. |
|
| Comcen |
Communications Centre; communicatiecentrum. |
|
| COMEDS |
Committee of the Chiefs of the Military Medical Services |
|
| COMCJTF |
Commander Combined Joint Task Force |
|
| Command Team Concept |
Gezamenlijk volgen van een operationele cursus door de commandant en zijn stafadjudant |
|
| Commander’s huddle |
Motorkapoverleg commandant met zijn ondercommandanten; briefing vd commandogroep. |
|
| Commander's intent |
Door de commandant zelf helder en beknopt geformuleerde omschrijving van het hogere doel van de operatie. Daaruit vloeit voert welke gewenste eindsituatie (desired end-state) hij met zijn opdracht wil bereiken – behalve de te bereiken resultaten ook het effect van deze resultaten en de manier waarop deze resultaten bijdragen aan het bereiken van de gewenste eindsituatie – en de daaraan gekoppelde voorwaarden met betrekking tot tegenstander, terrein en civiele aspecten. |
|
| Commandovoering |
Functie van militair optreden. Command & Control. Bestaat uit besluitvorming, bevelvoering en leidinggeven. |
|
| Commissie Dapperheidsonderscheidingen |
Commissie, ingesteld per 16 juni 1999, die de Minister van Defensie adviseert in alle aangelegenheden die verband hebben met dapperheidsonderscheidingen waaronder mede begrepen de vaandel- en standaardopschriften. |
|
| Commissie Standaardisatie Vaandels en Standaarden |
Commissie, onder verantwoordelijkheid van de Traditiecommissie Krijgsmacht, die de Minister van Defensie adviseert in alle aangelegenheden betreffende vaandels, standaarden en toebehoren. Ingesteld per 23 augustus 2000. |
|
| Communication Kill |
Volgens het MCTC van de O/T van de GTS: zenden van radioberichten is niet meer mogelijk, ontvangen wel; de radio dient uitgeluisterd te blijven worden |
|
| Compagnie |
Grootte varieert, 100 tot 200 militairen. Gevechts- of gevechts(verzorgings)steuneenheid. Bestaat in de regel uit drie pelotons en een peloton dat gevechtsverzorgingssteun (gnk, hrst, log) en staf omvat. Bij cavalerie een eskadron, bij artillerie een batterij. Commandant in de regel een kapitein, majoor of luitenant-kolonel (afhankelijk van wapen of dienstvak). Grootteteken: I. |
|
| Competenties |
Aangeleerde kennis, vaardigheden en attitudes. |
|
|
Onderscheid tussen: |
|
|
|
|
|
fysieke competenties |
o.a. kracht, motoriek en gezondheid |
|
intellectuele competenties |
o.a. planmatigheid, redeneren, creativiteit en flexibiliteit |
|
emotionele competenties |
o.a. hardheid, |
|
|
omgaan met stress en gevoel voor humor |
| Compound |
Militaire basis in een gastland. Onderscheiden worden: |
|
|
|
|
|
► Compound met eigen vliegveld of helikopter base. |
|
|
► Bataljonscompound met o.a. logistieke installaties en HLS op de base (> 750 pax). |
|
|
► Compagniescompound met o.a. logistieke installaties en HLS buiten de base (>=350 pax). |
|
|
► (tijdelijke) pelotonscompound, voorpost of verbindingspost. |
|
| Comprehensive approach |
Geïntegreerde aanpak van politieke, civiele en militaire |
|
|
middelen bij crisisbeheersing |
|
| COMPUSEC |
Computer Security |
|
| COMSEC |
Communications Security; communicatieveiligheid |
|
| Comspec |
Communications specialist; verbindelaar; individuele specialisatie bij het Korps Commandotroepen |
|
| Concgeb |
Concentratiegebied |
|
| Condottieri |
In het Italië vd 13e-17e eeuw aanvoerders van benden huurlingen in dienst van Italiaanse stadsstaten of de paus. Tegenwoordig wordt de naam "condottieri" uit minachting toegepast op officieren die als gelukzoekers van de ene dienst tot de andere overgaan en zich met wervingen belasten voor staten die een gebrek aan soldaten hebben. |
|
| Confirmation brief(ing) |
Controle vd commandant of zijn ondercommandanten de ontvangen opdracht hebben begrepen. |
|
| ConOps |
Concept of Operations. Operatieconcept. Ook genaamd: Commander’s Concept; beknopte omschrijving vd gekozen wijze van optreden door de commandant. Bestaat uit: |
|
|
|
|
|
plan voor de manoeuvre |
|
|
zwaartepunt |
|
|
gebruik vd reserve |
|
|
plan voor de gevechts(verzorgings)steun |
|
|
opdrachten en taken aan de eenheden |
|
|
coördinerend bepalingen |
|
|
|
|
| Cons |
Consolidatie; consolideren |
|
| Constant Tactical Factor |
Bepaalt dat elke verbetering in oorlogvoering wordt gevolgd door een tegenverbetering, elk nieuw wapen door een nieuwer wapen of maatregelen om dat wapen te neutraliseren; haasje-overeffect van de snelle technologische veranderingen, waardoor krijgsmachten almaar in- en externe omgevingsveranderingen moeten beantwoorden; hierdoor verschuiven de voor- en nadelen tussen de eigen troepen en de vijand voortdurend |
|
| Constr |
Constructie |
|
| Constraints |
Opgelegde verplichtingen. Zie ook: restraints (opgelegde beperkingen). |
|
| CONTEST |
UK Counter-Terrorism Strategy |
|
| CONTCO |
Contingentscommando |
|
| Contingency plan |
Eventualiteitenplan. Plan B. |
|
| Contramobiliteit |
Één van de hoofdtaakstellingen van de genie; bestaat onder andere uit zelf gerealiseerde mijnenvelden en vernielingen, afgesloten wegen, hindernissen en waterkeringen |
|
| Controlled pair |
Schietdrill. Double-tap met elk een afzonderlijk richtbeeld; vnl. afgevuurd op 25 tot 50 meter afstand, gericht op de center mass |
|
| Coord |
Coördinaat; coördinatie |
|
| Coördinatielijn |
Lijn die een coördinatiemoment in een operatie aangeeft, waar bij overschrijding dezelfde eenheid dezelfde activiteit laat plaatsvinden; zie ook FASELIJN |
|
| COP |
Common Operational Picture. Voor iedereen in de operationele situatie te velde bij een militaire actie gedeeld beeld vd omgeving. Visueel gepresenteerde selectie van actuele (near real time) en centraal beschikbaar gemaakte gegevens uit digitale systemen (BMS, ISIS), o.a. over eenheden, objecten en terreinkenmerken in het operatiegebied. COP vereenvoudigt en verduidelijkt de planning en besluitvorming. Hierdoor versnelt het C2-proces, worden misverstanden (o.a. blue on blue) voorkomen, blijft het aantal slachtoffers beperkt en worden mensenlevens gered. Zie ook: SU. |
|
| COP |
Community Of Practice |
|
| COP |
Combat Outpost; vooruitgeschoven post; FOB; klein militair kampement |
|
| COP |
Contingency Plan |
|
| CORAD |
Commando Rampbestrijding (CORAD); indertijd opvolger van het KMC |
|
| Cordon and search |
Afsluiten en doorzoeken van een gebieden, gebouw of voertuig op b.v. ongewenste personen (infiltranten), aanwezigheid van explosieven, wapens en in sommige gevallen drugs of andere verboden middelen, de aanwezigheid van personen die verdacht worden van oorlogsmisdaden, maar ook het ontzetten van gijzelaars en het verzamelen van informatie t.b.v. inlichtingen. |
|
| Corr |
Correctie; corrigeren |
|
| COS |
Chief of staff; chef-staf |
|
| COS |
Commander on Scene; On-scene commander (OSC). Tevoren of ter plaatse aangewezen leidinggevende over een reddingsoperatie op locatie. Is ervoor verantwoordelijk is dat alles in goede banen wordt geleid, bewaart overzicht en onderhoudt contact met de Ops Room. Wordt geadviseerd door reddingsfunctionarissen ter plaatse, zoals genie- en geneeskundig personeel. Zie ook QRF |
|
| Cospecops |
Commando speciale operaties |
|
| COT |
Compagniesoefenterrein; terrein voor teams en compagnieën/eskadrons; ongeveer 150 |
|
|
militairen en 20 tot 30 voertuigen; ± 1.000 ha; o.a. Marnewaard en Oirschot. |
|
| COTA |
Compagniesorder van tijdelijke aard: zie ook POTA, BOTA en BROTA |
|
| Cotrcie |
Commandotroepencompagnie |
|
| COTS |
Commercial Off The Shelf; van de plank kopen van civiele producten; zie ook FTP en MOTS |
|
| Counter-RAM |
Counter Rocket, Artillery and Mortar; systeem tegen inkomende raketten, artillerie- en mortiergranaten |
|
| Coverstory |
Dekmantel |
|
| CoVo |
Commandovoering. Besluitvorming en bevelvoering bij tactisch optreden. |
|
| Coy |
Compagnie (UK, VS) |
|
| CP |
Command Post. Commandopost. Inrichting waarin een commandant en zijn staf zijn ondergebracht om het commandovoeringproces te faciliteren. |
|
| CP |
Close Protection |
|
| Cplx |
Complex; kazernecomplex |
|
| CPOK |
Commissie Positie Onderofficieren Krijgsmacht; volgens principes ‘oon leiden oon op’ en ‘oo naast de cdt’ |
|
| CPUVOS |
Centraal Publicatie Voorzieningen Systeem |
|
| CPX |
Command Post Exercise; oefening waarin de troepen worden gesimuleerd, opdat commandant, staf en onderlinge communicatie optimaal worden getraind |
|
| CQB |
Close Quarter Battle |
|
| C-RAM |
Counter-RAM; Counter Rocket, Artillery and Mortar; systeem voor het detecteren en/of vernietigen van inkomende raketten, artillerie- en mortiergranaten voordat deze inslaan; geproduceerd door het Duitse Rheinmetall; radargeleid, 6-loops snelvuurkanon dat automatisch vuur afgeeft met een barrage aan 35 mm-granaten; o.a. gebruikt door Amerikanen, Britten en Duitsers in Afghanistan en Irak |
|
| CR |
Combat Ready; FAC die geautoriseerd is zonder supervisie te werken |
|
| C-RAM |
Counter Rocket Artillery and Mortar. |
|
| CRC |
Crowd and Riot Control |
|
| CRE |
Casualty Rate Estimate |
|
| CREVAL |
Combat Readiness Evaluation; inzetbaarheidsevaluatie. |
|
| CRO |
Crisis Response Operations; alle militaire operaties vd NAVO in een non-Article 5 situatie. Zie ook: NA5CRO. |
|
| CROP |
Container Roll in and Out Platform; flatrack die in een 20-voet-container past |
|
| Crossing |
Locatie waar een rivier kan worden overgestoken; brug of doorwaadbare plaats. |
|
| Crossover |
Oversteken. |
|
| Crosstraining |
Instrument waardoor bij uitval van een functionaris de werkzaamheden door anderen kunnen worden waargenomen. |
|
| CS |
Chef-staf. Verantwoordelijk voor het coördineren en integreren vd stafwerkzaamheden. Stelt hiermee ook de prioriteiten voor de werkzaamheden binnen een staf. |
|
| CS |
Combat Support. Gevechtssteun. Omvat in de regel primair eenheden op het gebied van CBRN, genie, inlichtingen (Intelligence, Surveillance, Target-Acquisition & Reconnaissance, ISTAR) en verbindingen (Command & Information Systems, CIS). Secundair kunnen ook militaire politie (Koninklijke Marechaussee), helikoptereenheden en (luchtdoel)artillerie hiertoe worden gerekend. Het leeuwendeel van de eenheden maakt deel uit van het OOCL, voorheen 101 Gevechtssteunbrigade. |
|
| CS |
Traangas; chloorbenzylideen malonitril. |
|
| CSAD |
Combat Search and Destroy |
|
| CSAF |
Combat Scene of Action Frequency; gevechtsveldnoodfrequentie |
|
| CSAR |
Combat Search And Rescue |
|
| CSC |
Convoy Support Centre. Colonne-ondersteuningscentrum. In het eventualiteitenplan HNS is de Lpl Oirschot de vaste ondersteuningslocatie CSC. Algemeen moet een CSC worden uitgebrachtwanneer de afstand tussen knooppunten groot is. In CSC worden vtgn afgetankt, kleine reparaties uitgevoerd en is real life support aanwezig. Ingericht en instandgehouden door een matlog (hrst) eenheid. |
|
| CSCATTT |
Command & Control; Safety; Communication; Assessment; Triage; Treatment; Transport. |
|
| CSD |
Correspondentiesysteem Defensie. Applicatie die kan worden opgestart in e-mail Defensie. |
|
| CSE |
CIMIC Support Elements |
|
| CSE |
Conventionele Strijdkrachten in Europa; CFE; verdrag |
|
| CSK |
Cavalerie Schietkamp (Vliehors) |
|
| CSM |
Compagnies sergeant-majoor. Hoogste onderofficier naast de compagniescommandant. Maakt deel uit van de drie- of vierhoek. Aanspreekpunt voor eenieder op het gebied van interne dienst-zaken, begeleider van alle onderofficieren (niet alleen in opleiding en training) en intermediair tussen de compagniesstaf (niveau IV) en de ondergelegen niveaus (pelotons, niveau III). Company Sergeant-Major; WO2; Warrant Officer 2nd Class. Zie ook: CA. |
|
| CSS |
Combat Service Support. Gevechtsverzorgingssteun. Omvat in de regel primair eenheden op het gebied van bevoorrading & transport, geneeskundige zorg en herstel (onderhoud). |
|
| CSU |
Casualty Staging Unit; holding van (pre- en postoperatieve) patiënten die in staat is het aantal patiënten aan te houden dat gelijk is aan het equivalent voor de maximale vliegtuigbelading van patiënten in 24 uur; is in staat een klein aantal ICU-patiënten te houden; gecoloceerd met een MTF |
|
| CT |
Ceremonieel Tenue |
|
| CT |
Commandantenterugkoppeling; verouderde term. |
|
| CT |
Contra-Terreur |
|
| CTF |
Combined Task Force. |
|
| CTIVD |
Commissie van Toezicht betreffende de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten |
|
| CTK |
Cadetten Tamboer Korps ‘Prins Bernhard’ |
|
| CTOL |
Conventional Take Off and Landing; Nederland zal mettertijd deze variant van de Joint Stike Fighter aanschaffen |
|
| CTR |
Close Target Recce; vroegtijdig observeren van locaties en het doen en laten van personen ter ondersteuning van een latere operatie |
|
| CU |
Commander's Update. |
|
| CUF |
Care Under Fire; fase in eerstehulpverlening waarin sprake is van effectief vijandelijk vuur |
|
| Current |
Lopende zaken |
|
| CV |
Commandovoertuig. |
|
| CVBKL |
Centraal Voorraad Beheersingssysteem Koninklijke Landmacht. |
|
| CVH-operaties |
Crisisbeheersings-, Vredes- en Humanitaire operaties; zie Commandant der Strijdkrachten |
|
| cVRP |
concept Voorlopig Reorganisatie Plan |
|
| CVV |
Centrum voor Vredesoperaties |
|
| CWA |
Chemical Warfare Agent; chemisch strijdmiddel |
|
| CWA |
Combat in Wooded Areas; gevecht in beboste gebieden |
|
| CWIED |
Command Wire IED; IED met een elektronische ontstekingskabel |
|
| CWINF |
Committee on Women in the NATO Forces |
|
| CWRS |
Centraal Wapen Registratie Systeem; krijgsmachtbreed wapenregistratiesysteem |
|
| CX |
Fosgeenoxim (militaire code) |
|
| CZSK |
Commando der Zeestrijdkrachten. Sinds september 2005 formele benaming voor de Koninklijke Marine. |
|
| D |
Terug naar Boven |
|
| DA |
Devil’s Advocate. Advocaat vd duivel. Latijn: advocatus diaboli. Iemand die, omwille van het objectiveren van een gedachtewisseling, met zijn argumenten de opponent vertegenwoordigt, zonder hier zelf toe te behoren. In het besluitvormingsproces in de regel vertegenwoordigd door S2. |
|
| DA |
Direct Action |
|
| DAC |
Dangerous Air Cargo; stof die door de lucht wordt vervoerd en gevaar kan opleveren voor personeel en materieel |
|
| DAC |
Doctrine Advies Commissie |
|
| DACO |
Detectie- en Advies Commissie Onderofficieren; ten behoeve van de detectie, selectie en begeleiding van getalenteerde CLAS-onderofficieren naar de functie van stafadjudant |
|
| DAGR |
Defence Advanced GPS Receiver; voluit DAGR AN/PSN-13; positiebepalingssysteem van de Amerikaanse fabrikant Rockwell Collins |
|
| DAK |
Deutsches Afrikakorps; Duitse legereenheid die tijdens WO II in Noord-Afrika onder bevel stond van generaal Erwin Rommel; gaf zich in mei 1943 over aan de geallieerden |
|
| DAL |
Directe Aanvraag Levensmiddelen |
|
| DAMA |
Defence Against Mortar Attacks |
|
| Damage Control |
Poging om schade of verlies te minimaliseren en te repareren na een ondoordachte actie. |
|
| DAOG |
Directie Aansturen Operationele Gereedstelling; onderdeel vd Defensiestaf |
|
| DAR |
Designated Area of Recovery. In de planningsfase van een missie vastgestelde locatie waarheen een groep militairen uitwijkt, op elkaar terugvalt en hergroepeert, b.v. als de eenheid uit elkaar geslagen wordt (onderkenning door de opponent, vijandcontact) of na een exfiltratie of verkenning. Voorheen genaamd: rally point of rendez-vous (RV). |
|
| DARIC |
Dienst Archieven-, Registratie- en Informatiecentrum |
|
| DART |
Diver Attendant Recompression Transportable; transportabele decompressieruimte voor duiker en helper |
|
| DART |
Disaster Assistance Response Team; noodhulpverkenningsteam |
|
| DAS |
Dutch Army Shop; vergelijkbaar met de Britse |
|
|
NAAFI of de Amerikaanse PX |
|
| DAWN |
Demining Academy Wanroy Netherlands; particuliere stichting, gevestigd in vml. MOB-complex, die cursussen verzorgt en opleidingen geeft aan civiel en militair personeel in het opsporen van landmijnen en niet ontplofte munitie en het veilig verplaatsen door mijn- en munitiegevaarlijke gebieden (gemeente Sint Anthonis, Noord-Brabant) |
|
| Daypersrep |
Daily Personnel Report; dagelijkse rapportage op personeelsgebied (aan Sie 1) |
|
| DB&TO |
Decoratiebeleid en Toekenning Onderscheidingen. Afdeling die verantwoordelijk is voor het decoratiebeleid van het Ministerie van Defensie |
|
| DBB |
Defensie Beveiligingsbeleid. |
|
| DBB |
Defensie Bedrijfsstoffenbedrijf. |
|
| DBBO |
Defensie Bewakings- en Beveiligingsorganisatie. Opgericht in 2009 en operationeel gesteld op 01-01-2011. |
|
| DBFMO |
Design, Build, Finance, Maintain, Operate. Aanbestedingsvorm waarin niet alleen het ontwerp en de bouw, maar ook de financiering, het onderhoud en de instandhouding zijn geïntegreerd. Voorbeelden zijn de Kromhoutkazerne en het Nationaal Militair Museum. |
|
| DC |
Dienstencentrum. |
|
| DC |
Deputy Commander; plaatsvervangend commandant. |
|
| DCB |
Dienstencentrum Buitenland. |
|
| DCBC |
Defensie Crisisbeheersingscentrum. |
|
| DCBMW |
Dienstencentrum Bedrijfsmaatschappelijk Werk; nieuwe naam voor MDD. |
|
| DCC |
Defensie Cyber Commando. |
|
| DCC |
Defensie Coördinatie Centrum. |
|
| DCDI |
Dienstencentrum Documentaire Informatievoorziening. |
|
| DCDM |
Dienstencentrum Defensiemedia. |
|
| DCDV |
Dienstencentrum Dienstverlening. |
|
| DCEBD |
Dienstencentrum Externe Bemiddeling Defensiepersoneel |
|
| DCEC |
Defensie Cyber Expertise Centrum. |
|
| DCHR |
Dienstencentrum Human Resources (Enschede); centrale aanspreekpunt voor medewerkers, lijnmanagers en P&O-functionarissen voor vragen over regelgeving, processen en systemen op P&O-gebied |
|
| DCI |
Defence Capabilities Initiative; verbetering van de mogelijkheden van de NAVO om nieuwe bedreigingen te kunnen weerstaan; gelanceerd op de NAVO-topconferentie in Washington D.C. in april 1999 |
|
| DCIOD |
Dienstencentrum Internationale Ondersteuning Defensie. |
|
| DCOM |
Deputy Commander; plaatsvervangend commandant |
|
| DCP |
Defensie Conditieproef; Couzy-test |
|
| DCPAS |
Dienstencentrum Psychologisch Advies Defensie; verricht psychologisch onderzoek met behulp van een groot aantal verschillende meetinstrumenten en adviseert op basis hiervan de (P&O-)managers van de Defensieonderdelen |
|
| DCR |
Dienstencentrum Reïntegratie. |
|
| DCR |
Damage Control Resuscitation. |
|
| DCS |
Damage Control Surgery. Levens- en ledemaatreddende chirurgiische capaciteit (MTF role-2). |
|
| DCS |
Disposition, Composition and Strength; dispositie, compositie en sterkte (van vijandelijke eenheden) |
|
| DCTOMPF |
Doctrine, Commandovoering, Training en Opleiding, Organisatie, Materieel en Personeel; alle voorkomende operationele factoren aan de hand waarvan de krijgsmacht de inzet en verwerving van materiaal beziet aan de hand van beschikbare financiën, inclusief exploitatiekosten, verlies en slijtage; ook gebruikt ten behoeve van evaluaties en lessons learned |
|
| DCU |
Daily Commander's Update; morning-prayer; sectiehoofden lichten commandant in over de gang van zaken van de afgelopen 24 uur en de verwachting van de komende 24 uur |
|
| DCWS |
Dienstencentrum Werving en Selectie |
|
| DDD |
3D; Diplomacy, Defence en Development. |
|
| DDG |
Duik- en Demonteergroep (van de Koninklijke Marine); per 3 juni 2009 opgegaan in EODD |
|
| DDR |
Disarmament, Demobilisation and Reintegration (Ontwapening, demobilisatie en reïntegratie) |
|
| DDS |
Drill Down Slide; oleaatbevel (opdracht) op één slide; slide waarmee de uitvoering van een operatie wordt verduidelijkt; gehanteerd in de planningfase; verbeeldt grafisch het operatieconcept (b.v. routes en posities) en specificeert in tekst belangrijke informatie, zoals uitvoeringstijden, taakorganisatie, commandolijn, roepnamen, mission statement (wie, wat, waar, wanneer, hoe), manoeuvreschema gedurende opeenvolgende fases, logistieke ondersteuning, close air support, grondgebonden vuursteun en extern benodigde middelen (bron: ‘Analysing operational effects / Het analyseren van operationele effecten’, TNO Defence, Security and Safety, 2007). |
|
| DE |
Decisive effect(s). Beslissend effect. Gebruikt in de planning van effects-based operations. Een beslissend effect is in de regel een verandering in het gedrag vd opponent of een andere actor als gevolg van gerichte slagkracht. |
|
| DEC |
Doelgegevens Evaluatie Cel. Informatiesysteem dat enkele seconden na de het afvuren vh projectiel de coördinaten vh vijandelijk geschut en het POI lokaliseert, vóórdat het pojectiel is neergekomen. |
|
| Decision cycle |
Besluitvormingscyclus. |
|
| Decision-making |
Besluitvorming. |
|
| Decisive operation |
Operatie waarin de beslissing wordt 'geforceerd'; extern gericht; gehanteerd in asymmetrische oorlogvoering en irregulier optreden; vergelijkbaar met close (nabij) operation; zie ook SHAPING en SUSTAINING OPERATIONS |
|
| Decofog |
Draagbaar decontaminatiesysteem. Gebruikt door de ontsmpels van 101 en 414 CBRN-Verdcie om het in- en exterieur van voertuigen, persoonlijke uitrusting en zwaar materieel van biologische en chemische strijdmiddelen te ontsmetten. Gebruikt GD-5. |
|
| Deep |
Diepe operatie. Binnen het geografisch operationeel raamwerk. Zie ook: close en rear. |
|
| DEET |
Di-ethyl-toluamide; N,N-diethyl-mtoluamide; N,N-diethyl-3-methylbenzamide. Insectenwerende chemische stof om op huid of kleren aan te brengen ter bescherming tegen m.n. muggen en teken; in WO II ontwikkeld door U.S. Army. |
|
| DEF |
Datum einde functie |
|
| DEFAC |
Defensie Accountantsdienst; nu ADD |
|
| Defat |
Defensie Attaché |
|
| DEFCERT |
Defensie Computer Emergency Response Team. Houdt zich bezig met cyber defence en richt zich op het tegenhouden van aanvallen op de commandovoerings- en informatiesystemen vh Ministerie van Defensie. |
|
| Del |
Delay; vertragen |
|
| DELLIS |
Defensie Evaluaties Lessons Learned Informatie Systeem |
|
| Deming-cirkel |
Genoemd naar de Amerikaanse statisticus W.E. Deming. Verrichtte al ± 1950 baanbrekend werk mbt het verbeteren vd kwaliteit van processen. Van Deming is het citaat “In God we trust, all other bring data.” |
|
| Demspec |
Demolition specialist; specialist op het gebied van werken met springmiddelen en explosieven; individuele specialisatie bij het Korps Commandotroepen |
|
| Departementaal vertrouwelijk |
Nationale rubricering. Niet-staatsgeheime, kwetsbare informatie, in de regel m.b.t. een bepaald ministerie. Kennisneming door niet-gerechtigden kan nadeel toebrengen aan het belang van één of meer ministeries.Vergelijkbaar met NAVO-rubricering 'NATO Restricted'. |
|
| Deplane |
Uitstijgen (helikopter, vliegtuig) |
|
| Deployex |
Ontplooiingsoefening; zoals in 2005 de NRF-oefening IRON SWORD in Noorwegen |
|
| Deployment |
Strategische verplaatsing en kwartiermaken in het inzetgebied, welke eindigen bij aanvang vd operatie. |
|
| Desdemona |
DESoriëntatie DEMONstrator Amst; simulator voor bewegingen en zintuiglijke waarneming; in staat situaties na te bootsen waarbij gevaren, gevlogen of gereden wordt; ontwikkeld door TNO i.s.m. het Oostenrijkse AMST Systemtechnik |
|
| Desired effects |
Gewenste effecten. |
|
| Desired end-state |
Gewenste eindsituatie. Langetermijnvisie op strategisch (politiek-militair) niveau. Helpt bij het opstellen van onderliggende doelstellingen. Realisatie vd geformuleerde desired end-state is niet mogelijk door alléén de inzet van het militairen, maar afhankelijk vd mate waarin de belangrijkste actoren het noodzakelijk geachte gedrag gaan/blijven vertonen totdat de oorzaak van conflict/gevaar/instabiliteit is verdwenen. |
|
| Det |
Detachement |
|
| Detco |
Detachementscommandant; detachementscommando. |
|
| Deuchter |
Vrouwelijke jongerejaars cadet op de KMA. Zie ook: ma, pa en zeun. |
|
| DEVAD |
Project Development Advisor |
|
| DEW |
Directed Energy Warfare; oorlogvoering door gebruikmaking van wapens die zeer sterk gebundelde energie uitzenden, zoals laser en radiofrequenties |
|
| Df |
Defensieformulier |
|
| Df 280 |
Defensieformulier 280: NATO Reiswijzer. NATO Travel Order, Ordre de Mission OTAN. |
|
| DFDE |
Defensie Fiscale en Douane Eenheid. |
|
| Dfe100 |
Proces-verbaal van ongeval (PVO), zo spoedig mogelijk op te maken van elk ongeval dat aan een militair in werkelijke dienst tijdens de uitoefening van de dienst is overkomen; volgens MP-bundel 31-109/1150 |
|
| Dfe 311 |
Meldingsformulier 'Melden van voorvallen'. |
|
| DFF |
Digital Fixed Frequency; frequentiemodus FM9000 |
|
| DFTP |
Doorlopend functietoewijzingsproces |
|
| DGBS |
Defensiebedrijf Grondgebonden Systemen; samenvoeging van Algemeen Goederen Bedrijf (AGB), Instandhoudingsbedrijf Landsystemen (IBL) en Materieelbeproeving & Logistiek Advies (MBLA) |
|
| DGC |
Divisie Gevechtssteun Commando; voorloper van 101 Gevechtssteunbrigade (101 Gevstbrig). |
|
| DGIS |
Directoraat-Generaal Internationale Samenwerking |
|
| DGKL |
Dienst Geografie Koninklijke Landmacht. |
|
| DGLC |
Defensie Grondgebonden Luchtverdedigingscommando. |
|
| DGO |
Defensie Geneeskundige Organisatie. |
|
| DGPS |
Differential Global Positioning System; ingevoerd in 2006 |
|
| DGW&T |
Dienst Gebouwen, Werken en Terreinen |
|
| DHC |
Defensie Helikopter Commando |
|
| DIAMOND |
Diplomatic and Military Operations in a Non-warfighting Domain |
|
| DIBEL |
Differentiatie in beloningen. |
|
| DICO |
Defensie Interservice Commando |
|
| DICTU |
Defensie ICT Uitvoeringsorganisatie |
|
| DIDO |
Defensie Intranettoepassing Dienstreis Opdrachten |
|
| Dienstongeschikt |
Militair die niet meer in staat is de taken die bij het militaire vak horen uit te voeren. |
|
| DIG |
Draaginsigne Gewonden; ingesteld 11 oktober 1990 voor alle Nederlandse actief dienende militairen, veteranen en vaarplichtige zeelieden die gewond zijn geraakt |
|
| DIM |
Detectie, Identificatie & Monitoring. Groep vd CBRN-Responseenheid met een opkomsttijd van 2½ uur en van 101 en 414 CBRN-Verdcie. |
|
| DIP |
Defensie Investerings Plan |
|
| Discipline |
De militair richt zich naar het beleid en de (on)geschreven regels die de grenzen stellen aan zijn gedrag en handelen. |
|
| DISCUS |
Demonstration of Integrated Sensors for Compound Security. Camerasensorsysteem dat alle bewegingen rondom een compound(militaire basis) observeert. DISCUS vergroot de situational awareness en draagt daarmee bij aan een betere bescherming en beveiliging van militairen en materieel op een compound. |
|
| Dismounts |
Troops on foot; uitgestegen troepen |
|
| Dispatcher |
Militair para-instructeur; instructeur automatische opening/static line en vrije val; wie de opleiding met goed gevolg heeft voltooid, is gerechtigd tot het dragen van de dispatcherwing (“halve kip”) |
|
| Dispersal |
Betonnen plaat (op een vliegveld) |
|
| DISTAFF |
Directing Staff, Exercise Directing Staff; leider der oefening; LDO; oefenorganisatie die een oefening begeleidt om tot de gewenste oefenresultaten te komen |
|
| DISTEX |
Disaster Exercise; beoefenen van (humanitaire) hulpverlening na een grootschalige ramp |
|
| Div |
Divisie |
|
| DIVA |
Defensie Informatie Voorziening Architectuur; Defensie Integrale Verander Architectuur |
|
| DIVI |
Defensie Inlichtingen- en Veiligheids Instituut; voorheen School Militaire Inlichtingendienst |
|
| Divisie |
Grootte varieert, 10.000 tot 15.000 militairen. Generiek samengesteld uit brigades, met aanvullende eenheden voor de gevechts(verzorgingssteun) – voorheen Divisietroepen. Voorheen had Nederland één divisie, 1 Divisie "7 December", die in naamgeving overging in het Operationeel Commando (OPCO), tegenwoordig Commando Landstrijdkrachten (CLAS). Commandant in de regel een generaal-majoor. Grootteteken: X X. |
|
| Divtr |
Divisietroepen |
|
| DJSE |
Deployable Joint Staff Element; twee stafelementen die Force Command Heidelberg (HQ FC Heidelberg) vd NAVO kan uitbrengen aan de JFC's |
|
| DKWVV |
Dekken, kruipen, waarnemen in het voorterrein, vuurpositie kiezen, vuur uitbrengen |
|
| Dl |
Doel |
|
| DL |
Detaillijst |
|
| DLC |
Divisie Logistiek Commando; opgevolgd door 1 Logbrig en daarna door OOCL. |
|
| DLM |
Depot Level Maintenance. Één van de drie onderhoudsniveaus, waarbij DBGS aanvullend onderhoud uitvoert in een vooraf geplande grote onderhoudsperiode waarbij het materieel niet voor operationele inzet beschikbaar is. Staat het dichtst bij de onderhoudsbedrijven, waarmee DLM zich het meest leent voor samenwerking met de industrie. Zie ook: ILM en OLM. |
|
| Dlops |
Doelopsporing |
|
| DLW |
Dagelijkse Logistieke Wensen(lijst); Daily Logistic Wishes. Geeft, in een logistieke sitrep, dagelijks vóór 08.00 uur, de logistieke aanvraag aan de Sie 4, inclusief de WOL-cyclus. Leidend i.h.k.v. materieellogistiek/bevoorrading. Zie ook: LAK. |
|
| DM54 |
Artillerie- of kanonsimulator; oefenmunitie die wordt gebruikt om optisch (vlam) en akoestisch (explosie) het enkele schot van een Leopard-tank na te bootsen. Ook wordt de DM54 gebruikt voor het nabootsen van een granaatinslag of mijnexplosie in het veld |
|
| DM57 |
Voluit: licht- en geluidssignaal DM57. Struikeldraadlichtsein, behorend tot de pyrotechnische middelen. Gebruiken volgens VS 9-854 en IK 9-5. Bevat in doosje twee klossen touw, draadnagels, een bevestigingsbeugel om het sein te monteren, de ontsteker, het sein DM57 met beschermdopje en een klos struikeldraad. |
|
| DMC |
Defensieonderdeel Medezeggenschapscommissie. |
|
| DMG |
Directie Militaire Gezondheidszorg; onderdeel van de Hoofddirectie Personeel |
|
| DMKL |
Directie Materieel Koninklijke Landmacht |
|
| DMO |
Defensie Materieel Organisatie |
|
| DMP |
Defensie Materieel Proces. Administratieve procedure om zaken met een financiële omvang vanaf € 5 miljoen aan te schaffen. Geldt voor militair materieel en automatiserings-, exploitatie-, infrastructuur- en investeringsprojecten. |
|
| DMP&D |
Dutch Military Pipes & Drums (DMP&D) 'The Blueguards' |
|
| DMZ |
De-Militarized Zone; gedemilitariseerde zone. |
|
| Dn |
Diensten |
|
| Dncie |
Dienstencompagnie. 240 Dienstencompagnie maakt deel uit van 200 Bevoorradings- en Transportbataljon; gelegerd in Garderen. 240 Dncie is de erfopvolger van 360 Materieelbevoorradingscompagnie (360 Matbevocie) in het vml. Divisie Logistiek Commando (DLC). |
|
| DNBI |
Diseases and Non-Battle Injuries |
|
| DO |
Duty Officer; wachtcommandant. |
|
| DO |
Des officiers; omdat iemand officier is; volgens de normen en waarden van het officierschap |
|
| DOA |
Desired Order of Arrival; plaats, tijd en volgorde van aankomst |
|
| DOA |
Dead on arrival; overleden bij aankomst bij een geneeskundige inrichting (MTF); de patiënt is onderweg naar de MTF overleden; gerelateerd aan het gegeven dat met een gewondentransportmiddel geen patiënten worden vervoerd |
|
| DOBBP |
Directie Operationeel Beleid Behoeftestellingen en Plannen. |
|
| DOBLI |
Dode en blinde (hoekspiegel). Met brief VV/2002/28436 en VV/2002/30606 is bepaald dat Defensievoertuigen met een gewicht van meer dan 3.500 kg moeten zijn voorzien van een dode- en blindehoekspiegel. |
|
| DOC |
Defensie Operatie Centrum |
|
| DOD |
Department of Defense; Amerikaans Ministerie van Defensie |
|
| Donderjool |
Traditioneel ritueel tijdens de ontgroening op de KMA. Gewijd aan het donderen: behandelen als stier/ groen//kandidaat voor het lidmaatschap vh studentencorps. Onderscheiden in fysiek en moreel donderen: door de mores bepaalde handelingen, waardoor de stier zich lichamelijk de mindere moet voelen van de corpsleden (fysiek) en het voeren van gesprekken, waarin de groen aan de tand wordt gevoeld over zijn kennis van allerlei zaken (moreel). Op de KMA moet de stier in een ogenschijnlijk diepe put op de binnenplaats van het Kasteel springen; tijdens de daaropvolgende kruiptocht door het gangenstelsel onder het Kasteel worden de stieren ingesmeerd met afval en etensresten. |
|
| Doorb |
Doorbreking; penetratie |
|
| Doors |
Doorschrijding |
|
| Doorzettingsvermogen |
De militair is ook na het incasseren van tegenslagen onder alle omstandigheden bereid om langdurig op het voor de opdracht vereiste niveau te blijven presteren en daarmee boven zijn normale prestatieniveau uit te stijgen. |
|
| DOP |
Drop-Off Point. |
|
| DOPS |
Directie Operatiën (vd Defensiestaf); Directeur Operatieën. |
|
| Dorien-norm |
Vier. Aantal vredesmissies waaraan Nederland zou moeten kunnen meedoen, volgens de Prioriteitennota van 1993 waarin vredesmissies zijn verheven tot één vd belangrijkste taken vd Nederlandse krijgsmacht. Later uitgewerkt in resp. bataljons- en brigade-optie. Naam is afkomstig van Dorien van Lent, vriendin van Rob de Wijk. |
|
| DOS |
Day of Supply. |
|
| Dosismeter, residuele |
Meet tot 200 centi-Gray (cGy); is aanwezig bij groepscommandanten. |
|
| Dosismeter, tactische |
Meet tot 600 centi-Gray (cGy); is aanwezig bij pelotonscommandanten. |
|
| DOSKL |
Decentraal Organisatie Systeem Koninklijke Landmacht. |
|
| DOTMLPFI |
doctrine |
doctrine |
|
organization |
organisatie |
|
training |
training |
|
material |
materieel |
|
leadership |
leiderschap |
|
personnel |
personeel |
|
facilities/finance |
faciliteiten/financiën |
|
interoperability |
interoperabiliteit |
| Double-tap |
Schietdrill. Twee zeer snel achter elkaar afgevuurde schoten. Zie ook controlled pair en hammered pair |
|
| DP |
Decisive Point. Beslis(sings)punt. Punt – geografische plaats, belangrijke gebeurtenis, kritisch systeem of functie – dat bij activering of overschrijding een commandant in staat stelt een voordeel ten gunste vd opponent te behalen. |
|
| DP |
Defensiepublicatie |
|
| DP 20-10 |
Defensiepublicatie Ceremonieel & Protocol. |
|
| DP 20-20 |
Defensiepublicatie Exercitie voor de krijgsmacht. |
|
| DP 20-30 |
Defensiepublicatie Vaandels en standaarden van de Nederlandse krijgsmacht. |
|
| DPKO |
Department of Peacekeeping Operations (VN) |
|
| DPM |
Disruptive Pattern Material (camouflage) |
|
| DPO |
Defensie Pijpleiding Organisatie (Noordwijk) |
|
| DPRE |
Displaced Persons (vluchtelingen binnen de landsgrenzen, ontheemden), Refugees en Evacuees (vluchtelingen die buiten de landsgrenzen zijn gevlucht dan wel geëvacueerd) |
|
| D-pt |
Deltapunt; punt dat wordt bemand door sgt distr of pers van een klasse I, II, III, IV en/of V ontvangende ehd |
|
| DR |
Deh Rawod; één van de hoofdlocaties in de Afghaanse provincie Uruzgan tijdens de missie ISAF-Stage III |
|
| DR |
Directe Ruil; DR-artikel kan, zodra het onbruikbaar is, zonder meer worden geruild tegen een exemplaar uit de ruilvoorraad van de verzorgende eenheid |
|
| DR-8 |
Drum t.b.v. ± 400 meter WD-1/TT voor veldtelefonie |
|
| Drado |
Dramadocent; professionele acteur of actrice die wordt ingezet t.b.v. opleiding en training (o.a. loopbaancursussen); o.a. in PV en SV ingezet ter ondersteuning van resp. begeleidings- en bemiddelingsgesprekken |
|
| Drakentandversperring |
Versperring tegen pantservoertuigen, bestaande uit puntvormige betonblokken, die veelal in lange stroken waren samengevoegd |
|
| DRAMIDOL |
Draagbaar MijnDoorbraaksysteem Licht; t.b.v. 11LMB |
|
| DRAMIDOZ |
Draagbaar MijnDoorbraaksysteem Zwaar; t.b.v. KMarns |
|
| Drill |
Actie die wordt uitgevoerd zonder toepassing van een voorbereid besluitvormingsproces, zoals automatisch handelen (van wapens) en/of optreden van een eenheid onder (in)direct vuur. Maakt het mogelijk om onder tijdsdruk te handelen: de commandant hoeft alleen te bepalen wat er moet gebeuren, niet hoe dat moet gebeuren. Aangeleerd gedrag door herhaling versterken. "De drill oftewel de herhaaldelijke oefeningen, zorgt ervoor dat het automatisme feilloos werkt" (Marco Kroon, 'Leiderschap onder vuur'). |
|
| DRIMMS |
Defensie Register Inzake Mens- en Milieugevaarlijke Stoffen. |
|
| Drinkwater |
Waterkwaliteit bestemd voor consumptie, spoelen van levensmiddelen, koken, geneeskundige handelingen en douchen. |
|
| DROPS |
Demountable rack off loading and pickup system. |
|
| DRP |
Definitief Reorganisatie Plan. |
|
| Drw |
Daglicht-, richt- en waarnemingskijker. |
|
| DS |
Directe Steun. Steunrelatie. Opdracht om met (een deel van) de eenheid een specifieke eenheid of |
|
|
organisatie met prioriteit te steunen. De gesteunde organisatie kan rechtstreeks afstemmen met de commandant vd aan hem in DS gegeven (sub)eenheid. Zie ook AS. |
|
| DS-2 |
Decontamination Solution-2 |
|
| DSA |
Daily Subsistence Allowance; dagvergoeding. |
|
| DSI |
Dienst Speciale Interventies |
|
| DSO |
Decision Support Overlay; eindproduct van het IPB, met inbegrip van Target Areas of Interest (TAI’s) en Decision Points (DP’s). Gebruikt om alle mogelijke vijandelijke COA’s te onderscheiden. |
|
| DSO |
Division Spezielle Operationen |
|
| Dsp |
Doorschrijdingspunt |
|
| DSP/KKW |
Divisie Speciale Producten/Klein Kaliber Wapens. |
|
| DT |
Dagelijks Tenue |
|
| DTD |
Defensie Tandheelkundige Dienst |
|
| DTF |
Deployement Task-Force; eenheid die in 2006 o.l.v. kolonel Henk Morsink voorbereidings- en opbouwwerkzaamheden heeft verricht voor de TFU; eenheid creërde hiermee de randvoorwaarden voor de TFU. |
|
| DTG |
Datumtijdgroep |
|
| DTIC |
Defense Technical Information Center |
|
| DTLOMS |
Doctrine, Training, Leader Development, Organization, Materiel and Soldier |
|
| DTO |
Defensie Telematica Organisatie |
|
| DTO |
Dienstvaktechnische opleiding; vorm van VTO |
|
| DTP |
Difterie, Tetanus, Polio |
|
| DU |
Depleted Uranium; verarmd uranium |
|
| Dual hatted |
Opgeleid voor de bediening van beide systemen, i.c. pantserhouwitser en mortier 120 mm (bij 14 Afdeling Veldartillerie na de bezuinigingen van Defensie d.d. 9 april 2011). |
|
| Dual role |
Dubbele rol; twee taken hebben. |
|
| Dual use (-goederen) |
Goederen of materialen die geschikt zijn voor (zowel civiele als militaire toepassing. Term wordt gebruikt bij |
|
|
het tegengaan vd verdere verspreiding van (massavernietigings) wapens. |
|
| DUKW |
DUKW 353, 2½ ton, 6×6, Amphibious Troop/Cargo carrier; Amerikaans amfibisch transportvoertuig uit WOII, gebouwd door General Motors Company (GMC); kon aan land of op open water worden gebruikt omdat het ook (traag) kon varen; volgens generaal Dwight D. Eisenhower was de DUKW één vd wapens die bijdroegen aan het beëindigen van de Tweede Wereldoorlog |
|
| Dump(punt) |
Tijdelijke opslagplaats, in de regel te velde, voor munitie, uitrusting en/of voorraden. Een dump heeft tenminste C3, beveiliging en verladingsmiddelen, i.t.t. een afhangpt. |
|
| DUO |
Defensie Uitleen Organisatie; t.b.v. tijdelijk gebruiken van materieel voor oefeningen en uitzendingen; vml. AS-84; locatie Stroe. |
|
| Dustoff |
Engelstalige bijnaam voor een MEDEVAC-helikopter |
|
| DVC |
Directie Voorlichting en Communicatie vh Ministerie van Defensie |
|
| DVD |
Dienst Vastgoed Defensie |
|
| Dvo |
Dienstverleningsovereenkomst |
|
| DVOW |
Defensiebrede Vervanging Operationele Wielvoertuigen |
|
| DVVO |
Defensie Verkeers- en Vervoers Organisatie |
|
| DZ |
Drop Zone |
|
| Dzv |
Door zorg van; draagt zorg voor. |
|
| E |
Terug naar Boven |
|
| E |
Echo. |
|
|
|
|
|
1) Plaatsvervangend commandant. |
|
|
|
|
|
2) Ondervrager (jargon). |
|
| E&E |
Escape & Evasion; ontwijkplan |
|
| EA |
Engagement Area |
|
| EAF |
Entity Armed Forces; in vml. Joegoslavië |
|
| EAP |
Eerste aanspreekpunt |
|
| EARS |
Engineering Advanced Reconnaissance and Search; peloton op het niveau Advance Search, operationeel gesteld bij 11 en 41 Pantsergeniebataljon en 11 Geniecompagnie Luchtmobiel |
|
| EATC |
European Air Transport Command. Geloceerd op Vliegbasis Eindhoven. Bepaalt inzet Belgische, Duitse, Franse en Nederlandse militaire transport- en tankvliegtuigen. Operationeel sinds 11-05-2011. |
|
| EBAO |
Effects Based Approach to Operations. |
|
| EBD |
Externe Bemiddeling Defensie; ter ondersteuning van personeel dat de Defensieorganisatie verlaat, ter harmonisering van de arbeidsbemiddeling en t.b.v. optimale communicatie met de civiele werkgevers |
|
| EBM |
Ethisch Besluitvormings Model |
|
| EBO |
Effect Based Operations; samenhangende toepassing van eigen en bondgenootschappelijke elementen van |
|
|
(politieke, economische, diplomatieke, militaire) macht door middel van op effecten gerichte processen, om operationele en/of strategische doelstellingen te behalen. |
|
| EC |
Eskadronscommandant; compagniescommandant bij de cavalerie. |
|
| ECAS |
Emergency Close Air Support; noodaanvraag i.h.k.v. CAS |
|
| ECCM |
Electronic Counter-Counter Measures; elektronische tegen-tegenmaatregelen; vorm van elektronische oorlogvoering |
|
| Ech |
Echelon |
|
| ECHO |
European Christian Home Organisations for the Services |
|
| ECLD |
Expertisecentrum Leiderschap Defensie. Ondergebracht bij het NLDA. Het ontwikkelingsinstrument collega-coaching valt onder verantwoordelijkheid vh ECLD. |
|
| ECM |
Electronic Countermeasures. Elektronische tegenmaatregelen; procedures om radiosignalen te verstoren. |
|
| ECMM |
European Community Monitoring Mission |
|
| ECO |
Elementaire Commando Opleiding |
|
| ECOA |
Enemy Course(s) of Action. Viijandelijke wijze van optreden (vijandelijke mogelijkheden); wijze van optreden vd opponent. |
|
| ECP |
Entry Control Point; poort van een militair kampement |
|
| ECW |
Electronische Centrale Werkplaats (Dongen) |
|
| EDM |
Effective Downwind Message; belangrijk voor NBC-kern. |
|
| EDV |
Elementaire didactische vaardigheden. |
|
| Eed |
Verklaring bij de eedaflegging, waarbij God de Almachtige als getuige wordt aangeroepen. |
|
| EEFI |
Essential Element of Friendly Information |
|
| EENT |
End Evening Nautical Twilight; Einde Nautische Avond Schemering (ENAS); zie nautische avondschemering |
|
| EEO |
Emplaced Explosive Ordnance/Obstacles. |
|
| Effect |
"A change in the situation is called an effect.” Verandering in een situatie. Bron: TNO-rapport 'Analysing operational effects’ (2007, p. 10). Gevolg van één of meer acties op de omgeving, die leidt/leiden tot een verandering in de situatie in één of meer dimensies (actor/ factor) vh operatiegebied. Een direct effect heeft resultaat op de korte termijn, een indirect effect op de langere termijn. Een effect leidt tot het bereiken van één of meer objectives, die uiteindelijk leiden tot het bereiken van de end-state. Onderscheid tussen gewenste en ongewenste effecten. Zie ook: end-state, objective en task. |
|
| Effect behalen |
Doelstelling bereiken. Zie ook: denken in effecten. |
|
| Effectiviteit |
Doeltreffendheid. Mate waarin de SMART gedefinieerde doelen feitelijk worden gerealiseerd. |
|
| EFP |
Explosive Formed Projectile/Penetrator; projectiel dat door de explosie zelf zijn vorm aanneemt. |
|
| EGB |
Eerstelijns Gezondheidszorg Bedrijf. |
|
| EGM |
Effect Guidance Matrix; uitkomst vh totale planningsproces (voor het leiden van huidige en toekomstige operaties), waarin alle aspecten in een matrix zijn opgenomen. |
|
| EHAF |
Eerste hulp aan het front |
|
| Ehd |
Eenheid |
|
| EIB |
Elementaire Instructie Bekwaamheid |
|
| EKIA |
Enemy Killed In Action; KIA |
|
| ELCO |
Elementair Codenummer (van een eenheid) |
|
| ELINT |
Electronic Intelligence |
|
| ELL |
Eyes, Life and Limb(-saving); chirurgie die patiënten met lijf-, ledemaat- en gezichtsvermogenbedreigend letsel als eerste prioriteit behandelt |
|
| Elmnt |
Elektromonteur |
|
| Elnt |
Eerste luitenant |
|
| ELO |
Expeditionaire Logistieke Ondersteuning; naar gelang de logistieke behoefte geformeerd uit eenheden die zich in de accentperiode bevinden |
|
| ELOT |
End Life Of Type; bij aankoop krijgt materieel een ELOT; afhankelijk van slijtage en/of marktontwikkelingen zal er, zodra de ELOT is bereikt, behoefte zijn aan vervangende capaciteit |
|
| EM |
Eigen Mogelijkheid; Eigen Mogelijkheden. |
|
| EMC |
Electro Magnectical Comptability; vermogen van elektronische apparatuur om onder operationele omstandigheden binnen bepaalde grenzen de normale functie te blijven vervullen bij elektronische beïnvloeding van buitenaf |
|
| EMCON |
Emission Control |
|
| EMEL |
Educatieve Multimedia en e-Learning. |
|
| EMI |
Electro Magnetical Interference; elektronische invloed van functionerende elektronische apparatuur op de omgeving, b.v. radiostoring |
|
| EMO |
Jezelf en je organisatie nooit laten regeren door emoties: denken in Effecten, benutten van Mogelijkheden en zoeken naar Oplossingen. |
|
| EMP |
Electro Magnetical Pulse; elektromagnetische puls; effect van een kernexplosie op elektronische apparatuur |
|
| Emplane |
Instijgen (helikopter, vliegtuig) |
|
| EMR |
Elektrische, mechanische en/of elektromagnetische straling |
|
| EMWO |
Eigen / Eerste Mogelijke Wijze van Optreden |
|
| Enabler |
Militair (of burger) die het operationeel optreden van een al dan niet organieke (generieke) gevechtseenheid ondersteunt; tijdelijk en plaatselijk toegevoegd om optimale samenwerking te genereren, zoals EOD'ers, genisten, genezerikken, luchtsteun, tolken, verbindelaars en andere specialisten |
|
| ENAS |
Einde Nautische Avond Schemering. Tijdstip dat het donker begint te worden. |
|
| Endex |
Einde van de oefening |
|
| End-state |
Eindsituatie, in de regel politiek geformuleerd. Zie ook: desired end-state en objective. |
|
| ENGINT |
Engineer Intelligence. Informatie vd genie die wordt verwerkt tot inlichtingen, zoals IED's, mijnen, springmiddelen, UXO's en van militair belang zijnde infrastructuur, zoals bruggen en (spoor) wegen in een bepaald inzetgebied. |
|
|
|
|
|
|
|
| ENGREP |
Engineer Report (IK 5-128); rapportage van genietechnische gegevens |
|
| Entry |
Ingang |
|
| Environment Cell |
Sectie 2. |
|
| EOC |
Essential Operational Capabiliteit. Essentiële Operationele Capaciteit. Uitgangspunten voor de Defensieplanning (beleidsmatige ontwikkeling van capaciteiten), die globaal gelijkstaan aan de functies van militair optreden. Er zijn zeven EOC’s gedefinieerd, EOC 1 t/m EOC 7. Omschreven in MC 400/2 (‘Military Implementation of the Alliance’s Strategic Concept’). |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| EOC 1 |
Tijdige beschikbaarheid. Om tijdig getraind en gereed te zijn voor operationele inzet. |
|
| EOC 2 |
Gevalideerde inlichtingen. Om tijdig een bruikbaar omgevingsbeeld te hebben, niet alleen dankzij en met (operationele) gevechtsinlichtingen, ook met culturele, bestuurlijke, infrastructurele, financiële en medische inlichtingen. |
|
| EOC 3 |
Ontplooibaarheid en mobiliteit. Om eenheden tijdig te verplaatsen tbv ontplooiing, instandhouding en redeployment. |
|
| EOC 4 |
Effectieve inzet. Om militair succesvol te zijn voor het beoogde doel door de inzet van slagkracht: effect-based, in een joint, combined en interagency omgeving en integraal afgestemd (Comprehensive Approach). |
|
| EOC 5 |
Hoogwaardige commandovoering. Om eenheden effectief te leiden, in opdrachtgerichte commandovoering, ingebed in genetwerkte concepten (commandovoeringssystemen, sensoren en wapenplatforms). |
|
| EOC 6 |
Adequate logistieke ondersteuning. Om wereldwijd eenheden te bevoorraden en te ondersteunen. |
|
| EOC 7 |
Veiligheid en bescherming. Aan te houden beschermingsniveau, voor eigen eenheden en handelingsvermogen, dat is gebaseerd op het ontnemen van de wil tot vechten vd opponent. |
|
| EOCKL |
Explosieven Opruimings Commando Koninklijke Landmacht |
|
| EOD |
Explosive Ordnance Disposal; Explosieven Opruimings Dienst |
|
| EODD |
Explosieven Opruimingsdienst Defensie; joint fusie van EOCKL, EOCKLU en DDG per 3 juli 2009 |
|
| EOP |
Emergency Offtake Point; noodafnamepunt vh pijpleidingsysteem; zie ook CEPS |
|
| EOT |
Eenheidsoefenterrein; voor pelotons (ongeveer 40 militairen en maximaal 5 voertuigen); ± 250 ha; bedoeld voor onderdeelsvorming tot en met pelotonsniveau; o.a. De Haar (Assen), Havelte, Leusderheide (Leusden), Stroese Zand (Stroe) en Weerterheide (Weert). |
|
| EOT |
Eyes On Target |
|
| EOV |
Elektronische oorlogsvoering |
|
| EP100 |
Oordoppen |
|
| E-portfolio |
Verzameling doelgericht en digitaal bijeengebrachte gegevens en documenten die worden beheerd door het individuele, lerende en werkende Defensiepersoneel, met als doel de ontwikkeling, competenties en resultaten te tonen aan anderen; ontwikkeld in het kader vh FPS; bestaat uit persoonlijke gegevens, werkervaring, opleidingen, persoonlijk profiel, doelen en showdossier |
|
| Ept |
Eindpunt |
|
| EPW |
Enemy Prisoner of War; POW; krijgsgevangene |
|
| ERA |
Explosive Reactive Armour; intelligente vorm van bepantsering die de penetratie met een tegenexplosie verstoort; in vergelijking met staal kan ERA het doorslagvermogen beperken met ± 70% |
|
| Ereroffel |
Signaal ‘Geeft acht’. |
|
| ERV |
Emergency Rendez-Vous |
|
| Escalatie |
Stapsgewijze uitbreiding van een conflict, die kan leiden tot een point of no return waar oorlog onvermijdelijk wordt. |
|
| Escalatie, horizontale |
Uitbreiding van een conflict, b.v. door verbreding van de geografische reikwijdte. |
|
| Escalatie, verticale |
Uitbreiding van een conflict, b.v. door toename van geweld in termen van wapens en/of methoden. |
|
| Esk |
Eskadron |
|
| ESM |
Electronic Support Measures. Elektronische ondersteunende maatregelen. |
|
| ESR |
Enemy Spot Report |
|
| ESR |
Equipment Status Report; inzetbaarheidsrapportage. |
|
| Essentieel materieel |
Alle materieel dat in de periodieke MIR is opgenomen. |
|
| ETA |
Estimated Time of Arrival; geschatte aankomsttijd. |
|
| ETD |
Estimated Time of Departure; geschatte vertrektijd. |
|
| Ethisch bewust |
In situaties van (of die neigen naar) normvervaging en zedelijk verval naar eer en geweten en in woord en gedrag, de algemeen aanvaarde sociale en ethische maatschappelijke en organisatievormen handhaven. |
|
| E-tool |
Excavation-tool; pio(niers)schop, m.n. bij het U.S. Marine Corps |
|
| ETT |
Embedded Training Team; standaard eenheden die worden gebruikt om het proces van opleiding en training van anderen te monitoren; voorloper vd OMLT. |
|
| EU |
European Union; Europese Unie; opgericht 1 november 1993 |
|
| EUBAM |
European Union Border Assistance Mission |
|
| EUBG |
EU Battle Group |
|
| EUCOM |
European Command (Stuttgart-Vaihingen) |
|
| EUFOR |
European Union Force; Bosnië-Hercegovina |
|
| EUFOR RDC |
EUFOR RDC (République Démocratique du |
|
|
Congo) |
|
| EULEX |
European Union Rule of Law Mission; in Kosovo. |
|
| EUMM |
European Union Monitor Mission; in Georgië |
|
| EUPM |
European Union Police Mission; in Bosnië-Hercegovina |
|
| EUPOL |
European Union Police, o.a. in Afghanistan en Kinshasa, hoofdstad van de Democratische Republiek Congo |
|
| EVC |
Erkenning van eerder verworven competenties. |
|
| EVDB |
Europees Veiligheids- en Defensie Beleid |
|
| Event-driven |
Zich almaar ontwikkelende omstandigheden in een oefenscensario (die afhankelijk zijn van doen en laten van de oefenende troepen) laten prevaleren boven de factor tijd; tegenoversgestelde is time-driven |
|
| Every soldier a spokesman |
Iedere militair een woordvoerder; elke militair, als vertegenwoordiger van de krijgsmacht, kan verduidelijken waarom de werkzaamheden van Defensie belangrijk zijn |
|
| EVO |
Elementaire Vakopleiding; opleiding tot marinier |
|
| EW |
Early Warning; tijdig waarschuwen; radar- en satellietsystemen die de omgeving in 3D scannen; naderende aanvallen kunnen in een vroegtijdig stadium worden gedetecteerd en potentiële conflicten geïdentificeerd |
|
| EWABM |
Elevatie, Windcorrectie, Aanduiden, Bevestigen, Moment van vuren |
|
| EWI |
Elektronica, Wapens, Instrumenten; interne inspectie door eenheden; vergelijk GEWI |
|
| EWR |
Expected Weapon Release |
|
| EWS |
Enclosed Weapon System |
|
| EXCON |
Exercise Control; oefenleiding |
|
| Exfil |
Exfiltratie; exfiltreren; heimelijke verpl binnen vij geb, die erop gericht is het geb te verlaten en contact met andere eigen trn te maken of in een bevriend land te geraken |
|
| Exit |
Uitgang |
|
| Exoporder |
Exercise operational order |
|
| Expeditionair |
M.b.t. een militaire macht die elders ter wereld kan optreden tegen een opponent. |
|
| Exploit |
Uitbuiten. Kerntaak van het gevecht binnen het tactische framework. |
|
| EXSUP |
Exercise Support; oefenondersteuningsorganisatie; logistieke ondersteuning tijdens oefening. |
|
| Extended day shift |
Verlengde dagdienst; niet 24/7. |
|
| Extended Readiness |
Eenheden en/of onderdelen van de strijdkrachten die niet onmiddellijk kunnen worden ontplooid |
|
| EZB |
Elektronische zelfbeschermingsmiddelen |
|
| EZB |
Enkel Zij Band; soort radio |
|
| F |
Terug naar Boven |
|
| F-16 |
Gevechtsvliegtuig van fabrikant Lockheed Martin |
|
| F&F |
Fire and Forget (missile); raket die vanaf de lancering zelf zijn weg naar het doel volgt |
|
| F&G |
Formeren & Gereedstellen. |
|
| FABK |
Financieel Administratie en Beheer Kantoor. |
|
| FAC |
Forward Air Controller. Opgeleid en gecertificeerd persoon, geautoriseerd om NATO CAS toestellen op hun doel te geleiden. Binnen de KL zijn FAC'ers werkzaam bij gemechaniseerde en luchtmobiele eenheden en het KCT. |
|
| FACES |
Ezelsbruggetje voor het valideren van een eigen mogelijkheid (EM). |
|
| Fact |
Vaststaand feit. Zie ook: assumption. |
|
| Factor |
Omstandigheid. Zie ook: actor. |
|
| FADEC |
Full Authority Digital Engine Control; systeem bij de Chinook dat ervoor zorgt dat de motor geen limieten overschrijdt. |
|
| Failed state |
Mislukte staat; staat waarin de centrale overheid praktisch geen tot weinig controle heeft over het eigen grondgebied; jaarlijkse ranking wordt opgesteld door The Fund For Peace. |
|
| Failure to stop drill |
Schietdrill, die eruit bestaat dat eerst twee schoten op de borst worden afgevuurd en beoordeeld, waara – indien het doel niet is uitgeschakeld – een gericht schot op het hoofd (driehoek tussen neus en ogen) wordt afgevuurd. |
|
| FAL |
Fusil Automatique Légère. |
|
| FAM |
Field Alarm Module; afstandsbediening voor waarschuwing tegen chemische strijdmiddelen |
|
| FAP |
Facilitair Aanspreekpunt. |
|
| Farm |
Farmacie, farmaceutisch. |
|
| FARC |
Fuerzas Armadas Revolucionarias de Colombia; Colombiaans Revolutionair Leger; linkse verzetsbeweging die terroristische methoden hanteert |
|
| FARRP |
Forward Area Rearming and Refuelling Point;vooruitgeschoven logistieke installatie voor de herbevo klasse IIIa (vliegtuigbrandstof) en V (munitie) |
|
| Fase, koude |
Beleidsvorming |
|
| Fase, lauwe |
Besluitvorming; fase tussen beleidsvorming en daadwerkelijke inzet |
|
| Fase, warme |
Daadwerkelijke inzet |
|
| Faselijn |
Lijn die een fasering in een operatie aangeeft, waar bij overschrijding andere eenheden opereren en/of een andere activiteit plaatsvindt; zie ook COÖRDINATIELIJN |
|
| Fasering |
Indeling in fasen waarin een generieke militaire operatie verloopt. In te delen in voorbereiding, deployment, instandhouding, redeployment en afronding/onderhoud/evaluatie. |
|
| FATS |
Fire Arms Training System; kleinkaliberwapens-simulator |
|
| FAV |
Foto, Audio, Video |
|
| FBD |
Facilitair Bedrijf Defensie; samenvoeging vd facilitaire organisaties vd OPCO's; sinds1 juni 2011; levert facilitaire ondersteuning aan de krijgsmacht en de ondersteunende diensten. |
|
| FC |
Force Commander. |
|
| FCBB |
Final Commander’s Backbrief. Wordt gevisualiseerd m.b.v. blow-up, maquette of stafkaart. Laatste backbrief voordat de uitvoering vd opdracht aanvangt. Zie ook ICBB en OATDOEM. |
|
| FCS |
Free Channel Search; frequentiemodus FM9000; tweede keus; kiest alleen de vrije kanalen |
|
| FCP |
Forward Command Post |
|
| FD |
Fysieke Distributie; gericht op een effectieve en efficiënte voortstuwing van goederen- en informatiestromen tussen logistieke installaties (of lokale leveranciers) en gebruikende eenheden, zodanig dat de goederen op de juiste plaats, op het juiste tijdstip en in de juiste kwaliteit aanwezig zijn bij de gebruikende eenheden |
|
| FDR |
Full Dress Rehearsal; actie live 1 op 1 vooroefenen i.p.v. aan de hand van de kaart of een maquette. |
|
| FDS |
Field Dressing Station; verbandplaats bij Koninklijke Marine of Korps Mariniers |
|
| FE |
Formerende eenheid |
|
| FEBA |
Forward Edge of the Battle Area. VRW. Voorste rand weerstandsgebied; voorste begrenzing vh weerstandsgebied. Voorste lijn waar de hoofdmacht vd grondtroepen wordt ontplooid, o.a. ter coördinatie van vuursteunmaatregelen. Omvat niet de gebieden waar beveiligende en/of verkenningseenheden of -elementen actief zijn. |
|
| Fee |
Vrouwelijke partner van mannelijke cadet. Van toepassing op zowel een vaste relaties als avontuurtje, waarbij in het uitgaansleven van Breda de cadetten op zoek gaan naar feeën voor met name het Assaut. Zie ook: gnoom. |
|
| FEL |
Fysisch en Elektronisch Laboratorium (TNO). |
|
| Fellow-traveller |
Meereiziger; meeloper; vh Russische “popoettsjik”; iemand die sympathiseert met, dan wel de dogma’s, politieke ideeën en/of het programma voorstaat van, een georganiseerde groep, zonder daar (betaald) lid van te zijn; bekendste voorbeeld is de Communistische Partij in de (voormalige) Sovjet-Unie; term werd m.n. onder Stalin gebruikt tussen begin jaren ’30 en begin jaren ’50, waarna de term tijdens de Koude Oorlog ook in de VS met een ongunstige betekenis in de mode raakte |
|
| FELPATH |
FEL Planning Aid for Transport Helicopters; tool voor het plannen van helikopteroperaties |
|
| Feniks |
1. Embleem vh Operationeel Ondersteuningscommando Land (OOCL). |
|
|
2. Afstootproject van Defensieterreinen, dat voortkomt uit de Prinsjesdagbrief en de daarin opgenomen bezuinigingen op de Defensiebegroting. |
|
|
|
|
| FER |
Final Exercise Report; soort AAR. Zie ook: PXR. |
|
| Feuerstellung |
Vuurpositie van een tank |
|
| Feuten |
Pesten vd stieren door derde- en vierdejaars, niet door tweedejaars (om excessen te voorkomen). |
|
| FFA |
Fixed Frequency Analogue; frequentiemodus FM9000; enige digitale modus waarvoor géén Fill-Gun benodigd is; kan gemakkelijk worden uitgeluisterd/gepeild |
|
| FFIR |
Friedly Force Information Requirements; informatiebehoefte van de commandant over alle eigen actoren en factoren. |
|
| FFM |
Fact Finding Mission. |
|
| FFP |
Final Firing Position |
|
| FFR |
Fitted For Radio; voorzieningen waardoor een voertuig kan worden voorzien van een radio, zoals antenne- en stuurkabels en bevestigingspunten voor antenne en radiorek; hiermee verandert het voertuig in een radiodragend voertuig |
|
| FG |
Force Generation |
|
| FGA |
Functie Geschiktheids Advies; IGO voor burgerambtenaren bij Defensie, uitgevoerd op grond vh BARD; doel is beoordeling vd functiegeschiktheid |
|
| FGBADS |
Future Ground Based Air Defence System |
|
| FGO |
Formerings- en Gereedstellings Opdracht. Hiermee geeft de CDS sturing aan IG-stelling van operationele eenheden. |
|
| F-HOP |
Frequency Hopping; frequentiemodus FM9000; eerste keus; meest veilig; hopt 300 maal per seconde |
|
| FHQ |
Force Headquarters |
|
| FHT |
Field HUMINT Team. Maakt deel uit van 105 Field Human Intelligence Eskadron (105 FHEsk). Taakstelling: contact handling (runnen van informanten), interrogation (verhoren van tegenstanders) en debriefing. |
|
| FIBUA |
Fighting in built-up areas; OVG |
|
| Fieldlab |
Medewerker per brigade, die zich als vooruitgeschoven post en contactpersoon van de TGTF bezighoudt met onderzoek naar de inzetbaarheid van militairen |
|
| FINAD |
Financieel Administratiesysteem |
|
| Find |
Vinden. Kerntaak van het gevecht binnen het tactische framework. |
|
| Finex |
Final exercise. |
|
| FIR |
First Impression Report; soort AAR |
|
| Fire Bucket Operation |
Operatie, b.v. in het kader van NatOps, waarbij helikopters met grote blusreservoirs eronder – bambi-bucket – worden ingezet. |
|
| First entry |
Opstartfase van een operatie door de eenheid die in zijn inzetgebied of Area of Operations (AOR) arriveert. |
|
| FISH |
Fighting In Someone’s House; “vechten in iemands huis”; m.n. in combinatie met CHIPS (FISH & CHIPS); FIBUA; OVG |
|
| FIST |
Fire Support Team; groep met voorwaartse waarnemers t.b.v. vuursteun; maakt deel uit van elke luchtmobiele compagnie |
|
| FIT |
Fysieke Inzetbaarheids Test |
|
| Five Eyes |
Inlichtingengemeenschap van de Ministeries van Defensie van Australië, Canada, Nieuw-Zeeland, Groot-Brittannië en de Verenigde Staten |
|
| Fixed Wing |
Vliegtuig(en), i.t.t. helikopter(s) (Rotary Wing). |
|
| FIZ |
Functionaris Integriteitzaken. |
|
| Fl |
Flank |
|
| Fl |
Flare; magnesiumfakkels die door helikopters/vliegtuigen worden uitgeworpen om hittezoekende raketten af te leiden |
|
| Fix |
Binden. Kerntaak van het gevecht binnen het tactische framework. |
|
| FKCU |
Frequency Key Copying Unit; kopieereenheid voor de fillgun |
|
| FKH 900 NL |
Feldkochherd; veldfornuis. Veldkeuken op aanhangwagen. Van 1989 tot 1998 in gebruik bij de KL. Bevat 3 dubbelwandige kookketels à 150 liter, een braad- en bakmodule, 60 liter braadpan en twee theeketels. |
|
| FKKL |
Fanfare Korps Koninklijke Landmacht |
|
| FLANCON |
Flank Control; niveau van eenheden dat op hetzelfde niveau zit als de te oefenen eenheid |
|
| FLET |
Forward line of Enemy Troops. FEBA vanuit het perspectief vd opponent. |
|
| Flintlock |
Letterlijk: vuursteen (Engels); oefenprogramma dat wordt voorbereid door AFRICOM en uitgevoerd door SOCAFRICA; onderdeel vh door het Amerikaanse State Department ontwikkelde TSCTP; activiteiten van Nederlandse militairen in het kader van Flintlock betreffen een oefening en geen operationele inzet |
|
| FLIR |
Forward-Looking Infra-Red; naar voren gericht infrarood zoek- en richtsysteem dat het identificeren van doelen bij duisternis mogelijk maakt |
|
| FLO |
Functioneel Leeftijdsontslag; militaire vorm van vervroegde uittreding (VUT); zie ook UGM en UKW |
|
| FLOT |
Forward Line of Own Troops. Voorste lijn eigen troepen (VLET). |
|
| FLR |
Forces of Lower Readiness |
|
| FLSB |
Forward Logistic Support Base |
|
| FM |
Field Manual; voorschrift |
|
| FM-12 |
CBRN-masker; voorheen NBC-masker |
|
| FM 3-24 |
Field Manual 3-24. Amerikaans voorschrift, getiteld ‘Counterinsurgency’. Focust op de bevolking, niet op de opponent. Schrijvers zijn o.a. David Petraeus, John Nagle en David Kilcullen. |
|
| FMB |
Forward Mounting Base |
|
| FMMF |
Forward Mobile Medical Facility |
|
| FO |
Functieopleiding |
|
| FOB |
Forward Operating Base; patrouillebasis waar vanuit eigen troepen worden naar een vooruitgeschoven deel van het operatiegebied worden gestuurd |
|
| Fobbit |
Pejoratieve term. Militair die zich niet buiten de relatieve veiligheid vd FOB waagt en de directe confrontatie met de vijand schuwt, m.n. tijdens Operation Iraqi Freedom (2003-2011). Samentrekking van FOB en hobbit (harig, honkvast schepsel uit Tolkiens ‘Lord of the Rings’). Tevens titel van roman van oud-militair David Abrahams (2012). |
|
| FOC |
Fully Operational Capable; Full Operational Capability; operationele status. |
|
| FOD |
Foreign Object Damage; alle losliggende voorwerpen die op of in de omgeving van een vliegdek of -strip liggen en schade kan veroorzaken aan en een gevaar vormen voor vliegtuigen/ helikopters |
|
| FOFA |
Follow-On Forces Attack |
|
| FOFE |
Functie-omschrijving en functie-eisen |
|
| FOFOR |
Follow-On Forces |
|
| FOI2000 |
Forward Observer Instrument 2000; laserafstandsmeter |
|
| FOL |
Forward Operating Location; i.c. op Curaçao en Aruba. Ihkv een verdrag tussen Nederland en de VS inzake samenwerking op het gebied van drugsbestrijding vanuit de luchtmaken, maken Amerikaanse vliegtuigen gebruik van FOL's op de luchthavens van Curaçao (Hato) en van Aruba (Reina Beatrix). Verdrag geeft toestemming voor het uitvoeren van onbewapende vluchten ten behoeve van surveillance, monitoring en opsporing van drugstransporten. |
|
| FOM |
Freedom of Movement; bewegingsvrijheid |
|
| FOO |
Forward Observation Officer. Voorwaartse waarnemer. |
|
| FORINT |
Forensic Intelligence. Forensisch onderzoek van |
|
|
gebruikte middelen en signaturen (sporen) van |
|
|
overblijfselen op materialen, personen en de |
|
|
omgeving. |
|
| Formatieplaats |
Arbeidsplaats ter grootte van maximaal één VTE, waaraan één of meerdere functies zijn verbonden. |
|
| FP |
Force Protection; ondersteuning vh vredesproces en veiligheid, primair tbv het eigen personeel |
|
| FPC |
Final Planning Conference. In het kader van de planningstijdbalk voor oefeningen de laatste planningsbespreking voor de deelnemende (onder)commandanten voor een oefening. Vindt normaliter 4 à 6 weken voor aanvang oefening plaats, idealiter E-35. Zie ook IPC en MPC. |
|
| FPDA |
Five Powers Defence Agreement; overeenkomst op Defensiegebied tussen Australië, Canada, Nieuw-Zeeland, Groot-Brittannië en de Verenigde Staten |
|
| FPF |
Final Protective Fire; onmiddellijk beschikbaar, gepland barrièrevuur met als doel vijandelijke bewegingen te belemmeren. |
|
| FPS |
Flexibel Personeels Systeem; up or out-systeem |
|
| FRAGO |
Fragmentation Order. Partieel bevel; aanvullende order. Bevel dat opdrachten bevat van onmiddellijk belang voor één of meerdere ondercommandanten en waarin elementen van volledige bevelen achterwege |
|
|
blijven. |
|
| Free run |
Militaire verplaatsing waarbij de ‘Ontheffingsregeling Begeleiding Militaire Verplaatsingen’ van kracht is en de verplaatsing derhalve niet wordt begeleid door de Koninklijke Marechaussee |
|
| FRISC |
Fast Raiding, Interception and Special Forces Craft; klein, snel vaartuig dat in gebruik is bij de Koninklijke Marine, o.a. ten behoeve van amfibische operaties. |
|
| FRONTEX |
FRONTière Extérieures. HQ: Warschau. Opgericht door de Europese ministerraad in 2004. FRONTEX promoot een pan-Europees model van geintegreerde grensveiligheid, waarbij haar belangrijkste taak bestaat in het versterken van de controles aan de Europese buitengrenzen, zoals het detecteren, volgen en rapporteren van bootjes met illegale migranten op de Middellandse Zee. |
|
| Frontfill |
Vullen van arbeidsplaatsen bij uitgezonden eenheden in missiegebieden door m.n. reservisten, waarbij die eenheid gebruikmaakt van de (civiele) specialistische kennis; zie ook Backfill |
|
| FRV |
Final rendez-vous; laatste gedekte opstelling (lgo) |
|
| FS |
Functional Specialist; functioneel specialisten in Agriculture (FSA), Health (FSH), Infrastructure (FSI) en Justice (FSJ), m.n. in Uruzgan |
|
| FSA |
Functional Specialist Agriculture |
|
| FSH |
Functional Specialist Health |
|
| FSI |
Functional Specialist Infrastructure |
|
| FSJ |
Functional Specialist Justice |
|
| FST |
Forward Surgical Team; additionele, vooruitgeschoven chirurgische capaciteit om binnen een acceptabele tijdsspanne DCS te kunnen verrichten. Zie ook: ‘Surgical Team-concept nodig voor adequate ondersteuning toekomstige missies’ door lkol-arts J. de Graaf (Carré, 2004) en ‘Forward Surgical Teams in de Nederlandse krijgsmacht? Een onderzoek naar de toegevoegde waarde van licht chirurgische elementen voor het operationeel gezondheidszorgsysteem’ door C. Varkevisser (NLDA, 2007) |
|
| FST |
Field Support Team; eenheid gespecialiseerd in het verzamelen van informatie onder de lokale bevolking; bestaat in de regel uit operateurs met chauffeurs. |
|
| FT |
Fysieke Training |
|
| FTA |
Functie Toewijzingsautoriteit |
|
| FTAC |
Forward Observer Tactical Computer |
|
| FTE |
Fulltime equivalent; voltijds equivalent; rekeneenheid waarmee de omvang van functie of personeelssterkte kan worden uitgedrukt; 1 FTE is een volledige werkweek |
|
| FTO |
Flight Training Officer. |
|
| FTP |
Fast Track Procurement. Spoedprocedure voor verwerving bij urgente, operationele en onvoorziene materieelbehoeften, in de regel voor een (lopende) missie. Loopt buiten de reguliere ontwikkelings- en verwervingsprocessen om, waardoor het mogelijk is binnen enkele maanden een nieuw gereedschap, uitrustingstuk of voertuig in het operatiegebied te hebben. Ontwikkeld door de Defensie Materieel Organisatie (DMO). Onderdeel vh traject Concept Development &Experimentation (CD&E), waarbij op korte termijn nieuwe zaken worden ontwikkeld, aangeschaft en getest in het operatiegebied. Risico's kunnen grotendeels worden ondervangen door zoveel mogelijk gebruik te maken van COTS- en MOTS-producten. Nadelen zijn in de regel het ontbreken van gerede documentatie en een test- en evaluatieperiode (Trial & Error) tijdens de missie. Voorbeeld: aanschaf vd Bushmaster van fabrikant Thales Australia tijdens missie in Uruzgan. |
|
| FTX |
Field Training Exercise; manoeuvre |
|
| FUBAR |
Fucked Up Beyond All Repair; Fucked Up Beyond All Recognition; Totaal verneukt |
|
| FuBe |
Functiebeschrijving; bevat functie-informatiegegevens (functienaam; organisatie; rang e.d.), functieomgeving, werkzaamheden, speelruimte (verantwoording en kader), kennis, inzicht en vaardigheden, contacten, kwalificaties en overige opmerkingen. |
|
| Fuchs N/C |
Fuchs-Nucleair-Chemisch (N/C). Verkenningsvoertuign vh DIM-pel van 101 en 414 CBRN-Verdcie. Elke cie telt drie voertuigen. |
|
| Fuco |
Functiecontrole |
|
| FULLCOM |
Full Command. Bevelsbevoegdheid om eenheden in algemene zin te commanderen. OPCOM, OPCON, TACOM en TACON kunnen gedelegeerd worden. |
|
| Fusion |
Samengevoegd eindproduct als resultaat vd analyse vd problematiek door meerdere specialismen. Omgevingsbeeld (COP) is uiteindelijk integraal en driedimensionaal. Vanwege de gevoeligheid vd gebruikte informatie en het afbreukrisico zijn deze producten over het algemeen gerubriceerd en slechts voor daartoe gemachtigd personeel beschikbaar. Product vh inlichtingenproces. |
|
| FUWADEF |
Functiewaarderingssysteem Defensie |
|
| FX |
Simulatiemunitie Field Exercise; (oefen)markeerpatronen |
|
| FYROM |
Former Yugoslavian Republic of Macedonia; eufemistische benaming voor Macedonië vanwege geschil tussen Servië en Griekenland |
|
| G |
Terug naar Boven |
|
|
|
|
| G8 |
Group of Eight; groep van 's werelds leidende industriële landen: Canada, Frankrijk, Duitsland, Italië, Japan, Rusland, Groot-Brittannië en de Verenigde Staten |
|
| G |
Ground/General; General Staff System-indeling voor een hoofdkwartier dat/staf die door landstrijdkrachten of mariniers vanaf het niveau van een divisie en hoger wordt gerund; zie secties |
|
| GAAI |
Ground Assisted Air Interdiction. Luchtaanval op een high value target, waarin S(O)F-eenheden in de diepte assisteren met het geven van nauwkeurige doelinformatie en/of -geleiding in de laatste fase vd aanval. |
|
| Gabion |
Gevlochten staaldraad zak; vol stenen te gebruiken als beveiligingsmuur of damwand; vergelijkbaar met hesco |
|
| Gamma |
Straling met groot doordringend vermogen. |
|
| GBADS |
Ground Based Air Defence System. |
|
| GBVB |
Gemeenschappelijk Buitenlands en Veiligheidsbeleid |
|
| GCS |
Grondcontrolestation. |
|
| GD-5 |
Decontaminatiemiddel tegen biologische en chemische strijdmiddelen. Vervanger voor DS-2. Even effectief, maar niet corrosief, milieuvriendelijk en gebruikt maar 10% vd hoeveelheid DS-2. In noodgevallen kan ook de huid ermee worden ontsmet. Ingezet met Decofog. |
|
| GDBK |
Geneeskundige Database Krijgsmacht; voorloper vh GIDS. |
|
| Gdl |
Grendel(opstelling). |
|
| Gdn |
Goederen. |
|
| GDP |
Good Distribution Practice; norm voor goede distributiepraktijken m.b.t. de distributie van geneesmiddelen. |
|
| GE |
Gebruikende eenheid. Generieke bevoorradingsschakel in de bevoorradingsketen. |
|
|
Hier zijn of worden goederen en transportmiddelen ingedeeld die noodzakelijk zijn voor de uitvoering vd opgedragen taken, waarmee alle (individuele) gebruikers kunnen worden beleverd (interne distributie). EAP op compagniesniveau is de sgt distr (D). Zie ook: AC, GP, POD, POE en VC. |
|
| Geardo |
Militair met een grote collectie en de kennis over dure militaire uitrusting, die liefst de helft van elk salaris spendeert aan de laatste en meest actuele uitrusting, m.n. voor de heb (hip en leuk). Samentrekking van gear (uitrusting) en weirdo (rare snuiter). |
|
| Geb |
Gebied. |
|
| Gebruikswater |
Waterkwaliteit bestemd voor toiletspoeling, reiniging van kleding en reiniging van uitrustingsstukken. |
|
| Geel |
Tactische kleur om onderscheid te maken tussen (eenheden, installaties en uitrustingen van) partijen. Onbekende partij. Unknown. Zie ook: blauw, groen en rood. |
|
| Gegs |
Gegevens. |
|
| Gen |
Generaal. |
|
| Generieke missie |
Veronderstelde standaardmissie, waarvoor de commandant een verondersteld scenario kan gebruiken. Takenpakket is vastgelegd in het GETL. |
|
| Genm |
Generaal-majoor |
|
| GEOINT |
Geospatial Intelligence |
|
| Gereedheidsrapportage |
Periodieke rapportage waarin een eenheidscommandant aan de hand vd kwantitatieve brongegevens personele gereedheid (PG), materiële gereedheid (MG) en geoefendheid (GO) een kwalitatieve appreciatie geeft vd operationele gereedheid van zijn/haar eenheid. |
|
| Gereedstelling |
Geheel van activiteiten dat ten doel heeft een organieke of niet-organieke eenheid operationeel gereed (OG) of inzetgereed (IG) te maken of te houden. Het proces gereedstellen eindigt pas na het bereiken vd status inzetgereed. |
|
| Geschikt |
Als een persoon of materieel, binnen de randvoorwaarden van het ontwerp, zijn functie vervult. Kwalitatief element. Zie ook: beschikbaar. |
|
| GETL |
Generieke Essentiële Taken Lijst; Generic Essential Task List. Generiek programma voor opleiding en training van niveau IV (cie) t/m VI (brig), waardoor een eenheid op een flexibele manier kan worden gereedgesteld en ingezet. GETL is gebaseerd op de meest actuele NAVO-doctrineaanwijzing en door CDS opgedragen in AGCDS. Zie ook METL. |
|
| Gev |
Gevecht |
|
| Gevechtsstaf |
Tactical Command Post. Vooruitgeschoven commandopost (Forward). Tactische commandopost (TACCP). Vorgeschobener Gefechtsstand. Beweeglijke commandopost, van waaruit gedurende langere tijd het gevecht voorin geleid kan worden. |
|
| Gevo |
Geestelijke Vorming |
|
| Gevoelig materieel |
Cryptoapparatuur en –sleutels (CCI), munitie en wapens. |
|
| Gevops |
Gevechtsoperaties; operaties waarbij (tactische) gevechten moeten worden gevoerd om de doelstelling te bereiken |
|
| Gevost |
Gevechtsondersteuning |
|
| Gevran |
Gevechtsrantsoen |
|
| Gevstbrig |
Gevechtssteunbrigade |
|
| Gevvld |
Gevechtsveld |
|
| Gew |
Geweer |
|
| GEWI |
Geneeskundige artikelen, Elektronica, Wapens, Instrumenten; interne inspectie dzv eenheden; vergelijk EWI |
|
| GFPI |
Garderegiment Fuseliers Prinses Irene; opgericht in Congleton, Cheshire, Engeland, op 11-01-1941, als Koninklijke Nederlandse Brigade Prinses Irene. |
|
| GGJ |
Garderegiment Grenadiers en Jagers. |
|
| GGO |
Grond Gebonden Optreden. |
|
| GGP |
Generiek Gereedheids Plan. |
|
| GGV |
Grondgebonden vuursteun. |
|
| GGVESK |
Grondgebonden verkenningseskadron |
|
| GGW |
Groep Geleide Wapens; vml. eenheid vd KLu, die o.a. tot 1994 aanwezig was in de luchtverdedigingsgordel in Duitsland: 3 GGW (Blomberg, Noordrijn-Westfalen), 4 GGW (Hessisch Oldendorf, Nedersaksen) en 5 GGW (Stolzenau, Nedersaksen), elk met vier squadrons; opereerde met elektronisch gestuurde wapens (HAWK en NIKE) |
|
| GHNH |
Geneeskundige humanitaire- of noodhulp |
|
| GHOR |
Geneeskundige Hulpverleningsorganisatie in de Regio; voorheen Geneeskundige Hulpverlening bij Ongevallen en Rampen |
|
| GHS |
Document Grondslagen, Hoofdlijnen en Systeemeisen voor de operationele militaire gezondheidszorg |
|
| Gurkha-mars |
Mars waarbij een instructeur vooropgaat met een licht rugzakje en de cursisten/leerlingen met volledige bepakking op armlengte van hun voorganger moeten volgen |
|
| GI |
Government Issue; Rijkseigendom; bijnaam voor de Amerikaanse militair; vergelijkbaar met Jan Soldaat; ook wel aangeduid als "Gods Infantry" |
|
| GI |
Gevechtsinlichtingen |
|
| GIDS |
Geneeskundig Informatiesysteem DefenSie; opvolger GDBK |
|
| GIFKOM |
Geneeskundig Informatiesysteem Koninklijke Marine; voorloper GIDS |
|
| Gipt |
Gewondeninlaadpunt; geneeskundige inrichting waar zieken en gewonden tijdelijk kunnen worden |
|
|
ondergebracht en van waaruit zij bij een strategisch gewondentransportmiddel worden aangeboden; b.v. Medical Pick-up Point (MEDPUP) |
|
| GIS |
Geografisch Informatiesysteem. Subsysteem van ISIS, dat wordt gebruikt voor het vastleggen en uitwisselen van actuele gegevens over eenheden en objecten welke worden weergegeven op een digitale kaart en vastgelegd in een database. Voertuigbemanningen die gekoppeld zijn aan GIS kunnen de Common Operational Picture (COP) waarnemen. |
|
| GIT |
Geneeskundig Instrumentarium Technicus; tegenwoordig Medisch Instrumentatie Technicus |
|
| GLA |
Geweer Lange Afstand.Accuracy Arctic Warfare .338 Lapua |
|
| GLONASS |
Globalnaja Navigatsionnaja Spoetnikovaja Sistema; Russisch satellietplaatsbepalingssysteem, vergelijkbaar met GPS en Galileo |
|
| GLOW |
Green Laser Optical Warner; vd firma Thales |
|
| GLT |
Gelegenheidstenue. |
|
| GLTD |
Ground Laser Target Indicator. |
|
| GMZ |
Geoefend Militair Zwemmen. |
|
| Gn |
Genie |
|
| GNC |
German Netherlands Corps; 1 (GE/NL) Corps |
|
| Gnk |
Geneeskundig |
|
| Gnkcie |
Geneeskundige compagnie |
|
| Gnkd |
Geneeskundige Dienst |
|
| Gnkdgdn |
Geneeskundige dienstgoederen; medical supplies and equipment; klasse VIII |
|
| Gnoom |
Mannelijke partner van vrouwelijke cadet. Zie ook: fee. |
|
| GO |
Geneeskundig onderzoek. |
|
| GO |
Geoefendheid. Mate waarin een (niet-)organieke eenheid de voor de status operationeel gereed (OG) of inzetgereed (IG) voorgeschreven oefeningen met succes heeft afgerond. |
|
| GO |
Groepsoudste. |
|
| GOA |
Geïntegreerde Operatie Analyse; bepaalt onder andere de interacties tussen eigen en vijandelijke mogelijkheden en analyseert daardoor de eigen mogelijkheden. |
|
| GOBS |
Gevechts Opleiding Buddy Systeem. |
|
| GOCA |
Geautomatiseerde Ondersteuning Compagnies Administratie. |
|
| GOEM |
Groep Operationele Eenheden Mariniers |
|
| GOLAMA |
Gezondheidszorg in Ontwikkelingslanden voor de AMA |
|
| GOLM |
Geavanceerd Onderwijsleermiddel. Zie ook: OLM. |
|
| Go/no go-criteria |
Startcriteria die de commandant voorafgaand aan een operatie geeft; startcriteria geven aan onder welke omstandigheden de operatie niet wordt ingezet; deze criteria hebben vooral betrekking op de weersomstandigheden en de mate waarin de vijandelijke luchtverdediging wordt onderdrukt |
|
| GOS |
Gewonden Ontsmettings Station; CCA; CDF. |
|
| GOTS |
Governement of the Shelf. Product dat door de overheid is ontwikkeld en gestandaardiseerd. Zie ook: COTS en MOTS. |
|
| Gouden Kroon |
Niveau II-test met het daarbij behorende vuursteunembleem, vastgesteld door de BLS in 1988, t.b.v. stuks- en vuurmondbemanningen |
|
| Gp |
Groep |
|
| GP |
Groepagepunt. Generieke bevoorradingsschakel in de bevoorradingsketen. Locatie waar alle goederen die afkomstig zijn van eigen depots of leveranciers worden verzameld en voor opvoer naar het operatiegebied worden gereedgemaakt. Zie ook: AC, GE, POD, POE en VC. |
|
| Gpc |
Groepscommandant. |
|
| GPM |
Geïntegreerde Politietrainingsmissie; in de Afghaanse provincie Kunduz. |
|
| GPMG |
General Purpose Machine Gun; "Gympie"; MAG 7,62 mm |
|
| GPS |
Global Positioning System; belangrijk instrument voor geodesie, kaartvervaardiging, navigatie en telecommunicatie |
|
| GR |
Grid Reference. Coördinaatreferentie. Zie ook: MGRS. |
|
| Graden van gevechtsvaardigheid |
Normaal, verhoogd en algeheel. |
|
| Grd |
Gravendienst; Grdpel ingedeeld bij 240 Dncie van 200 B&T-bat. |
|
| Green zone |
Groene, soms bosrijke gebied rondom rivieren. |
|
| Grendelopstelling |
Blocking position. In één richting voorbereide, verdedigende opstelling om de vijand de voortgang in een bepaalde (opmars)richting te beletten. Flanken zijn bij voorkeur aangeleund door eigen troepen of hindernissen, zo niet dienen verwisselopstellingen te worden voorbereid om weerstand te kunnen bieden aan een flankdreiging. |
|
| GRG |
Garderegiment Grenadiers. |
|
| GRIP |
Gecoördineerde Regionale Incidentbestrijdings Procedure. |
|
| GRJ |
Garderegiment Jagers. |
|
| Groep |
Grootte 4 à 12. Bij pantserinfanterie telt een generieke groep 8 infanteristen, bij artillerie een stuksbemanning, bij cavalerie een tankbemanning (4). Bij gevechtsverzorgingssteuneenheden ook genaamd: module. Commandant in de regel een sergeant. Grootteteken: •. |
|
| Grop |
Grondoptreden. |
|
| Ground move |
Verplaatsing van een militaire eenheid over de weg. |
|
| GSK |
Generaal Spoorkazerne |
|
| GSW |
Gunshot wound; ballistisch trauma veroorzaakt door een vuurwapen |
|
| GT |
Gala Tenue |
|
| GTA |
Grafenwöhr Training Area; militair oefengebied in zuidoosten Duitsland ter grootte van 14 bij 22 km met o.a. 51 schietbanen |
|
| GTK |
Gepantzertes Transport Kraftfahrzeug; MRAV; pantserwielvoertuig |
|
| GTS |
Gevechtstrainingsschool. Opgericht in 1998. Onderdeel vh OTC Manoeuvre. Gevestigd op Bernhardkazerne in Amersfoort. |
|
| GU |
Gereedschapsuitrusting. |
|
| GUP |
Gevechtsuitputting; guppen |
|
| Gupt |
Gewonden uitlaadpunt |
|
| Gut feeling |
Intuïtief gevoel; onderbuikgevoel; onbewuste bekwaamheid. “Het herkennen of creeren van een kans is een kwestie van gut feeling, onderbuikgevoel. En dat is weer een zaak van ervaring, vaardigheden, kennis en, daaruit voortvloeiend, zelfvertrouwen” (Marco Kroon, ‘Leiderschap onder vuur’, p. 52). |
|
| GV |
Geestelijke Verzorging |
|
| GVA |
Grensverleggende activiteiten. Veeleisende, niet specifiek militaire opdrachten die door KL-personeel (in opleiding) onder risicovolle en stressverwekkende omstandigheden worden uitgevoerd, i.c. parachutespringen, rotsklimmen/werken op hoogte en sportduiken. Algemene doel: inzetbaarheid onder stressvolle omstandigheden vergroten. Uiteindelijke (vormings)doel: vergoten vd stresstolerantie. (Bron: TNO-rapport TM-96-A033, ‘Grensverleggende activiteiten: een evaluatie’, dr. C.J.E. Wientjes, 1996). |
|
| Gvcr |
Gevechtsveldcontroleradar |
|
| GVDB |
Gemeenschappelijk Veiligheids- en Defensiebeleid |
|
| GVT |
Gevechtstenue |
|
| Gw |
Gewonde |
|
| Gwhlp |
Gewondenhelper; Nederlandse benaming voor Combat Life Saver (CLS' er) |
|
| Gwnest |
Gewondennest |
|
| Gwsb |
Grondwapensysteembestrijding; counter-battery fire; afgeven van vuren met als doel het vernietigen of neutraliseren van vijandelijke vuursteunsystemen |
|
| Gwt |
Gewondentransport. |
|
| GWT |
Global War on Terror. |
|
| Gy |
Gray; eenheid van hoeveelheid geabsorbeerde ioniserende straling |
|
| Gympie |
GPMG; General Purpose Machine Gun; licht tot middelzwaar machinegeweer |
|
| Gzhcen |
Gezondheidscentrum; inrichting die in een regionaal begrensd gebied is belast met eerstelijns geneeskundige, farmaceutische-, fysiotherapeutische- en tandheelkundige verzorging |
|
| H |
Terug naar Boven |
|
| H&S Company |
Headquarters & Supply company; staf- en stafverzorgingscompagnie |
|
| H2IOT |
Herstructurering en herinrichting initiële opleiding en training. Studie die concludeerde dat operationele eenheden zelf de verantwoording wordt gegeven over het opleiden en trainen vd niveaus I t/m III; dat de opleidings- en trainingscentra binnen de KL aparte taken en verantwoordelijkheden wordt gegeven t.a.v. opleiden en trainen; en dat de initiële opleidingen aan KMS en KMA worden uitgebreid of in elk geval bezien. |
|
| H-beurt |
Halfjaarlijkse onderhoudsbeurt (hrst) |
|
| H-bom |
Waterstofbom; kernwapen met een werking gebaseerd op kernfusie |
|
| HAARP |
High Frequency Active Auroral Research Program |
|
| HACCP |
Hazard Analysis Critical Control Points |
|
| Hadex |
Drinkwaterdesinfectiemiddel, o.a. gebruikt voor de waterwagens van Defensie |
|
| HAHO |
High altitude, high opening |
|
| HALE UAV |
High Altitude Long Endurance UAV; soort Unmanned Aerial Vehicle (UAV) |
|
| HAL Mobile Team Trainer |
simulatiepatiënt van fabrikant Gaumard |
|
| HALO |
High altitude, low opening |
|
| HAMIL |
Handboek KL-militair |
|
| Hammered pair |
Schietdrill. Double-tap met hetzelfde richtbeeld, vnl. afgevuurd op afstanden kleiner dan 25 meter, gericht op de center mass |
|
| Handler |
Contactman van informanten. |
|
| HARC |
Helicopter Abseil and Roping Course. |
|
| Hard knock |
Zonder toestemming een huis doorzoeken, i.t.t. soft knock. |
|
| Haw |
Hoofdaanvoerweg |
|
| HAWK |
Homing All the Way Killer; Raytheon MIM-23; surface-to-air missile tegen laagvliegende toestellen; tot 1994 in gebruik bij de NAVO, m.n. in een luchtverdedigingsgordel die zich uitstrekte van Noorwegen, via de oostelijke grens vd Bondsrepubliek Duitsland, tot Turkije; tot 2004 in Nederland in gebruik bij de GGW’s vd KLu |
|
| HazMatID 360 |
Draagbaar meettoestel voor de identificatie van onbekende vloeistoffen en poeders, incl. drugs en explosieven. Ook voor zenuwblokkerende en blaartrekkende strijdmiddelen in vloeistofvorm. Werkt volgens het principe van infraroodsprectofotometrie met Fourriertransformatie (FTIR). |
|
| HB |
Handboek |
|
| HBF |
Heeresbergführer; militaire berggids |
|
| HDIO |
Hoofddirectie Informatievoorziening & Organisatie vd Bestuurstaf vh Ministerie van Defensie. |
|
| HDP |
Hoofd Directie Personeel; maakt deel uit van de Bestuursstaf Defensie |
|
| HDV |
Hogere Defensie Vorming. |
|
| HE |
High Explosive; munitie met een hoogexplosieve lading, waarbij de nadruk ligt op schade door de detonatie in plaats van penetratie van pantser |
|
| Heads-up |
Overleg; de koppen bij elkaar steken |
|
| HEAT |
High Explosive Anti-Tank |
|
| Helack |
Helicopter acknowledged; helikopter toegewezen |
|
| Healthy work effect |
Effect dat gezondheidsklachten bij Defensiepersoneel op missie minder zullen voorkomen omdat alleen gezonde militairen worden uitgezonden |
|
| Helquest |
Helicopter request; aanvraag voor een helikopter; niet-definitieve status; wordt geaccepteerd of geweigerd |
|
| Hepla |
Herkenningsplaatje |
|
| HEROS |
Heeres- Führungsinformationssystem für Operationsführung in Stäben. Van origine Duits commandovoeringssysteem dat wordt gebruikt in de staven op legerkorps niveau, ook bij HRFHQ én Communication and Information Systems (CIS) Battalion 1GNC én LCC. Variant op ISIS. |
|
| Hesco |
Met zand gevulde, geprefabriceerde anti-explosiewallen die beschermen tegen detonaties en blast; geproduceerd door het bedrijf Hesco Bastion |
|
| Het vizier op Defensie |
Voluit: ‘Het vizier op Defensie. Interne en externe ideeën voor de toekomst van de krijgsmacht’. Publicatie vh Ministerie van Defensie, d.d. 8 juni 2006.Toekomstverkenning ten behoeve vh actualiseren vh Defensiebeleid, door zowel Defensiemedewerkers als een twintigtal prominente Nederlanders. De schrijvers spreken zich uit over het bestaansrecht vd Nederlandse krijgsmacht, de operationele taak en inrichting van die krijgsmacht en het maatschappelijke draagvlak ervan, waaruit blijkt dat onvoldoende duidelijk is waar Defensie in het huidige tijdsgewricht voor staat. Publicist Paul Scheffer pleit voor het benadrukken vd kwetsbaarheid van Nederland en het zeer scherp onder woorden brengen vd dreigingen door de regering en de ministeries van Buitenlandse Zaken en Defensie. Volgens Scheffer dient Defensie altijd de relatie te leggen tussen de buitenlandse activiteiten en binnenlandse veiligheid, waarmee ook de belangen van de burger duidelijk worden. Tot slot meent Scheffer dat voor het draagvlak vd krijgsmacht, Defensie niet bij voorbaat kan vertrouwen op een solide basis van internationale solidariteit en engagement in Nederland. |
|
| HEW |
Horizontaal Effect Wapen; met ontsteker op afstand bedienbaar systeem waarvan de uitwerking – het m.b.v. een springstoflading verschieten van 923 loden schrootdeeltjes – beperkt is tot een bepaalde sector in de schootsrichting; doel is uitschakelen van tegenstanders die in de sector naderen; opvolger van de claymore-mijn; effect is blast |
|
| HF-7000 |
HF-EZB radio t.b.v. tactische data- en spraakverbindingen over afstanden van maximaal 400 km en 20 Watt; manpack radio KLPRC7110; producent Harris; ingevoerd vanaf 1998 |
|
| HF-EZB |
High Frequency, Enkel-Zijband (radio) |
|
| HFR |
Handsfree (radio). |
|
| HFRI |
Helicopter Fast Roping Instructor. |
|
| HGIS |
Homogene Groep Internationale Samenwerking. |
|
| Hgr |
Handgranaat |
|
| HHH-vragen |
Hebben we bereikt wat we wilden bereiken; Hebben we gedaan wat we dachten te doen; Heeft het gekost wat we dachten (vragen die centraal staan bij VBTB) |
|
| HHI |
Hand Held Imagery |
|
| HHI |
Helicopter Handling Instructor |
|
| Hiba |
Hindernisbaan |
|
| HICON |
Higher Control; hogere controle; naasthogere niveau van de te oefenen eenheid die de staf van die eenheid voorziet van opdrachten volgens een vooraf vastgesteld script |
|
| HID |
Hoofd Inwendige/Interne Dienst |
|
| HIDACZ |
High-Density Airspace Control Zone; afgebakend gebied, waarboven geen luchtverdedigingsmiddelen operationeel mogen zijn; toegang tot en controle vh gebied zijn in handen van een manoeuvre-commandant |
|
| HIG |
Helikopter Instructiegroep; tegenwoordig Instructiegroep Rotary Wing van de SGLS |
|
| Hind |
Hindernis. |
|
| Hindernis, kunstmatige |
Draadhindernissen, mijnenvelden, verhakkingen e.d. |
|
| Hindernis, natuurlijke |
Bergen, boscomplexen, oorden, rivieren e.d. |
|
| Hinderniswaarde |
Tactische of strategische waarde van een hindernis: pantserremmend of pantserstoppend. |
|
| HKL |
Herstructurering Koninklijke Landmacht |
|
| HKS |
Hogere Krijgsschool. |
|
| HL |
Holle lading |
|
| HL |
Mosterdgas (militaire code) |
|
| HLG |
Hailing General; frequentiemodus FM900; analoge gevechtsveldnoodfrequentie |
|
| HLS |
Helicopter Landing Site; landingsplaats voor helikopters |
|
| HLU |
Helikopter Landingsplaats Uitrusting; uitrusting, die benodigd is voor het verkennen, uitzetten, markeren en gebruiken van een landingpoint of -site |
|
| HLZ |
Helicopter Landing Zone; landingzone voor helikopters |
|
| HMA |
Hoogste Medische Autoriteit. |
|
| HMD |
Head Mounted Display; Helmet Mounted Display |
|
| HME |
Home Made Explosive; zelfgemaakte springlading; vaak bestaande uit kunstmest. |
|
| HMG |
Heavy Machine Gun; zware mitrailleur. |
|
| HMI |
Home Made Incendiary; zelfgemaakte brandlading |
|
| HMT |
Humanistisch Militair Tehuis |
|
| HMV |
Hogere Militaire Vorming |
|
| HN |
Stikstofmosterd (militaire code) |
|
| HN |
Host Nation. Gastland. Land dat de strijdkrachten en/of voorraden van coalitie- of geallieerde landen ontvangt om die een locatie toe te wijzen en te laten verplaatsen, ontplooien en optreden over haar grondgebied. |
|
| HNBWV |
Hindernissen, Naderingsmogelijkheden, Belangrijke en essentiële gebieden, Waarnemingsmogelijkheden en schootvelden, Vuur- en zichtdekking |
|
| HNS |
Host Nation Support |
|
| Hoax |
Neptuig; wapentuig dat uiterlijk dan wel na vluchtig onderzoek alle elementen bevat van een IED, maar na grondig onderzoek of neutralisatie geen. Hoewel er geen schade ontstaat, zorgt ‘vals’ wapentuig voor overlast en kan ertoe leiden dat echte IED’s minder serieus worden genomen. |
|
| Höckerhindernisse |
Tankversperring bestaande uit betonnen |
|
|
piramides; Drachenzähne; drakentandversperring |
|
| HOGAWEDIVAWA |
Hoe gaan we dit varkentje wassen? |
|
| Hoist |
Lier |
|
| HOL |
Hoofd Oefen Leider; in de uitvoering de LDO. |
|
| HOLK |
Hals, Oksels, Liezen, Knieholten (bloedingen) |
|
| HOOS |
Hogere Onderofficiers School; secundaire vorming (Weert) |
|
| HOOV |
Hogere Onderofficiers Vorming; secundaire vorming (Weert) |
|
| HOP |
Huid Ontsmettings Poeder; persoonlijke ontsmetting voor chemische strijdmiddelen |
|
| HOR |
Humanitair Oorlogsrecht |
|
| Hosp |
Hospitaal |
|
| HOSTAC |
Helicopter Operations from Ships other than Aircraftcarriers |
|
| Hostile act |
Vijandelijke daad. |
|
| Hostile intent |
Getoonde vijandelijke bedoeling. |
|
| HOT |
Hoofd Officier Toegevoegd. |
|
| HOT |
Haut-subsonique Optiquement Téléguidé; High-subsonic Optically Teleguided; anti-tankraket van Franse makelij |
|
| HOTO |
Hand Over/Take Over; overgave/overname; overdragen van taken, verantwoordelijkheden en materieel vd zittende eenheid aan de komende eenheid, inbegrepen de opgedane kennis en ervaring. |
|
| HP |
Hulppost |
|
| HPG |
Hygiëne en Preventieve Gezondheidszorg; doel is het verbeteren en waarborgen van de gezondheid van de mens |
|
| HPM |
High Power(ed) Microwave; non-lethal weapon (NLW), zoals VMADS; stoot eenmalig een krachtige puls microgolven uit |
|
| HPMK |
Hypothermia Prevention and |
|
|
Management Kit (NSN 6515-01-532-8056) |
|
| HPS |
Human Patient Simulator; fantoompatiënt |
|
| HPT |
High Pay-Off Target |
|
| HPTL |
High Pay-off Target List; prioriteitenlijst van doelen die, indien uitgeschakeld, in belangrijke mate bijdragen aan het succes van de eigen wijze van optreden. |
|
| Hpvu |
Heupvuur; sproeivuur |
|
| HQ |
Head Quarters; hoofdkwartier |
|
| HRF |
High Readiness Forces |
|
| HRF (L) |
High Readiness Forces (Land). |
|
| HRF(L)HQ |
High Readiness Forces (Land) Headquarters |
|
| HRKL |
High Readiness Koninklijke Landmacht; hoge staat van inzetbare en goed gevulde parate eenheden binnen de KL |
|
| HRM |
Human Resource Management. |
|
| Hrst |
Herstel |
|
| Hrstcie |
Herstelcompagnie |
|
| HSI |
Hoofdschietinstructeur |
|
| Ht |
Hoogte. |
|
| HTM |
Handtelemicrofoon |
|
| HTR |
Halftrack; voertuig met wielen voor en rupstrack achter |
|
| HUD |
Head-Up Display; systeem waarbij gegevens voor de piloot op een glazen display in het gezichtsveld worden geprojecteerd |
|
| Humanitaire operatie |
Op zichzelf staande hulpactie, al dan niet aangestuurd door militairen, die primair is gericht op het verminderen van het menselijk lijden |
|
| HUMINT |
Human Intelligence; inlichtingen die worden verkregen uit informatie verzameld of verstrekt door menselijke bronnen; vergaren van inlichtingen via interpersoonlijk contact. |
|
| HUSLE |
Helicopter Underslung and Loading Equipment; materiaal dat gebruikt wordt om ladingen voor te bereiden voor transport onder een helikopter |
|
| Huzaren Prins van Oranje, Regiment |
Op 16-09-2012 ontbonden cavalerieregiment, laatstelijk binnen het Commando Landstrijdkrachten bij 42 Tankbataljon in Oirschot (43 Mechbrig). Gevolg vh afscheid van de Leopard 2A6-gevechtstank en het opheffen van 42 Tkbat t.g.v. de bezuinigingsreorganisatie. Standaard opgelegd en tradities in bewaring gegeven bij Regiment Huzaren van Boreel. |
|
| Huzaren van Sytzama, Regiment |
Op 16-09-2012 ontbonden cavalerieregiment, laatstelijk binnen het Commando Landstrijdkrachten bij 11 Tankbataljon in Oirschot (13 Mechbrig). Gevolg vh afscheid van de Leopard 2A6-gevechtstank en het opheffen van 11 Tkbat t.g.v. de bezuinigingsreorganisatie. Standaard opgelegd en tradities in bewaring gegeven bij Regiment Huzaren van Boreel. |
|
| Hv |
Helderheidsversterker. |
|
| HVCKL |
Hulpverleningscentrum Koninklijke Landmacht (Ede), o.a. Opplan 13 |
|
| HVT |
High Value Target; belangrijk persoon bij de opponent. |
|
| HVTL |
High Value Target List; lijst van geïdentificeerde en geprioriteerde (aanvals)doelen, gecategoriseerd naar waar die doelen (eenheden) kunnen worden gevonden. |
|
| Hw |
Houwitser |
|
| HWIC |
Helicopter Weapons Instructor Course. |
|
| HWR |
Heavy Weapons Range |
|
| HWS |
Hoofdweerstandsstrook; voorpostenlijn; voorste rand weerstandgebied |
|
| Hybride militair conflict |
Conflicten die worden gekenmerkt door een breed spectrum van reguliere en niet-conventionele strijdwijzen waarbij zowel statelijke als niet-statelijke actoren betrokken zijn |
|
| I |
Terug naar Boven |
|
| I&M |
Infrastructuur en Milieu. |
|
| I/c |
In command (of); in charge (of) |
|
| IA |
Invoer- en afvoerinstructie |
|
| Iaw |
In accordance with. In overeenstemming met. |
|
| IBC |
Intermediate Bulk Container. In de regel een subunit t.b.v. brandstof van 1.000 liter. 240 stuks aanwezig binnen B&T-bataljons KL. |
|
| IBCT |
Infectieziekten Bestrijdings- en Coördinatie Team |
|
| IBEV |
Informatiebeveiliging. |
|
| IBL |
Instandhoudings Bedrijf Landsystemen (Leusden); houdt zich bezig met 4de echelons groot onderhoud en modificaties aan materieel, zoals het herstellen, modificeren, onderhouden, reviseren en testen van achterassen, motoren, transmissies en talloze andere componenten |
|
| Ibo |
Inspectie binnenkant oogleden |
|
| ICBB |
Initial Commander’s Backbrief. Terugkoppeling van de analyse van een ondercommandant met zijn C.De eerste backbrief na de bevelsuitgifte. Zie ook FCBB en OATDOEM. |
|
| ICBM |
Inter-Continental Ballistic Missile; intercontinentale ballistische raket; In 2002 tekenden Rusland en de Verenigde Staten en Rusland het SORT om de voorraad ICBM's te verminderen |
|
| ICMS |
Intensivering Civiel-Militaire Samenwerking. |
|
| ICP |
Incident Control Point; plaats binnen een het veiligheidskordon van waaruit de operatie gecoördineerd wordt door de militaire en/of civiele autoriteiten |
|
| ICP |
Intel Collection Plan. Inlichtingenverzamelplan. Vertaling vd essentiële inlichtingenbehoefte; antwoord op de PIR van de commandant; in dit deel van de inlichtingencyclus wordt de prioriteitsstelling, afstemming en inzet van alle beschikbare inlichtingenmiddelen gerealiseerd, waarbij uit alle beschikbare bronnen binnen een vastgestelde termijn relevante informatie wordt verzameld. |
|
| ICRC |
International Committee of the Red Cross; Rode Kruis |
|
| ICTY |
International Criminal Tribunal for the former Yugoslavia; opgericht in 1993; rechtsprekend orgaan van de Verenigde Naties, gericht op de berechting van oorlogsmisdaden die zijn gepleegd tijdens de oorlogen op de Balkan in de jaren ’90 van de 20ste eeuw |
|
| ICU |
Intensive Care Unit |
|
| IDA-kit |
Individual Dynamic Absorption-kit; samenstelling: 40% permethrine en 60% licht aromatische nafta (petroleum); om klamboes, kleding, schoenen, slaapzakken, tentzeil e.d. te impregneren (tegen dengue, malaria e.d.); NSN 6840-01-345-0237. |
|
| IDEA |
Integrated Development of Entrepreneural Activities |
|
| IDF |
Indirect Fire; indirect vuur; parabolische kogelbaan, b.v. bij artillerie- of raketbeschieting. |
|
| IDGO |
Instituut Defensie Geneeskundige Opleidingen |
|
| IDL |
Instituut Defensie Leergangen; Netherlands Defence College, gevestigd in Den Haag. Onderdeel vd NLDA, waar vooral carrièreopleidingen worden verzorgd voor officieren in de rang van kap, maj of lkol. |
|
| IDP |
Internally Displaced Person; ontheemde. Iemand die door de omstandigheden wordt gedwongen zijn huis te ontvluchten maar binnen de grenzen van zijn land blijft. Geen vluchteling (refugee). |
|
| IDPP |
Integraal Defensie Planningsproces; zie Commandant der Strijdkrachten |
|
| IDR |
Instituut samenwerking Defensie en Relatieziekenhuizen |
|
| IDT&T |
Interim Defensie Tracking & Tracing |
|
| IDU |
Instroom, Doorstroom en Uitstroom (van personeel) |
|
| IEBL |
Inter-Ethnic Boundary Line (in Bosnië-Hercegovina) |
|
| IED |
Improvised Explosive Device. Eenvoudig zelf te maken springlading met een groot strategisch effect. Explosief voorwerp dat op geïmproviseerde wijze |
|
|
is gemaakt en/of geplaatst. IED's veroorzaken letsel en materiële schade, beperken de bewegingsvrijheid, vertragen het operationeel tempo van eenheden en van economisch herstel en beïnvloeden de publieke opinie. De meest eenvoudige IED's bevatten de componenten hoofdlading, ontsteker (pyrotechnische ontsteker/slagpijpje), schakelaar, stroombron en verpakking. |
|
| IEF |
Initial Entry Force. |
|
| IFC |
Intelligence Fusion Center; in Molesworth (GB), opgericht in 2007 ter ondersteuning van NAVO-operaties; genereert strategische, operationele en tactische inlichtingenproducten |
|
| IFF |
Identification Friend or Foe; vaststelling van vriend of vijand door uitgezonden en ontvangen radiosignalen |
|
| IFO |
Initiële Functie Opleiding |
|
| IFOR |
Implementation Force; NAVO-vredesmacht in Bosnië-Hercegovina als opvolger van UNPROFOR. |
|
| IG |
Instructiegroep |
|
| IG |
Inzetgereed |
|
| IGDKL |
Inspectie Geneeskundige Dienst Koninklijke Landmacht |
|
| IGK |
Inspecteur-Generaal der Krijgsmacht; geloceerd op De Zwaluwenberg (Hollandsche Rading) |
|
| IGLW |
Instructiegroep Lichte Wapens; gevestigd op de Generaal Winkelmankazerne in Harskamp; verzorgd o.a. de cursussen tot schietinstructeur (SI) of hoofd-schietinstructeur (HSI) waarvan de certificatie per 01-01-2007 verplicht is |
|
| IGO |
Incidenteel Geneeskundig Onderzoek; wordt gehouden wanneer wordt getwijfeld aan de dienstgeschiktheid van een militair; doel is te bezien of er een vermoeden van dienstongeschiktheid bij de militair bestaat. |
|
| IGO |
Intergovernmental organisation. Voorbeelden: EU, IMF, NAVO en OSCE |
|
| IGSIM |
Instructie Groep Simulatie |
|
| IGV |
Infanterie Gevechts Voertuig |
|
| IGVU |
Interim Gas Verkennings Uitrusting |
|
| IJskast |
tijdelijk stilleggen van een oefening, waarna de oefenende troepen verdergaan vanaf het punt waarop de oefening was stilgelegd |
|
| IK |
Instructiekaart. |
|
| IK 004601 |
Instructiekaart 004601: Camouflage. |
|
| IK 10-2554 |
Instructiekaart 10-2554: Leg- en tordeerapparaat. |
|
| IK 11-7 |
Instructiekaart 11-7: Memorandum voor radiotelefonie. |
|
| IK 2-6 |
Instructiekaart 2-6: Preventie en eerste hulp bij warmteletsels. |
|
| IK 2-13 |
Instructiekaart 2-13: CRC-pelotons van ISAF. |
|
| IK 2-15 |
Instructiekaart 2-15: Geweldgebruik bij zelfverdediging. |
|
| IK 2-16 |
Instructiekaart 2-16: Mentale vorming. |
|
| IK 2-17 |
Instructiekaart 2-17: Commandovoering. |
|
| IK 2-18 |
Instructiekaart 2-18: SFOR geweldsinstructie; vastgesteld door de BLS op 02-01-1997. |
|
| IK 2-20 |
Instructiekaart 2-20: Persoonlijke bescherming tegen de uitwerking van ABC-strijdmiddelen. |
|
| IK 2-22 |
Instructiekaart 2-22: Zelfhulp en Kameradenhulp (ZHKH). |
|
| IK 2-25 |
Instructiekaart 2-25: Veiligheidsregels en veiligheidsbepalingen voor munitie en herkenning van munitie. |
|
| IK 2-26 |
Instructiekaart 2-26: Chauffeurs (koud/warm weer). |
|
| IK 2-27 |
Instructiekaart 2-27: Geweldgebruik. |
|
| IK 2-30 |
Instructiekaart 2-30: Compartimentering gevaarlijke stoffen (KL opslagcodes). |
|
| IK 2-1250 |
Instructiekaart 2-1250: Uitreikstuk Uitreikstuk LeiderschapsTraining en Vorming (LTV) |
|
|
ten behoeve van de leidinggevende. |
|
| Ik 2-1251 |
Instructiekaart 2-1251: Omgaan met media. |
|
| IK 2-15 |
Instructiekaart 2-15: Geweldgebruik bij zelfverdediging. |
|
| IK 2-16 |
Instructiekaart 2-16: Mentale vorming. |
|
| IK 3-20 |
Instructiekaart 3-20: Persoonlijke bescherming tegen de uitwerking van NBC-strijdmiddelen. OBSOLEET EN VERVALLEN! |
|
| IK 3-21 |
Instructiekaart 3-21: Memorandum voor NBC-ploegcommandanten. OBSOLEET EN VERVALLEN! |
|
| IK 3-22 N/C |
Instructiekaart 3-22 N/B/C: Memorandum Nucleair/Chemisch voor NBC-kernen. OBSOLEET EN VERVALLEN! |
|
| IK 4-44 |
Instructiekaart 4-44: Het aanvragen van luchtsteun in noodsituaties. |
|
| IK 40-20 |
Instructiekaart 40-20: Schriftelijke instructies. Maatregelen in het geval van een ongeval of noodgeval. |
|
| IK 5-126 |
Instructiekaart 5-126: Vernielingen. |
|
| IK 5-130 |
Instructiekaart 5-130: Brugclassificatie te velde. |
|
| IK 5-137 |
Instructiekaart 5-137: Ammunition awareness. |
|
| IK 55-11 |
Instructiekaart 55-11: Instructie invullen rijopdracht. Zie ook Lf 15399. |
|
| IK 55-3 |
Instructiekaart 55-3: De militaire colonne van voertuigen |
|
| IK 8-7653 |
Instructiekaart 8-7653: Invulinstructie gewondenkaart/afvoerkaart. |
|
| IK 11-7 |
Instructiekaart 11-7: Memorandum voor radiotelefonie. |
|
| IK 5-420 |
Instructiekaart 5-420: Detectie met gasverkenningsuitrusting. |
|
| IK 55-1 |
Instructiekaart 55-1: Handleiding voor de chauffeur ten behoeve van het vervoer van gevaarlijke stoffen. |
|
| IK 55-2 |
Instructiekaart 55-2: Hulpkaart ladingzekeren wegvervoer. |
|
| IK 55-3 |
Instructiekaart 55-3: De militaire colonne van voertuigen. |
|
| IK 8-756 |
Instructiekaart 8-756: Opmaken van chirurgische netten. |
|
| IK 9-5 |
Instructiekaart 9-5: Gebruiksaanwijzing |
|
|
voor licht- en geluidssignaal DM57. |
|
| IKS |
Instituut Keuring en Selectie (Amsterdam) |
|
| IKZ |
Integrale Kwaliteits Zorg |
|
| Ill(um) |
Illuminating ammunition; lichtmunitie; niet explosieve munitie ontworpen om één enkele bron van intens licht voort te brengen om een gebied te verlichten |
|
| ILM |
Intermediate Level Maintenance. Één van de drie onderhoudsniveaus, waarbij het tussentijdse grotere onderhoud in een periode waarin het materieel voor operationele inzet beschikbaar is, wordt uitgevoerd door specifiek onderhoudspersoneel dat is ingedeeld bij de onderhoudseenheden en het DBGS. ILM vindt ook plaats in het buitenland in het geval dat tijdens ernstinzet of oefeningen reparaties nodig zijn. Zie ook: DLM en OLM. |
|
| ILMO |
Instituut voor Leiderschap en Maganement Opleiding (Breda); tegenwoordig School voor Leidinggeven en Opleidingskunde (Budel) |
|
| IMA |
Integrale Veiligheidszorg, Materieel-Logistiek en Arbo & Milieu |
|
| Imagery |
Beeld |
|
| IMF |
Intern Mutatie Formulier (LF 15551) |
|
| IMG |
Inspecteur Militaire Gezondheidszorg; geloceerd op De Zwaluwenberg (Hollandsche Rading) |
|
| IMINT |
Imagery Intelligence; beeldanalyse van georuimtelijke (satelliet)informatie en luchtfoto's en leveren van |
|
|
diepteanalyses van satellietbeelden en luchtfoto’s. |
|
| Imm |
Immuniseren, immunisatie |
|
| IMO |
Initiële Militaire Opleiding |
|
| Implied tasks |
Afgeleide taken (afgeleid vd assigned tasks). Geven aan welke taken moeten worden uitgevoerd om de opdracht en de opgedragen taken te kunnen uitvoeren. |
|
| IMPP |
Integrated Mission Planning Process; besluitvormingsmodel vd Verenigde Naties. |
|
| IMV |
Infantry Mobility Vehicle, i.c. Bushmaster. |
|
| Incasseringsvermogen |
De militair verlegt grenzen van lichamelijke pijn, vermoeidheid en/of frustratie voortkomend uit o.a. zware fysieke inspanning, een langdurige ongemakkelijke (werk)houding, extremere klimatologische omstandigheden, een gebrek aan privacy, vermeende onevenredige/onbillijke behandeling, het ontbreken of ontnemen van zijn vrijheid en een gebrek aan comfort, rust en voeding, zonder daarbij de moed op te geven. |
|
| INDAS |
Individueel aanvullingssysteem; fillersysteem |
|
| Inf |
Infanterie |
|
| Infbat |
Infanteriebataljon; bestaat uit vier compagnieën. |
|
| Infil |
Infiltratie; infiltreren; tac verpl te voet, bereden, door de lucht of over het water in vij geb |
|
| INFOOP |
Informatiebulletin op personeelsgebied |
|
| InfoOps |
Information Operations. Gecoördineerde activiteiten gericht op het beïnvloeden vd besluitvorming vd opponent, ter ondersteuning vd (politieke en militaire) doelstellingen van een operatie door de informatie, besluitvormingsprocessen en ondersteunende systemen van een opponent aan te grijpen en gelijktijdig de eigen informatie, processen en systemen te benutten en te beschermen. |
|
| Informatiebeveiliging |
Beveiliging van informatie en informatiesystemen, met inbegrip van verbindingsbeveiliging; algemene |
|
|
beveiligingsmaatregelen en -procedures om verlies of compromittering van informatie in welke vorm dan ook te voorkomen |
|
| Information exploitation |
De waarde van informatie binnen processen volledig benutten en uitbuiten (exploit), m.n. in een stafomgeving. |
|
| Information management |
De juiste informatie, veilig, op het juiste moment, in het juiste format, via het juiste systeem, door de juiste persoon gebruiken, m.n. in een stafomgeving. |
|
| Inlichtingen & Informatie |
Functie van militair optreden. Intelligence and information. Einduitkomst van kennis en |
|
|
begrip over de activiteiten (activities), mogelijkheden (capabilities) en intenties (intentions) van alle (relevante) actoren en factoren. |
|
| Inln |
Inlichtingen |
|
| Innoveren |
Vermogen om doctrine, opleiding en training snel te kunnen aanpassen en op elkaar afgestemd te houden. In algemene zin: als nieuwigheid invoeren; als noviteit introduceren; veranderen; vernieuwen. |
|
| Inr |
Inrichten; inrichting |
|
| INS |
Insurgents; opstandelingen |
|
| INS |
Inertial Navigation System; inertiële navigatie; techniek die gebruik maakt van gyroscopen en daarmee afwijkingen kan meten die afkomstig zijn van de kracht en versnellingen als gevolg van het bewegen van de aarde |
|
| Instap(ploeg) |
Aanval(steam) dat als eerste binnengaat en doorzoekt. |
|
| Instr |
Instructeur; instructie |
|
| Instrumenten van macht |
Civiele, economische, militaire en politieke instrumenten. In de planningsfase van een operatie worden deze gebruikt om in een vertaalslag, vanuit de gewenste politieke eindsituatie (end-state) en militaire doelstelling (objective), de op strategisch, operationeel en tactisch niveau effects en actions te beschrijven. Omgekeerd leiden in de uitvoeringsfase actions tot effects tot objectives tot end-state. |
|
| Int |
Intendance |
|
| INTACT |
Interactive Netherlands TACtical Trainer. |
|
| Integration |
Integratie. Proces waarmee gesynchroniseerd de overdracht plaatsvindt van inzetgerede eenheden aan een Combined Joint Force. Zie ook: RSOM, RSOMI, RSOI. |
|
| Intell(igence) |
Verzamelen van informatie om hiervan inlichtingen te maken. |
|
| Intent |
Oogmerk, m.n. oogmerk vd commandant: commander's intent. Bevat 1) een beeld vd te bereiken effecten (end-state), 2) de manier waarop (method) en 3) de reden waarom (purpose). Het laagste niveau dat een oogmerk formuleert is niveau IV (compagnie), uitgezonderd eenheden met bijzondere opdrachten of in een zelfstandige rol. |
|
| Intent/Effects Schematic |
Schematische en zo mogelijk (geo)grafische weergave vh oogmerk en de te bereiken effecten |
|
| Interventie |
Militaire ontplooiing op korte termijn en met een hoge impact |
|
| INTREP |
Intelligence Report. Inlichtingenrapport(age). |
|
| INTRO |
Interest, Need, Time, Respond, Objective |
|
| INTSUM |
Intelligence Summary; inlichtingenrapport(age); samenvatting van belangrijke informatie die niet tijdkritisch is en op een vast tijdstip per dag wordt verstuurd |
|
| Inzetbaar materieel |
Materiaal dat beschikbaar is bij de eenheid en geschikt is voor inzet. Een uitrustingsstuk geldt als inzetbaar als het veilig is voor mens en milieu, de hoofdtaken kan uitvoeren en – indien het niet inzetbaar is – binnen 15 dagen weer inzetbaar gemaakt kan worden. |
|
| Inzetgerede eenheid |
Eenheid die gereed is voor strategische verplaatsing vh POE naar het inzetgebied of gereed is voor feitelijke inzet. Voorwaarde is de eenheid operationeel gereed (OG) is. |
|
| Inzetgereed |
Als de (niet-)organieke eenheid in staat is binnen de gestelde notice to move (NTM) de opdracht tot inzet uit te voeren. |
|
| IO |
Information Operation. |
|
| IO |
International Organisation. |
|
| IOC |
Initial Operational Capability. Voorbeelden militaire gezondheidszorg: role 1 is gereed voor het ontvangen van patiënten, role 2 is gereed voor het verrichten van chirurgische ingrepen in een operatiekamer. Tijdstip waarop een eenheid beschikbaar is voor de uitvoering van hoofdtaken. Status open. |
|
| IOT |
Initieel Oorlogs Traumatoloog. Voorganger vd AMV. |
|
| IOT |
In order to; om; ten einde |
|
| IPB |
Intelligence Preparation of the Battlefield (FM 34-130); Sie 2; evaluatie van vijanddreiging, weer en terrein; IPB-proces produceert 'situation overlay' en 'event overlay'; zie ook OCOKA |
|
| IPC |
Initial Planning Conference. In het kader van de planningstijdbalk voor oefeningen de eerste planningsbespreking voor de deelnemende (onder)commandanten voor een oefening. Vindt normaliter 4 à 6 maanden voor aanvang oefening plaats, idealiter E-145. Zie ook FPC en MPC. |
|
| IPC |
Intel Production Cell. |
|
| IPE |
Intelligence Preparation of the Environment; evaluatie van het weer, het terrein en de dreiging. |
|
| IPP |
Instructiepeloton Para; verzorgde tot maart 2009 alle paraopleidingen voor het KCT en 11 Lumblbrig |
|
| IPTF |
International Police Task Force; in Bosnië-Hercegovina |
|
| IR |
Infrarood(-apparatuur) |
|
| ISAF |
International Security Assistance Force; NAVO-geleide vredesmacht in Afghanistan, geïnstalleerd na de initiële operatie Enduring Freedom; onder Amerikaanse militairen doet de grap de rond dat ISAF staat voor "I saw Americans fight(ing)" |
|
| ISD |
Infra Support Detachement (van de genie) tijdens missies; o.a. ten behoeve van (afval)waterzuivering, bouwwerkzaamheden, elektra (aggregaten, airconditioning, brandmelders, verlichting, verwarming e.d.), natte groepen en onderhoud aan wegen en airstrips |
|
| ISIS |
Integrated Staff Information System; Geïntegreerd Staf Informatiesysteem. Informatiesysteem ter ondersteuning in de uit te voeren taken en opdrachten (commandovoering en volgen vh gevecht) bij staven op bataljonsniveau en hoger, zowel in een kantoor- als operationele omgeving (mobiel, in voertuigen. ISIS bestaat uit de subsystemen GIS (Geografisch Informatie Systeem), ORBAT (Order of Battle) en OpOrder (Operational Order Template). |
|
| ISK |
Infanterie Schietkamp (Harskamp) |
|
| ISTAR |
Intelligence, Surveillance, Target Acquisition |
|
|
and Reconnaissance |
|
| ITT |
In Theatre Training. Training van subeenheden in het inzetgebied, al dan niet voorafgaand aan de daadwerkelijke oefening op het juiste niveau. |
|
| IV&C |
Informatie Voorziening en Commandovoering |
|
| IVAN |
Inlichtingen & Veiligheid Administratie en Naslag; geautomatiseerd systeem waarin alle militairen en burgers die bij het Ministerie van Defensie werkzaam zijn met een VF vermeld staan |
|
| IVENT |
Informatievoorziening en Telematica; Informatievoorziening en Technologie |
|
| IVO |
Inlichtingenvoorbereiding (op een operatie) |
|
| IVO |
Informatiebundel Vredesondersteunende Operaties |
|
| IVO |
Initiële Vorming Onderofficieren; vervanger van INI-1 en INI-2 |
|
| IVZ-MAK |
Integrale Veiligheidszorg, Milieu, Arbo en Kernmaterieel. |
|
| IWAB |
Ik Weet Alles Beter |
|
| IWARS |
Infantry Warrior Simulation; computermodel van TNO en het U.S. Army Natick Soldier RD&E Center, gevestigd in Natick, Massachusetts, VS. |
|
| Iwd |
In werkelijke dienst |
|
| IWK |
Inspectiewerkkaart; zie 1-IWK |
|
| J |
Terug naar Boven |
|
| J |
Joint; General Staff System-indeling voor een hoofdkwartier dat/staf die door meerdere krijgsmachtdelen wordt gerund; zie secties |
|
| J1 |
Personeel & Administratie |
|
| J2 |
Inlichtingen |
|
| J3 |
Operaties |
|
| J4 |
Logistiek |
|
| J5 |
Plannen |
|
| J6 |
Communicatie en Informatie Systemen (CIS) |
|
| J7 |
Training |
|
| J8 |
Financiën & Budgetten |
|
| J9 |
CIMIC |
|
| J-beurt |
Jaarlijkse onderhoudsbeurt (hrst) |
|
| JADC |
Joint Air Defence Centre (De Peel) |
|
| Jäger |
Duits equivalent van lichte infanterie of chasseurs |
|
| Jalon |
Zuiver rechte stok van 28 mm dikte en 2 meter lengte, voorzien van een ijzeren punt waarmee die in de grond kan worden gezet. Om de 50 cm afwisselend rood en wit geschilderd om tegen zowel lichte als donkere achtergrond goed af te steken. In gebruik bij de artillerie in gebruik voor terreinmetingen tot enkele honderden meters bij werken met het blote oog of ± 1 km bij gebruik van een veldkijker. |
|
| JCI |
Joint, Combined & Interagency |
|
| JCO |
Joint Commission Observer; zie ground truth. |
|
| JCP |
Joint Command Post |
|
| JDAM |
Joint Direct Attack Munition; satellietgestuurde bom |
|
| Jed |
Lid van een Jedburgh in WOII |
|
| Jedburgh |
Amerikaanse, Britse en Franse teams van drie man (twee officieren en een onderofficier die werkte als marconist/radiotelegrafist), die vóór, tijdens en na D-Day werden geparachuteerd achter de vijandelijke linies in m.n. België, Frankrijk en Nederland om Europa te helpen bevrijden van het Duitse juk; taak vd Jedburghs, speciaal getrainde teams die door de Amerikaanse OSS, Britse SOE en Franse Bureau Central de Renseignements et d'Action (BRCA) in het Schotse oord Jedburgh werden opgeleid, was het trainen en adviseren van verzetsgroepen; na een stoomcursus door SOE/OSS werden de Jedburghs direct ondergeschikt aan het SHAEF en haar commandant, generaal Dwight D. Eisenhower; onder de Nederlanders die met een Jedburgh in bezet gebied werden gedropt waren Abraham du Bois, Arie Dirk Bestebreurtje, Carel Ruijsch van Dugteren, Henk Brinkgreve, Jacob Groenewoud, Jacob Staal en Maarten Jan Knottenbelt |
|
| JEMM |
Joint Exercise Management Module; gerubriceerd (Stg GEHEIM) stand alone-trainingsnetwerk vd NAVO voor het genereren van scripts ihkv MEL/MIL tbv oefeningen |
|
| JEOG |
Joint Effect Observer Group; samengestelde groep die in staat is effecten met o.a. CAS, GGV en NSFS te bereiken; opgeleid en getraind om synchroon met manoeuvre- en verkenningseenheden op te treden |
|
| JFC |
Joint Fires Cell; tactische vuurleidingscel op bataljons- en brigadeniveau. |
|
| JFC |
Joint Force Command; drie NAVO-commando's op operationeel niveau, resp. in Brunssum (NLD), Napels (ITA) en Lissabon (PRT) |
|
| JIEDDO |
Joint IED Defeat Organization (VS). |
|
| JISTARC |
Joint Intelligence Surveillance Target |
|
|
Acquisition and Reconnaissance Commando; opgericht op 19-10-2011 op de Legerplaats bij Oldebroek. |
|
| JIT |
Just-In-Time; logistieke methode waardoor, door leveringen precies op tijd te laten plaatsvinden, nauwelijks tot geen voorraden nodig zijn. |
|
| JIVC |
Joint IV Commando. Samenvoeging van Ivent en C4I. |
|
| JKC |
Joint Kenniscentrum. |
|
| JKCNBC |
Joint Kenniscentrum NBC (Vught). |
|
| JLSG |
Joint Logistic Support Group; NAVO-concept dat o.a. RSOM(I) behelst. |
|
| JMedTF |
Joint Medical Taskforce. |
|
| JMIC |
Joint Modular Intermodal Container; mini-container ter grootte van 137 x 112 x 107 cm, waarvan 16 stuks passen in een 20-voet container |
|
| JMRC |
Joint Multinational Readiness Centre; gevestigd in Hohenfels, Duitsland |
|
| JNA |
Jugoslovenska Narodna Armija; volksleger van voormalig Joegoslavië |
|
| JNTD |
Joint Netherlands Training Detachment; gevestigd in Fort Hood (Texas, VS0; maakt sinds 2012 deel uit vh DHC |
|
| JOC |
Joint Operation Centre. |
|
| Joint |
Gezamenlijk; intrakrijgsmachtelijk; krijgsmachtbreed; krijgsmachtdeeloverschrijdend. |
|
| JOP |
Jaar Oefen Programma; Jaar Oefen Plan |
|
| JOT |
Job Oriented Training; werkplekopleiden; training on the job. O&T van begin af aan in een omgeving die zo authentiek mogelijk is aan die van de beroepspraktijk. Hierbij gaat praktijk vooraf en parallel aan theorie: benodigde theoretische kennis wordt al doende verworven. Binnen de KL praktische uitgewerkt binnen o.a. Cavalerieschool en Infanterieschool. |
|
|
|
|
|
|
|
| JP |
Joint Publication |
|
| JPK |
Johannes Postkazerne (Darp) |
|
| JSD |
Joint Support Detachement; in Afghanistan zelfstandige Nederlandse logistieke eenheid geplaatst op Kandahar Airfield (KAF) en Kabul International Airport (KIAI) |
|
| JSF |
Joint Strike Fighter F-35 van fabrikant Lockheed Martin |
|
| JSS |
Joint Support Ship; schip van de Koninklijke Marine met drie taken: maritieme bevoorrading, strategisch transport en logistieke ondersteuning van landoptreden |
|
| JSTARS |
Joint Surveillance and Target Attack Radar System |
|
| JTAC |
Joint Tactical Air Controller; militair die vanaf de grond de inzet van luchtwapens coördineert. |
|
| JTAV |
Joint Total Asset Visibility; inzicht in de beschikbaarheid van belangrijke/essentiële middelen, waardoor de logistiek binnen de krijgsmacht in staat is om gebruikers te voorzien van (near) real-time informatie over de identiteit, plaats, toestand, verplaatsingsrichting e.d. van eenheden, personeel, uitrustingen en voorraad |
|
| JTF C-IED |
Joint Task Force Countering-IED. |
|
| JTRS |
Joint Tactical Radio System; initiatief van DOD t.b.v. een nieuwe generatie interoperabel communicatieplatform voor data, spraak en video dat alle golfbreedten tussen 2 MHz en 55 GHz kan hanteren |
|
| JTV |
Joint Tertiaire Vorming (onderofficieren). Zie ook: TVKL. |
|
| Junior leader |
Groepscommandant en opvolgend pelotonscommandant (OPC) |
|
| JVI |
Jerrycan Vulinstallatie, bij Clustercompagnieën B&T-bataljons. Gebouwd in (op flatrack te bevestigen) standaard 20-voet-container. Kan 120 cans per uur legen, spoelen met kerosine en weer vullen met brandstof of 160 cans per uur alleen vullen. Bediend door 2 à 4 personen. Voorzien van een interne 3-cilinder, 2½ liter Perkins dieselmotor. Ook te gebruiken als uitgiftepunt t.b.v. aftanken klasse III (pompsnelheid 225 liter p/min). Gewicht complete installatie: 7.500 kg. |
|
| JWC |
Jungle Warfare Course |
|
| JWF |
Johan Willem Friso (kapel, kazerne Assen) |
|
| K |
Terug naar Boven |
|
| K-Hour |
Vertrek vh eerste konvooi in een operatie. |
|
| KAF |
Kandahar Air Field; gelegen nabij de stad Kandahar in het zuiden van Afghanistan. |
|
| Kal |
Kaliber; kalibratie |
|
| Kameraadschap |
Betrokken bij het wel en wee binnen de eenheid en in staat zijn het eenheidsbelang of dat van de afzonderlijke leden van de eenheid te laten prevaleren boven het eigenbelang. |
|
| Kap |
Kapitein |
|
| Kazemat |
Tegen vijandelijk vuur gedekte en van een schietgat voorziene ruimte voor de opstelling van een vuurwapen; aanvankelijk deel uitmakend van een vestingwerk, later vrijstaand; soms een gedekte ruimte voor legering of materieelopslag |
|
| KB |
Koninklijk Besluit; besluit van de regering (gezamenlijke ministers) dat kan worden uitgevaardigd zonder medewerking van het parlement (Eerste en Tweede Kamer) |
|
| KBR |
Kellogg, Brown and Root. |
|
| KBSD |
Kort, bondig, stellig en duidelijk. Wijze waarop militairen met elkaar praten. |
|
| KC3D |
Kenniscentrum 3de Dimensie. |
|
| KCGM |
Kennis Centrum Grondgebonden Manoeuvre. |
|
| KCMOX |
Kenniscentrum Militair Optreden onder eXtreme omstandigheden. |
|
| KCT |
Korps Commandotroepen; Engelbrecht van Nassaukazerne (Roosendaal). |
|
| KCV |
Kort Contract voor Vrouwen. |
|
| KEK |
Keuken- en kantinecomplex. |
|
| Kerngedrag(ing) instructeur |
Essentieel gedachte gedraging vdinstructeur die de basis vormt voor zijn didactisch handelen. |
|
| KFOR |
Kosovo Force; NAVO-missie in Kosovo vanaf 1999. |
|
| KGB |
Komitet Gosudarstvennoe Bezopasnosti; Comité voor Staatsveiligheid; Russische geheime dienst. |
|
| Kgv |
Krijgsgevangene. |
|
| Kh |
Kaarthoek. |
|
| KIA |
Killed in action. |
|
| Kikadewado |
Kind kan de was doen. |
|
| Kill & Capture |
Hard knock-variant van “Smile & Wave” |
|
| KIM |
Keep In Mind; geheugentraining. |
|
| Kinetisch |
Kinetische actie is met gebruikmaking van geweld. Wapens en munitie worden gebruikt bij gevechtshandelingen tegen de vijand. Zie ook: non-kinetisch. |
|
| Kinetische wapens |
Wapens zoals handvuurwapens, tanks en artillerie. |
|
| KISS |
Keep It Stupidly Simple. |
|
| KIXS |
Kennis Innovatie eXperimenten Simulatie; onderdeel vh JIVC. |
|
| KKM |
Kleinkalibermunitie; munitie kleiner dan 20 mm. |
|
| Kkn |
Keuken. |
|
| KKW |
Kleinkaliberwapens. |
|
| Kl |
Klasse. |
|
| KL |
Koninklijke Landmacht. |
|
| Kl I |
Voeding (voeding en dranken), inclusief gevechtsrantsoenen. |
|
| Kl II |
PGU, persoonlijke wapens, reservedelen en gereedschappen. |
|
| Kl III |
BOSCO. |
|
| Kl IV |
Goederen niet behorend tot de eenheid, zoals: bouwmaterialen, bulkmateriaal, gereedschappen en instrumenten, kantoorartikelen, kazerneringsgoederen, legeringsgoederen, LO/Sport-artikelen, onderwijsleermiddelen en veldversterkingsmiddelen (incl. draadhindernissen en mijnen) |
|
| Kl V |
Munitie, inclusief nucleaire, biologische, chemische en specialistische strijdmiddelen (explosieven en chemicaliën). |
|
| KLD |
Korps Luchtwachtdienst; reserve-MILVA's; letters werden geïnterpreteerd als "kijken, luisteren, doorgeven" |
|
| KLE |
Key Leader Engagement. Opbouw en onderhoud van een liaisonnetwerk met de belangrijkste (lokale) autoriteiten, leidinggevenden en vertegenwoordigers van organisaties en groeperingen in zowel conflict- als wederopbouwfase. Beïnvloeding ter ondersteuning vh eigen operatieconcept. Non-kinetische activiteit, evenals opbouw en reconstructie. Door NAVO geïntroduceerd tijdens missie Irak. |
|
| Klin |
Kliniek, klinisch |
|
| KL/TDQ-7050 |
Dosimetriesysteem, individueel, KL/TDQ-7050. Afleesapparaat t.b.v. persoonlijke dosismeters ('horloge'). Op bataljonsniveau tweemaal aanwezig: CBRN-kern vd batst en arts BHP. |
|
| KLU |
Koninklijke Luchtmacht |
|
| KM |
Koninklijke Marine |
|
| KMA |
Koninklijke Militaire Academie (Breda) |
|
| KMAR |
Koninklijke Marechaussee |
|
| KMARNS |
Korps Mariniers |
|
| KMC |
Korps Mobiele Colonnes; opgeheven 1 januari 1993 en opgegaan in Bureau Rampenbestrijding) |
|
| KMCGS |
Korps Militaire Controleurs Gevaarlijke Stoffen |
|
| KMD |
Krijgsmachtdeel |
|
| KMD |
Kennismakingsdag(en) |
|
| KMI |
Koninklijk Militair Invalidenhuis; tegenwoordig KTOMM. |
|
| KMK (JWF) |
Koninklijke Militaire Kapel (Johan Willem Friso) |
|
| KMO |
Keeni Meeni Operation. Zeer gevoelige militaire operatie. Swahili voor “onzichtbaar bewegend als een slang door het gras”. Kruipie-sluipie. |
|
| KMS |
Koninklijke Militaire School; sinds 1 september 1961 geloceerd op Van Hornekazerne (Weert) |
|
| KMT |
Katholiek Militair Tehuis |
|
| Knelpuntcategorie |
Categorie Defensiepersoneel die als gevolg van de bezuinigingsreorganisatie 2011-2016 per brief is aangezegd dat de kans reëel is op gedwongen ontslag. De eerste knelpuntcategoriën werden bekendgemaakt op 1 maart 2012: onder het militair personeel m.n. de rangen lkol en aooi. |
|
| KNIL |
Koninklijk Nederlandsch-Indisch Leger |
|
| KNLWM |
Koninklijke Nederlands Leger- en Wapenmuseum (Delft); bijgenaamd 'Generaal Hoefer' |
|
| Knt |
Kantoor |
|
| Knt |
Kornet |
|
| KNVOL |
Koninklijke Nederlandse Vereniging ‘Ons Leger’; opgericht op 30 maart 1912 uit zorg over de verwaarlozing van de Nederlandse krijgsmacht, juist in een periode waarin in Europa een geduchte wapenwedloop plaatsvindt; o.a. uitgever van Defensiemagazine Armex |
|
| Kol |
Kolonel |
|
| Kph |
Kompashoek |
|
| Kpl(1) |
Korporaal (der eerste klasse) |
|
| KPU |
Kleding- en Persoonsgebonden Uitrusting. |
|
| KRA |
Korps Rijdende Artillerie. |
|
| Krijgsmachtdeel |
Een der delen binnen de krijgsmacht: Koninklijke Landmacht, Koninklijke Luchtmacht, Koninklijke Marechaussee en Koninklijke Marine. |
|
| KRT |
Kompasrichttoestel. |
|
| Ksf |
Kritische succesfactor. |
|
| KTL |
Kader Training Luchtmobiel. |
|
| KTO |
Kennismaking Toekomstig Onderdeel. |
|
| KTOMM |
Koninklijk Tehuis voor Oud-Militairen en Museum (Bronbeek, Arnhem) |
|
| KTS |
Kaart-Terrein Studie |
|
| KTS |
Knock, Talk, Search; arrestatieoperatie. |
|
| Kübelwagen |
Kübelsitzwagen; iets grotere en zwaardere Duitse tegenhanger van de jeep (1/4-ton 4×4), gebouwd door Volkswagen in Wolfsburg; als personenvoertuig tijdens WOII in gebruik bij Waffen SS en Wehrmacht |
|
| Kv |
Kaartvierkant. |
|
| KVBK |
Koninklijke Vereniging ter Beoefening van de Krijgswetenschap |
|
| Kvo |
Kennisgeving van ontvangst |
|
| KVPOR |
Komende actie, Voorbereidingen en verplaatsingen, Plaats en tijd bevelsuitgifte, Onderbevelstellingen, Reactietijd; waarschuwingsbevel |
|
| Kvt |
Kaartvierkant |
|
| KVV |
Kort Verband Vrijwilliger; militair met een dienstverband voor bepaalde tijd |
|
| Kwm |
Kwartiermaker |
|
| KWS |
Kampfwertsteigerung; gevechtswaardeverbetering van de Leopard gevechtstank |
|
| KWS |
Korporaal wordt sergeant; traject waarin de al dan niet OLK-opgeleide korporaal versneld de opleiding tot onderofficier krijgt |
|
| KY-9724 |
Fillgun t.b.v. FM9000 |
|
| L |
Terug naar Boven |
|
| L |
Lewisiet (militaire code) |
|
| LAGO |
Logistieke Aanwijzing Grondgebonden Operaties |
|
| LAK |
Logistieke Aanvraag Klant; Logistic Demand Client. Geeft de structurele aanvragen van een eenheid aan. Leidend i.h.k.v. materieellogistiek/bevoorrading. Zie ook: DLW. |
|
| LAM |
Laserafstandsmeter |
|
| LAM |
Leidraad Air Manoeuvre |
|
| LAMAT |
Landmachtattaché |
|
| LAN |
Local Area Network; zie ook WAN |
|
| LANDCENT |
Land Forces Central Europe |
|
| Landser |
Duits equivalent van het Amerikaanse GI of Britse squaddie; afgeleid van "Landsknecht"; m.n. in gebruik tijdens WOII |
|
| Lao |
Landmachtorder. |
|
| LAR |
Lethal Autonomous Robot. |
|
| LaRiT |
Laad- en richttoestel. Simulator t.b.v. M109 houwitser 155mm. |
|
| LaRo |
LandRover; Britse terreinwagen waarvan de jongste uitvoering – ongepantserde Land Rover Defender 110XD WW – sinds 2001 in gebruik is bij Korps Mariniers |
|
| LAS |
Landmachtstaf |
|
| Lat/Long |
Latitude/Longitude; wijze om met behulp van breedte- en lengtegraden een coördinaat te bepalen; wordt o.a. door Belgische militairen mee gewerkt |
|
| LAV |
Lange Afstands Verkenners; commando's |
|
| LAV-rantsoen |
Rantsoen voor lange afstands verkenners |
|
| LAW |
Light Anti-Tank Weapon. M-72. Draagbaar, éénschots (disposable) antitankwapen kaliber 66 mm met holle lading, van Amerikaanse makelij. Gebruikt tegen pantser en infanterieopstellingen. |
|
| LBAT |
Leichter Bewegliche Arzttruppe; MB 270-CDI gewondentransportmiddel t.b.v. één patiënt tijdens o.a. Medevac Coy NRF-4 |
|
| LBB |
Landelijk Bevoorradings Bedrijf; hiervan maakt bijvoorbeeld het AGB deel uit |
|
| Lbb |
Loopbaanbegeleider |
|
| LBE |
Load-Bearing Equipment. Gordel of vest waar bajonet, patroonhouders, veldfles, zaklamp e.d. vd PGU aanhangen. Opsvest. |
|
| LBL |
Loopbaanlint; projectverband tussen de ministeries van Defensie, Onderwijs, Cultuur & Wetenschappen (OC&W) en Sociale Zaken & Werkgelegenheid (SZ&W) dat moet leiden tot een betere personele instroom en behoud van vulling bij CLAS tegen lagere kosten; door LBL zal o.a. de arbeidsmobiliteit toenemen, het opleidingsverloop worden teruggedrongen en NBOF afnemen; CLAS is hierin zowel behoeftesteller als leerbedrijf |
|
| LBO |
Legerplaats bij Oldebroek; gevestigd in 't Harde. |
|
| LCC |
Land Component Command; Land Component Commander. |
|
| LCR |
Limited Combat Ready; FAC die nog gedeeltelijk in opleiding is en geen missie mag leiden zonder supervisie van een ervaren, current collega |
|
| LD |
Leidraad, afgeleide van doctrine |
|
| LD 1 |
Commandovoering |
|
| LD 2 |
Vuursteun |
|
| LD 3 |
Geniesteun |
|
| LD 4 |
Luchtverdediging |
|
| LD 5 |
Inlichtingen |
|
| LD 6 |
Air Manoeuvre |
|
| LD 7A |
Operationele Materieellogistiek |
|
| LD 8 |
Opleiding en Training |
|
| LDO |
Leider der oefening. Verantwoordelijke autoriteit voor een eenheid op oefening. |
|
| Leercirkel |
Voordoen, terugkijken, vooruitkijken, theorie en zelf doen. |
|
| Leerdoel |
Verbijzondering van een opleidingsdoelstelling waarbij wordt aangegeven wat na afloop van een onderwijsleerproces van de leerling mag worden verwacht. Onderscheiden in vaardigheidsdoelen, kennis- en inzichtdoelen en vormingsdoelen. |
|
| LEGAD |
Legal Advisor; adviseur van de Juridische Afdeling |
|
| Leg- en tordeerapparaat |
Omdat het leggen van prikkelband tot verwondingen kan leiden en daarom niet met de hand mag plaatsvinden. Tevens zorgt het apparaat ervoor dat het band tijdens het leggen wordt getordeerd, wat het werkingseffect vergroot. |
|
| Legerkorps |
Grootte varieert, 40.000 à 60.000. Generiek samengesteld uit divisies, met aanvullende eenheden voor de gevechts(verzorgingssteun) – voorheen Legerkorpstroepen. Nederland werkt met Duitsland samen in 1 (German/Netherlands) Corps (1GNC). Commandant in de regel een luitenant-generaal. Grootteteken: X X X. |
|
| Legerluchtwaarnemer |
Officier-waarnemer van de KL die bij de uitvoering van zijn taak gebruik maakt van een helikopter |
|
| Leidinggeven |
Bewust richting geven aan het gedrag en het inspireren van anderen om gezamenlijk het gestelde doel te bereiken. |
|
| Lerende organisatie |
Organisatie die het vermogen heeft om zich continue te vernieuwen, vanuit de variëteit aan kennis, ervaring en vaardigheden van individuen (competenties), binnen een cultuur die aanmoedigt om elkaar te bevragen en uitdagen rondom een gedeeld doel of visie |
|
| LETS |
Luchtmacht Elektronische en Technische School, gesitueerd op Groot Heidekamp en Koningsweg Noord, voorheen gevestigd in Schaarsbergen. |
|
| Lf |
Legerformulier |
|
| Lf 13651 |
De 10 geboden militaire veiligheid (A4). |
|
| Lf 14417 |
Geleidebewijs |
|
| Lf 14640 |
IMF; Intern Mutatie Formulier |
|
| Lf 15130 |
Tevredenheidsbetuiging |
|
| Lf 15272 |
Gasverkenningsrapport |
|
| Lf 15296 |
PWO |
|
| Lf 15333 |
VRA |
|
| Lf 15399 |
Rijopdracht. Zie ook IK 55-11. |
|
| Lf 15430 |
SOXMIS meldingen |
|
| Lf 16273 |
Verslag van gehouden telling; wordt periodiek en bij HOTO per bouwsteen opgemaakt, met inbegrip van vermissingen en overbevindingen. |
|
| Lf 16452 |
Berichten van familie/achterban voor militairen tijdens oefening. |
|
| Lf 17327 |
Registratieformulier conditieproefscores |
|
| Lf 3775 |
Herleidingstabel graden-duizendsten |
|
| Lf 4004 |
Registratiekaart |
|
| LFD |
Lokaal Facilitaire Dienst |
|
| Lfgd |
Legerformulier geneeskundige dienst |
|
| Lfgd 7653 |
Gewondenkaart in gebruik bij de Koninklijke Landmacht |
|
| Lfgd 7371 |
Ziekenrapportkaart; bijgenaamd "groene kaart" |
|
| Lform |
Legerformulier |
|
| LFX |
Live Firing Exercise; Live Fire Exercise. |
|
| Lgen |
Luitenant-generaal |
|
| Lgo |
Laatste gedekte opstelling; final rendez-vous |
|
| LHA |
Liquid Hazard Area; onderdeel CCA (GOS); eerste deel |
|
| L-Hour |
Vertrek vd verkenningsparty (Brigade Recce Detachment, pathfinders) ihkv air manoeuvre optreden. |
|
| Ll |
Leerling |
|
| LI |
Lessons Identified |
|
| LIB |
Light Infantry Battalion |
|
| Liboza |
Linkerbovenzak (van de gevechtsjas); hierin behoren milpapo en hepla te zitten |
|
| LIC |
Low-Intensity Conflict |
|
| Life-time employment |
Baan voor het leven; vaste baan. Tegenwoordig in de regel vervangen door life-time employability: vermogen om een leven lang werk te verkrijgen dan wel te behouden. Personeel met een FPS-3 aanstelling kan doorstromen, overigen stromen uit. |
|
| Linie |
Min of meer lineair stelsel van doorgaande, |
|
|
aaneengeschakelde of anderszins samenhangende verdedigingswerken, in de regel voorzien van hindernissen zoals grachten, inundaties, mijnenvelden, prikkeldraadversperringen en/of tankhindernissen |
|
| LION |
Light Infrared Observation Night Sight. |
|
| LIP |
Lage Intensiteit sPeriode; hierin wordt een eenheid, voor zover mogelijk, ontzien van andere opdrachten; zwpt ligt op als team/peloton leren samenwerken en het cross-trainen van iedereen |
|
| Lk |
Legerkorps |
|
| LKBP |
Legerkorpsberichtenprotocol |
|
| Lkol |
Luitenant-kolonel |
|
| LL |
Lesson Learned. Verbetering die, na validatie, is bevestigd door de implementatie van één of meer corrigerende handelingen naar aanleiding van een lesson identified (definite cfm. ‘The NATO Lessons Learned Handbook’ vh NATO Joint Analysis and Lessons Learned Centre). |
|
| LLWS |
Legerluchtwaarnemersschool; voorheen gevestigd in Schaarsbergen als kleinste opleidingscentrum binnen het Artillerie Opleidingscentrum |
|
| LMB |
11 Luchtmobiele brigade |
|
| LMG |
Light Machine Gun; lichte mitrailleur |
|
| LN |
Local National; local; iemand die leeft en werkt in een land |
|
| LO |
Laser Operator; duidt doelen aan voor vliegtuigen i.h.k.v. CAS; opvolger van de LTMO. Opgeleid en gecertificeerd om, m.b.v. de Laser Target Designator, doelen aan het CAS vliegtuig aan te duiden en evt. eindgeleiding uit te voeren voor lasergeleide |
|
|
munitie. |
|
| LO |
Liaisonofficier. Vertegenwoordiger vd commandant in de staf van een andere eenheid of in een civiele organisatie. Beschikt over brede kennis en ervaring én diplomatie; kent en begrijpt het oogmerk van zijn commandant; staat niet onder bevel vd commandant vd ontvangende eenheid of organisatie; wisselt informatie uit tussen staven om de gewenste afstemming en coördinatie tussen eenheden mogelijk te maken. |
|
| LO/S |
Lichamelijke Oefening en Sport |
|
| LOA |
Letter of Offer and Acceptance |
|
| LOAC |
Laws of Armed Conflict |
|
| Loadmaster |
Bemanningslid van een transporthelikopter die het laden en lossen van cargo en het in- en uitstijgen van personeel begeleidt |
|
| LOAW |
Licht Ondersteunend Automatisch Wapen. |
|
| LOC |
Lines of Communications. Route te land, ter zee of door de lucht die een opererende strijdmacht verbindt met een logistieke lijn die personeel en materieel kan in- en uitvoeren. Aanvoerlijnen. Route waarlangs troepen en voorraden worden verplaatst. Voorbeelden: hoofdaanvoerweg (haw) of main supply route (MSR). |
|
| LOCC |
Landelijk Operationeel Coördinatie Centrum; vh Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties |
|
| LOCON |
Lower Control Cell; lagere controle; niveau onder dat van de te oefenen eenheid |
|
| LOER |
Ezelsbruggetje om een rondombeveiliging, in het bijzonder tijdens een gemotoriseerde verplaatsing, consequent hetzelfde uit te voeren: Links, Oneven, Even, Rechts. Personeel van het eerste, derde, vijfde enz. voertuig beveiligt aan de linkerzijde van het voertuig, personeel van het tweede, vierde, zesde enz. voertuig beveiligt aan de rechterzijde. |
|
| LOC (L of C) |
Lines of Communication; routes over land, water of door de lucht die een opererende strijdmacht verbindt met een logistieke lijn die personeel en materieel kan in- en uitvoeren |
|
| Log |
Logistiek |
|
| Logbrig |
Logistieke brigade |
|
| LOGCON |
Logistic Control; bevelsbevoegdheid |
|
| Logement |
Positie die door aanvallende infanterie nabij of in een bres (doorbraak) wordt ingenomen; elke loopgraaf of batterij die op een vestingwerk van een belegerde vesting wordt opgericht, doorgaans door het plaatsen van steenkorven (vgl. hesco’s) die direct worden opgevuld |
|
| Logistiek |
Functie van militair optreden. Combat service support. Omvat de steun met materiële, financiële en personele middelen, die benodigd is om het militair vermogen in stand te houden. Instandhouden van militair vermogen is van belang voor het voortzettingsvermogen van een eenheid. |
|
| Logistieke diensten |
Diensten en goederen die erop gericht zijn de mens-achter-de-militair tijdens inzet voortdurend op een zodanig fysiek en psychisch inzetbaarheidniveau te houden, dat de uitvoering van alle opdrachten binnen de operatie op het gewenste niveau mogelijk blijft. Specifieke goederen (o.a. geld, kantinedienstgoederen en artikelen ter ontspanning) en diensten (o.a. voedselbehandeling, bad- en wasinstallaties, drinkwatervoorziening, afvalopvang en –verwerking). |
|
| LOGO |
Logistieke Ondersteuning Grondgebonden Optreden. |
|
| Logops |
Logistiek-operationeel |
|
| Logost |
Logistieke ondersteuning. |
|
| Logsitrep |
Logistical situation report |
|
| LOI |
Letter of Intent; intentieverklaring |
|
| LOK |
Lichamelijk Onverklaarbare Klachten |
|
| LOKKMAR |
Landelijke Opleidings- en Kenniscentrum vd Koninklijke Marechaussee |
|
| LOM |
Laadoefentoestel mortieren |
|
| Lone wolf |
Geradicaliseerde eenling. |
|
| Lopro |
Loopbaanprognose |
|
| LOR |
Landoorlogreglement |
|
| LORAN |
LOnge RAnge Navigation; voorloper van het Global Positioning System |
|
| LOS |
Line Of Sight; directe zichtverbinding. Zichtverbinding zonder tussenliggende obstructies. Belangrijk ihkv direct vuur (afvuursysteem-doel) en verbindingen (zender-ontvanger). |
|
| LOSC |
Land Operations Support Command; Operationeel Ondersteunings Commando Land (OOCL) |
|
| LOT |
Liaison and Observation Team; voorheen Monitoring, Observation, Surveillance and Targeting |
|
| LOT |
Leidraad Opleiding en Training; Leidraad O&T |
|
| LOT |
Life Of Type |
|
| LOTUS |
Landelijke Opleiding Tot Uitbeelding van Slachtoffers |
|
| LOW |
Licht ondersteuningswapen Minimi 5.56 mm mitrailleur; M249 SAW. Elke painfgp beschikt standaard over 2 x LOW Minimi. |
|
| LP |
Landing Point; valt onder verantwoording van pel en/of cie |
|
| LP10TL |
LP10 Target Locator. Computergestuurde laserafstandsmeter met een bereik van 20 km en een vergroting van 7 of 12 maal. Geproduceerd door Simrad Optronics. |
|
| LPC |
Landing Point Commander |
|
| LPD |
Landing Platform Dock; amfibisch transportschip vd Koninklijke Marine; schip met zowel vliegdek als dok, bestemd voor het transporteren en aan land zetten van troepen bij amfibische operaties; met beperkte (Hr. Ms. Rotterdam, 1998) of uitgebreide (Hr. Ms. Johan de Witt, 2007) commandofaciliteiten |
|
| LPD |
Landmacht Doctrine Publicatie |
|
| LPF |
Landing Point Finder |
|
| Lpl |
Legerplaats |
|
| LPT |
Landing Point Team; bestaat uit een Landing Point Commander en Rigger/Marshallers; treedt nooit in een vast verband op en wordt dus altijd op ad-hoc basis gevormd. |
|
| LRF |
Laser Range Finder; laserafstandsmeter. |
|
| LRP |
Landmacht Reorganisatie Plan. |
|
| LRRP |
Long Range Reconnaissance Patrol |
|
| LS |
Landing Site; valt onder verantwoording van cie en/of bat. |
|
| LSB |
Logistic Support Base. |
|
| LSD |
Lopende en staande dienst (Vrij van…). |
|
| LSO |
Liaison Officer. |
|
| LSP |
Learning Support Package. Randvoorwaardelijk voor competent gericht onderwijs. |
|
| LST |
Laser Spot Tracker; systeem dat onder een vliegtuig is gemonteerd en de reflectie vd laser moet opsporen. |
|
| LSU |
Logistic Support Unit. Defensiecomplex voor onderhoud en reiniging, dat zich de laatste jaren specialiseerde in het reinigen van voertuigen en materieel dat terugkwam uit Afghanistan. Gevestigd in Eygelshoven (bij Kerkrade) en gesloten per 01-12-2012. |
|
| LSV |
Luchtmobiel Speciaal Voertuig; Light Strike Vehicle. |
|
| LSW |
Light Support Weapon. |
|
| Lt |
Licht |
|
| LT |
Local Time. Lokale tijd. |
|
| LTBF |
Long Term Build-up Forces |
|
| LTC |
Land Training Centre. Volgens Legerplan 1593 (‘Oprichten Land Training Centre en Land Warfare Centre onder gelijktijdige opheffing van OTCOpn’) op te richten in het voorjaar van 2013. Ressorteert onder Staf-OTCO en is gevestigd op de Bernhardkazerne in Amersfoort. Trainingsdeel van CLAS dat KMS, LO/Sport, OCIO, OTCGN, OTCLOG, OTCMAN, OTCRIJ en tevens MCTC omvat. Biedt trainingscapaciteit aan voor opleiding en training voor de niveaus 4 t/m 6 (cie, bat, brig), inclusief afgeleide taken op het gebied van kennisproductie, simulatie, e-learning, opleidings- en trainingsondersteuning. Zie ook LWC. |
|
| LTD |
Leergang Topmanagement Defensie. |
|
| LTD |
Laser Target Designator; laserdoelaanwijzer. Door een waarnemer met een onzichtbare infrarood lichtbundel t.b.v. een gevechtsvlieger aanstralen van een doel of geleiden van een lasergestuurde bom/raket op het doel |
|
| LTM |
Laser Target Marker; grondlaser die wordt bediend door de LTMO om doelen aan te duiden voor de vlieger; toestel en laser moeten beiden op dezelfde frequentie zitten |
|
| LTMO |
Laser Target Marker Operator; voorloper van de LO; bedienaar vd LTM |
|
| LTV |
Leiderschapstraining en –vorming |
|
| Lua |
Luchtafweer. |
|
| Luchtverdediging |
Taak is 1) het leveren van gevechtsondersteuning in de vorm van gebieds- of puntverdediging: de verdediging van eenheden of delen ervan, gebieden en objecten die door de tactische commandant als luchtverdedigingsprioriteit zijn aangemerkt, en 2) het afbreuk doen aan het vijandelijk luchtpotentieel vanuit de voor het uitvoeren van de primaire taak ingenomen opstellingen. |
|
| Lumbl |
Luchtmobiel |
|
| Lumblbrig |
Luchtmobiele brigade |
|
| Lunabev |
Luchtnabijbeveiliging |
|
| LUP |
Lying-up position |
|
| Lupa |
Lunchpakket |
|
| Lutra |
Luchtgewondentransport |
|
| LUVA |
Luchtmacht Vrouwenafdeling; vml. onderdeel vd Koninklijke Luchtmacht; opgericht in 1951; opgeheven in 1982 |
|
| Luverd |
Luchtverdediging |
|
| Luwabo |
Lucht Waardigheids Borging |
|
| LV |
Logistieke Voorraad |
|
| LVB |
Licht Verkennings- en Bewakingsvoertuig; Fennek |
|
| LVC |
Lead Vehicle Commander; commandant voorste voertuig i.h.k.v. voertuigoperaties |
|
| Lvm |
Levensmiddelen |
|
| LWC |
Land Warfare Centre. Volgens Legerplan 1593 (‘Oprichten Land Training Centre en Land Warfare Centre onder gelijktijdige opheffing van OTCOpn’) op te richten in het voorjaar van 2013. Ressorteert onder Staf-OTCO en is gevestigd op de Bernhardkazerne in Amersfoort. Denktank van CLAS, die is belast met het aansturen van de kennisproductie voor het landoptreden, de kennisproductie van de landoorlogvoering (land warfare) en de regie- en kennisfunctie voor opleidingskunde, trainingskunde, kwaliteitszorg en Counter-Improvised Explosive Devices (C-IED). Zie ook LTC. |
|
| LZ |
Landing Zone; valt onder verantwoording van bat en/of brig |
|
| LZV |
Landelijk Zorgsysteem Veteranen. www.lzv-groep.nl/. |
|
| M |
Terug naar Boven |
|
| M109 |
Houwitser 155 mm |
|
| M113 |
Amfibisch pantserrupsvoertuig, o.a. in een C&V-uitvoering |
|
| M2000 |
NBC-pak, gemaakt van koolstofbevattend en luchtdoorlatend materiaal, dat sinds 2001 in gebruik is bij de Nederlandse krijgsmacht ter vervanging van de M78- en M82-kleding uit de jaren ‘80 |
|
| M22 |
Oefenmunitie die wordt gebruikt voor het optisch en akoestisch nabootsen van een TOW, Dragon en Carl-Gustav TLV. Hierbij moet de nabootser in de Missile Simulator Round (MSR, simulator) worden geplaatst |
|
| M577 |
Amfibisch pantserrupsvoertuig, o.a. als rijdend commando- en vuurleidingcentrum |
|
| MA |
Military Assistance |
|
| MA |
Military Assistant. Militair assistent. Persoonlijke stafofficier die optreedt als adviseur, coach en “advocaat van de duivel” (DA) in de persoonlijke staf vd commandant. |
|
| MA |
Marshalling Area; opstelplaats (bij een POD of POE) |
|
| Ma |
Vrouwelijke ouderejaars cadet op de KMA. Zie ook: deuchter, pa en zeun. |
|
| MAC |
Militair Actie Centrum; coördineert militaire ondersteuning. Zie ook: RMT. |
|
| MACE |
Militair Acute Concussie Evaluatie; onderzoek onder Nederlandse militairen die in Afghanistan in de nabijheid van een explosie (blast) zijn geweest dan wel een harde klap tegen het hoofd hebben gehad en daarbij niet direct herkenbaar gewond zijn geraakt; niet direct herkenbare effecten van explosies kunnen Traumatic Brain Injury (TBI, traumatisch hersenletsel) tot gevolg hebben |
|
| MADI |
(Bureau) Maatschappelijke Dienstverlening |
|
| MAG |
Mitrailleuse à gaz; ook Mitrailleuse d'Appui General; Browning .30-mitrailleur. |
|
| Main body |
Hoofdmacht. |
|
| MAINTSITREP |
Maintenance Situation Report. |
|
| Maj |
Majoor |
|
| MALE UAV |
Medium Altitude Long Endurance Unmanned Aerial Vehicle; soort Unmanned Aerial Vehicle (UAV) |
|
| MAM |
Military-aged man; man die in staat is om te lopen en een geweer vast te houden??? |
|
| Man |
Manoeuvre |
|
| Manoeuvre |
Functie van militair optreden. Richten vh militair vermogen waar slagkracht het meeste effect heeft, o.a. door het vermijden van sterktes en het uitbuiten van zwaktes. |
|
| MANPAD |
Man Portable Air Defence |
|
| MAOT |
Mobile Air Operations Team |
|
| MAPEX |
Map Exercise. Tactische Oefening Op |
|
|
de Kaart. Zie: TOOK. |
|
| MARCH |
Massive bleeding, Airway, Resuscitation, Circulation, Hypothermia |
|
| Marnsbat |
Mariniersbataljon |
|
| Mars et Historia |
Orgaan vd Nederlandse Vereniging ter Beoefening vd Militaire Historia; platform voor uitdragen en uitwisselen van kennis over de militaire geschiedenis, in het bijzonder die van Nederland en de (voormalige) overzeese gebiedsdelen. Opgericht op 20-08-1966. |
|
| MARVA |
Marine Vrouwenafdeling; vml. onderdeel vd Koninklijke Marine; opgericht in 1944; opgeheven in 1982 |
|
| MarVer |
Marechaussee Vereniging |
|
| MASCAL |
Mass Casualty |
|
| Mat |
Materieel |
|
| Matlog |
Materieellogistiek |
|
| Matlogco (L) |
Materieel Logistiek Commando (Land). Organisatie die na de reorganisatie als vierde hersteleenheid van compagniesgrootte onder CLAS valt, naast 11, 13 en 43 Hrstcie. Bestaat uit 300 Matlogcie en de Afdelingen Techniek, Logistiek en Systemen & Analyse. Voortkomend uit LRP 1601 (Reorganisatie materieellogistieke eenheden landmacht). Instandhouder voor zowel CLAS als landgebonden materieel vd andere krijgsmachtdelen. |
|
| Matlogpel |
Materieellogistiek peloton |
|
| MAW |
Militaire Ambtenarenwet; dateert van 19-12-1931 |
|
| MB |
Mercedes-Benz; militair terreinvoertuig, foutief vaak "jeep" genoemd |
|
| MB |
Militaire Bijstand |
|
| MB |
Ministeriële Beschikking; besluit van een minister ter invoering en nadere uitwerking van een wet of algemene maatregel van bestuur |
|
| MBB |
Militaire bloedbank |
|
| MBE |
Militaire Basiseisen; |
|
| MBITR |
Multi-Band Intra Team Radio; b.v. AN/PRC 148 die in gebruik is bij SF |
|
| MBLA |
Materieel Beproevingen & Logistiek Advies (Huijbergen) |
|
| MBMMR |
Multi-Band Multi Mission Radio; AN/PRC-117F |
|
| MBT |
Main Battle Tank; zeer manoeuvreerbare gevechtstank met zwaar pantser en hoog niveau van vuurkracht |
|
| MBV |
Militaire Basis Vaardigheden. Minimumeisen die van toepassing zijn op elke militair, ongeacht rang/stand of Defensieonderdeel, zoals vastgesteld in CDS-aanwijzing A-700. |
|
| MBW |
Militair Basis Wegennet; wegenstelsel dat is samengesteld uit de in vredestijd beschikbare verkeersinfrastructuur; aanduiding van wegen als MBW legt eerst dan beperkingen op aan de civiele weggebruiker als de staat van beleg of oorlog is afgekondigd en het militair gezag militaire gezagsverordeningen heeft afgekondigd. |
|
| MC |
Magazijnencomplex; mobilisatiecomplex |
|
| MC |
Militair Comité; Military Committee; hoogste militaire autoriteit van de NAVO, bestaande uit de militaire vertegenwoordigers van alle lidstaten (m.u.v. IJsland); voorziet de besluitvormende civiele lichamen van de NAVO (NAR, Defence Planning Committee en Nuclear Planning Group) van advies over militaire aangelegenheden; vergaderingen in de regel op donderdag; vergadert daarnaast regelmatig op het niveau van de chefs van staven van de lidstaten |
|
| MCAM |
Militaire Commissie voor Automobiel- |
|
|
& Motorwedstrijden |
|
| MCC |
Movement Coordination Centre (Utrecht) |
|
| MCCC |
Mobiel CIS Control Centre; vooruitgeschoven post die de ogen en de oren vh CISCC kan zijn; garandeert 24/7 SA tijdens een operatie. |
|
| MCCD |
Mobile Counter Concentration Defence; NAVO-concept |
|
| MCCE |
Movement Coordination Centre Europe; coördinatiecentrum voor het strategisch lucht- en zeevervoer; gevestigd op de Vliegbasis Eindhoven |
|
| MCGS |
Militaire Commissie Gevaarlijke Stoffen. |
|
| MCOO |
Modified Combined Obstacle Overlay; in ISIS. Inlichtingenvoorbereiding vh gevechtsveld. Geeft o.a. remmende en stoppende hindernissen aan, geografische terreinkenmerken en militaire doelen. |
|
| MCP |
Mobile Check Point |
|
| MCTC |
Mobile Combat Training Centre (Saab Training Systems; Amersfoort); systeem bestaande uit een laser op ieders wapen en een vest met detectiesensoren op iedere militair, dat aangeeft wanneer iemand een treffer maakt dan wel zelf wordt getroffen; gefabriceerd door SAAB Training Systems in Huskvarna, Zweden |
|
| MCW |
Mechanisch Centrale Werkplaats (Leusden) |
|
| MD |
Management Development. |
|
| MDECOA |
Most dangerous enemy course of action; meest gevaarlijke vijandelijke wijze van optreden |
|
| MDI |
Mobiele Drinkwater Installatie |
|
| MDMP |
Military Decision-Making Process; format dat wordt gebruikt tijdens de gezamenlijke planningsfase vd missie (isolatie); hierin krijgt iedereen een specifieke taak toebedeeld om de opdracht te analyseren |
|
| MDTN |
Militaire Dienst Telefoon Netwerk. |
|
| MDV |
Middelbare Defensie Vorming; 13 weken durende carrièrecursus voor officieren (kapiteins en majoors); leerdoel is het functioneren in middelbare beleidsuitvoerende en beleidsvoorbereidende functies; nadruk ligt op bedrijfs- en bestuurswetenschappen, internationale veiligheidstudies, managementvaardigheden, militair operationele wetenschappen, militair recht en militaire ethiek |
|
| MEA |
Marine Etablissement Amsterdam. Gelegen aan de Kattenburgerstraat in Amsterdam. |
|
| Mech |
Gemechaniseerd |
|
| Mechbrig |
Gemechaniseerde brigade; 13X (Oirschot) en 43X (Havelte). |
|
| Med |
Medisch |
|
| MEDASSESSREP |
Medical Assessment Report |
|
| MEDCAP |
Medical Civil Action Project; Medical Civil Affairs Program; Medical Civil Affairs Patrol; patrouille die medische bijstand biedt aan de lokale bevolking, vooral wanneer die dat op een andere manier niet kan krijgen |
|
| MEDCAP |
Medical Civil Affairs Programme; vergelijk met VETCAP |
|
| Medcaps |
Medical Capacity |
|
| MEDCEL |
Medische planningscel |
|
| MEDEVAC |
Medical Evacuation |
|
| MEDEXCON |
Medical Exercise Control; controle vd geneeskundige inbreng tijdens oefening. Omvat o.a. het inbrengen van oefengewonden (CIP), het inbrengen van role-play (White Cell) en het schminken van oefengewonden en role-play. |
|
| Medic |
Gewondenhelper binnen een team van militairen, m.n. bij Special Forces |
|
| MEDINCREP |
Medical Incident Report |
|
| MEDINTEL |
Medical Intelligence |
|
| MEDPUP |
Medical Pick-Up Point |
|
| MEDSITREP |
Medical Situation Report. |
|
| MEL |
Main Event List |
|
| MEL/MIL |
Combinatie van MEL en MIL |
|
| Melden van voorvallen |
Meldingsformulier Dfe 311. |
|
| MENTEX |
Mental Exercise; mental training |
|
| MEO |
Materieel Evaluatie Orgaan |
|
| Merking |
Informatiebeveiligingsrubricering; gehanteerd worden o.a. commercieel vertrouwelijk, intern beraad, intern gebruik Defensie, medisch geheim, NLD Eyes Only en personeelsvertrouwelijk |
|
| MERT |
Medical Emergency Response Team. |
|
| METHANE |
My callsign, Exact location of incident, Type of incident, Hazards at the scene, Access to the scene, Number of casualties, Emergencies on scene |
|
| METL |
Missie Essentiële Taken Lijst; Mission Essential Task List; missiegerelateerd programma voor opleiding en training; komt voort uit GETL en specifieke (taken voor een) missie; zie ook GETL |
|
| METT-CC |
Mission, Enemy, Terrain, Troops, Time Available and Civil Considerations. |
|
| MFO |
Multinational Forces and Observers (Sinaï); Nederland nam hieraan deel van 6-3-1982 tot 1-5-1995; hierbij viel één Nederlands slachtoffer te betreuren: wachtmeester der eerste klasse Jacob Westendorp (8-12-1994) vd KMar tgv een auto-ongeval |
|
| MFSC |
Multi-functionele smartcard; Defensiepas |
|
| MG |
Materiële gereedheid. Mate waarin het materieel bij een (niet-)organieke eenheid beschikbaar en geschikt is voor de taak van die eenheid. |
|
| MG |
Machine Gun; machinegeweer |
|
| MG |
Militair Gezag |
|
| MGFB |
Militair Geneeskundig Facilitair Bedrijf |
|
| MGGZ |
Militaire geestelijke gezondheidszorg |
|
| MGI |
Missiegerichte instructie; MGO; Mission Oriented Instruction |
|
| MGLC |
Militair Geneeskundig Logistiek Centrum (Heerenveen) |
|
| Mgm |
Multifunctioneel Gevechts Mes |
|
| MGO |
Militair Geneeskundig Onderzoek |
|
| MGO |
Missiegerichte opleiding; MGI; opleiding/instructie waarin de militair wordt opgeleid voor de periodes voor, tijdens en na de uitzending om zelfstandig of m.b.v. een buddy de voor een uitzending specifieke situaties het hoofd te kunnen bieden |
|
| MGRS |
Military Grid Reference System. Zie ook: GR. |
|
| Mgv |
Multifunctioneel Gevechts Vest; ops-vest |
|
| MHAM |
Militair Hospitaal Dr. Anton Matthijsen; naamgeving van het Utrechtse militair hospitaal van 24 maart 1964 tot 30 augustus 1991; naamgever is als legerarts uitvinder van het (kalk)gipsverband (1852), waarvoor hij internationale erkenning kreeg; voorloper CMH |
|
| MHNE |
Militaire humanitaire noodhulpeenheid |
|
| MI |
Materieel Instructie. |
|
| MIA |
Missing in action |
|
| MIB |
Medium Inflatable Boat |
|
| MIC |
Military Intelligence Committee; hoogste besluitvormend orgaan op inlichtingengebied vd NAVO dat tweemaal per jaar bijeenkomt |
|
| MIDOB |
Materieel Identificatie Database Open Bron |
|
| MIDQT |
Materiel Inventory Diagnostic Quartermaster Team; vooruitgeschoven post van de RDTF naar Uruzgan; inventariseert in april, mei en juni 2010 al het aanwezige kenmerkdragend materieel, incl. de inhoud van alle containers, op de (patrol)bases in Chora, Deh Rawod en Tarin Kowt |
|
| MIL |
Main Incident List |
|
| MILAD |
Militair Adviseur |
|
| Milan |
Missile d'infanterie léger antichar. Missile Infantry Light Anti-Tank. Franse, draadgeleide antitankraket, met een bereik van 400 tot 1.950 meter. |
|
| MILATCC |
Military Air Traffic Control Centre (Nieuw Milligen) |
|
| MILES |
Multiple Integrated Laser Engagement System. |
|
| Militair cultureel erfgoed |
Het roerend cultureel erfgoed van de Nederlandse krijgsmacht, behorend tot de categorieën A, B of C – volgens de selectiecriteria van het Ministerie van Welzijn, Volksgezondheid en Cultuur. Uit de beleidsnota ‘Kiezen voor kwaliteit: beleidsnota over de toegankelijkheid en het behoud van het museale erfgoed’, d.d. 21 december 1990. |
|
| Militaire Spectator |
Vakblad vd Nederlandse officieren van alle krijgsmachtdelen, uitgegeven sinds 1832. Uitgegeven door de Koninklijke Vereniging ter Beoefening van de Krijgswetenschappen (KVBK). Maandelijkse oplage (2012) 13.000 exemplaren. |
|
| Milpapo |
Militair paspoort |
|
| Milsatcom |
Military Satellite Communications; Militaire satelliet communicatie. |
|
| MILVA |
Militaire Vrouwenafdeling; vml. onderdeel vd Koninklijke Landmacht; opgericht op 25-04-1944 als (Vrijwillig) Vrouwen Hulpkorps; opgeheven in 1982 |
|
| MIMMS |
Major Incident Medical Management and Support. |
|
| MINDEF |
Minister van Defensie; Ministerie van Defensie. |
|
| MINURCAT |
United Nations Mission in Central African Republic and Chad; VN-missie waaraan het Korps Mariniers heeft deelgenomen, met als locatie Goz Beida in het zuidoosten van Tsjaad |
|
| MINURSO |
United Nations Mission for the Referendum in Western Sahara. In Westelijke Sahara sinds 1991. |
|
| MINUSTAH |
United Nations Stabilization Mission in Haiti. In Haiti sinds 2004. |
|
| MIO |
Materieel Inspectie Orgaan; voorloper vh MEO |
|
| MIP |
Militair Invaliditeitspensioen; pensioen dat ter compensatie wordt uitgekeerd aan oud-militairen die tijdens hun dienstverband invalide zijn geworden en wier invaliditeit verband houdt met de uitoefening van hun werkzaamheden als militair. |
|
| MIPSS |
Military Peacetime Security System; hierop zijn belangrijke objecten met elektronische detectie |
|
|
en toegangsbeheersingsapparatuur aangesloten. |
|
| MIR |
Materieel Inzetbaarheid Rapportage. |
|
| MIRC |
Chatbox-systeem zoals dat o.a. wordt gehanteerd door MEDCEL/RC-SOUTH (ISAF Stage III) |
|
| Misl |
Misleiding |
|
| Missie |
Context vd opdracht aan de eenheid met daarin vermeld de te verwezenlijken doelstelling, oogmerk, randvoorwaarden en beperkingen. Zie ook opdracht. |
|
| MIST |
Mechanism of injury, Injury of illness sustained, Symptoms and vital science, Treatment given |
|
| Mitr |
Mitrailleur |
|
| MIVD |
Militaire Inlichtingen- en Veiligheids Dienst |
|
| MIX |
Frequentiemodus FM900; combinatie van F-HOP en FCS; wordt vaak gebruikt |
|
| MJD |
Militair Juridische Dienst. |
|
| MKM |
Monitor Kwaliteit Materieelbeheer. In opdracht vd Algemene Rekenkamer in 2011 in gang gezet. Met de monitor krijgt Defensie meer inzicht in de kwaliteit van het feitelijk gevoerde materieelbeheer. Hiermee kunnen tekortkomingen eerder worden gesignaleerd en gecorrigeerd, waardoor onvolkomenheden opgelost en toekomstige onvolkomenheden voorkomen kunnen worden. Ook wordt de betrokkenheid vd lijnorganisatie hierbij bevorderd en kan de lijnorganisatie tijdig reageren op een evt. teruggang. Aandacht vd monitor is m.n. gericht op gevoelig materieel – kleinkaliberwapens (C5), munitie (C7) en cryptoapparatuur (C11) – maar ook op niet-gevoelig materieel (C3). |
|
| MKSO |
Ministeriële Kerngroep Speciale Operaties; bestaat uit minister-president, vice-minister-president, Minister van Buitenlandse Zaken en Minister van Defensie; neemt besluiten over bijzondere militaire operaties die worden gekenmerkt door politiek-militaire risico’s en een noodzaak tot geheimhouding, zoals evacuaties van landgenoten; samenstelling vd kerngroep wordt aan het begin vd kabinetsperiode bepaald; in principe participeert elke coalitiepartij |
|
| ML |
Mountain Leader; lid van het Mountain Leader-verkenningspeloton van het Korps Mariniers; specialist in optreden in bergachtig terrein |
|
| MLC |
Military Load Classification |
|
| MLECOA |
Most likely enemy course of action; meest waarschijnlijke vijandelijke wijze van optreden |
|
| MLM |
Militair Logistiek Magazine; periodiek vd Vereniging van Officieren Logistieke Diensten (VOLD) |
|
| MLRS |
Multiple Launched Rocket System; elke raket bevat 644 stuks M77 submunitie |
|
| MLSI |
Medewerker Local Support & Installation |
|
| MLU |
Mid-Life Upgrade |
|
| MLV |
Militair Lichamelijke Vaardigheid(sproef) |
|
| MMI |
Military Medical Intelligence |
|
| MMO |
MDV Module Operatiën |
|
| MMR |
Minimum Military Requirements; minimale militaire vereisten; deze zijn gedefinieerd in de CJSOR |
|
| MINB |
Multi-nationale brigade |
|
| MND(C) |
Multi National Division (Central); snelle reactiemacht van de NAVO; telde 4 brigades, waaronder 11 LMB, met in totaal 20.000 militairen; HQ in Rheindalen (Duitsland) |
|
| MOAB |
Massive Ordnance Air Blast; krachtige conventionele bom; "Mother Of All Bombs" |
|
| MOAI |
Meldpunt ongewenst gedrag en andere integriteitsschendingen. Meldpunt vh COID. Bereikbaar via 0800-2255733, 0031-70-4143300 of coid@mindef.nl |
|
| MOB |
Main Operating Base |
|
| Mob |
Mobilisatie, mobilisabel, mobiliseren |
|
| Mobiliteit |
Één van de hoofdtaakstellingen van de genie; bestaat onder andere uit brugslag, opengestelde wegen, doorwaadbare plaatsen, tunnels e.d. |
|
| Mobility Kill |
Volgens het MCTC van de O/T van de GTS: verder verplaatsen met het voertuig is niet meer mogelijk; het voertuig moet worden geborgen; het personeel trekt zich terug |
|
| MOD |
Manoefendagen; prestatiegegeven (output) van het Ministerie van Defensie (evenals vaardagen en vlieguren) benodigd om de gewenste operationele gereedheid te leveren; afname van het aantal manoefendagen uit zich in verminderde deelname aan oefeningen en een afname van de graad van geoefendheid |
|
| MOD |
Ministry of Defence; Brits Ministerie van Defensie. |
|
| Modeldecoraties |
Militaire opmaak van decoraties, tenzij het een Grootkruis, Grootofficier of Commandeur betreft, waarbij de (orde)kruizen en (ere)medailles niet aan het eigen lint hangen maar op een lint zijn bevestigd. De modeldecoraties worden, evenals de batons, gedragen boven de linkerborstzak. |
|
| Moed |
De militair gaat, in het uiterste geval met gevaar voor eigen leven, risico’s aan om doelgericht uitvoering te geven aan de militaire opdracht. |
|
| MOG |
Mallen Onveilig Gebied; omschreven in VS 9-842 |
|
| MOGOS |
Mobiel Operationeel Geneeskundig Operatiekamer Systeem |
|
| MOLT |
Military Observation and Liaison Team |
|
| Momentum |
Letterlijk: “bewegingskracht” (Latijn). Ontleend aan de fysica (massa maal snelheid). Product van snelheid (tempo) en stootkracht (aanvalskracht). Vrij gedefinieerd: voorwaartse beweging van een opmars of aanval, die geldt als het beslissende moment van het aanvallend gevecht. In de context van vredesoperaties: product van snelheid en initiatief, waardoor het tempo vd gebeurtenissen zó is dat de ontwikkelingen (bijna) niet meer te stuiten of omkeerbaar zijn. |
|
| Monkey-run |
Op handen en knieën voortbewegen |
|
| MONUC |
Mission de l’Organisation des Nations Unies en Republique Democratique du Congo |
|
| MONUSCO |
United Nations Organization Stabilization Mission in the Democratic Republic of the Congo. In de Democratische Republiek Congo sinds 2010. |
|
| MOOE |
Materiaal Overleg Operationele Eenheden (i.h.k.v. Parate KL 2007) |
|
| MOOSEMUSS |
Maneuver, Objective, Offensive, Surprise, Economy of force, Mass, Unity of command, Simplicity en Security |
|
| MOP |
Mobile Observation Point |
|
| MOPP |
Mission Oriented Protective Posture; CBRN-kleding |
|
| MOR |
Maskeroefenruimte |
|
| MOR |
Mortieropsporingsradar |
|
| Morbt |
Mortieropsporingsradarbatterij |
|
| Morsim |
Mortiersimulator. |
|
| MOST |
Monitoring, Observation, Surveillance and Targeting; sinds 2004 LOT |
|
| Most dangerous |
Meest gevaarlijk. Zie ook: MDECOA. |
|
| Most likely |
Meest waarschijnlijk. Zie ook: MLECOA. |
|
| Mot |
Gemotoriseerd. |
|
| Mot optr |
Gemotoriseerd optreden (met Mercedes Benz softtop). |
|
| MOTS |
Military Off The Shelf; van de plank kopen van militaire producten; zie ook COTS en FTP |
|
| MOU |
Memorandum of Understanding |
|
| MOUT |
Military Operations in Urbanized Terrain; OVG |
|
| MOVCON |
Movement Control; militaire verkeersleiding; (route)planning, uitvoering en controle van strategische en tactische verplaatsingen van personeel en materieel over alle aanvoerlijnen |
|
| MOW |
Middelbaar ondersteuningswapen MAG 7.62 mm mitrailleur. |
|
| MP |
Machinepistool |
|
| MP |
Military Police; militaire politie |
|
| MPC |
Midterm Planning Conference. In het kader van de planningstijdbalk voor oefeningen de middelste planningsbespreking voor de deelnemende (onder)commandanten voor een oefening. Vindt normaliter 3 maanden voor aanvang oefening plaats, idealiter E-90. Zie ook FPC en IPC. |
|
| MPC |
Militaire Postcode |
|
| MPC |
Militair Penitentiair Centrum; tot 1999 in Nieuwersluis, daarna in Stroe (Majoor Mulderkazerne) |
|
| MPO |
Militaire Post Organisatie |
|
| MPPV |
Multi Purpose Protected Vehicle |
|
| Mr |
Mortier |
|
| MRAT |
Medium Range Anti-Tank(weapon); bijvoorbeeld de Gill, inzetbaar tot 2.000 meter |
|
| MRAV |
GTK; pantserwielvoertuig |
|
| MRC |
Militair Revalidatie Centrum (Doorn) |
|
| MRE |
Meal Ready to Eat; Amerikaans gevechtsrantsoen; "Meal Rejected by Ethiopians" |
|
| MROE |
Medical Rules of Eligibility; toepassingsregels die voor militaire en gemilitariseerde zorgverleners bepalen of – en zo ja: onder welke voorwaarden – een persoon in aanmerking komt voor militair-geneeskundige zorg; hierbij is het o.a. van belang dat voldoende capaciteit is gegarandeerd voor de behandeling van eigen troepen; wanneer bepaalde kritieke capaciteit (IC-bed, MEDEVAC-heli) in het geding komt, kan op grond van een beslissingsmatrix de (nood)hulp tijdelijk worden stopgezet; één vd meest ingrijpende besluiten die is voorbehouden aan de commandant van de geneeskundige inrichting; ingevoerd binnen de NAVO-missie ISAF in Afghanistan, om te beschrijven in hoeverre militair geneeskundige systemen verantwoordelijk zijn voor de behandeling van patiënten anders dan militairen van de coalitiegroepen; hierop promoveerde op 18-12-2009 cadet-vaandrig Bernice den Bak |
|
| MRRS |
Mobile Radio Relay System; straalzendersysteem MH500; opvolger vd FM200; vier versies, t.w. Army I (1 GNC), Army II (101 CISBat), Army III (101 CISBat) en Airforce (Tactische Helikopter Groep) |
|
| MRX |
Mission Readiness Exercise |
|
| MS |
Militaire Steunverlening |
|
| MSF |
Médecins Sans Frontières; Artsen zonder Grenzen |
|
| MSFA |
Missie, Systeem, Functie Analyse. Proces waarin eenheden worden samengesteld in functionele systemen (niveau II of hoger). |
|
| MSG |
Mortierstellinggebied; door de hogere commandant afgebakend terreindeel waarin een mortierpeloton vrij zijn hoofd- en reservestellingen kan kiezen |
|
| Msg |
Message |
|
| Msg Ack |
Message Acknowledged; "bericht begrepen" |
|
| MSK |
Mobiele satellietkeuken |
|
| MSLI |
Missie Specifieke Logistieke Instructie. |
|
| MSR |
Main Supply Route; hoofdaanvoerroute; hoofdaanvoerweg (haw); logistieke hoofdader. |
|
| MSVSN |
Mobiel Straalverbindingsstation |
|
| MT |
Mentale training |
|
| MTA |
Military Technical Agreement. Technische overeenkomst tussen het interveniërende land en het gastland. Hierin staat b.v. dat buitenlandse militairen immuniteit genieten vd rechtsgang in het gastland. Zie ook: SOFA. |
|
| MTADS |
Modernised Target Acquisition and Designation Sight |
|
| MTF |
Medical Task Force |
|
| MTF |
Medical Treatment Facility; geneeskundige inrichting; role 1, 2B (basic), 2LM (light manoeuvrable), 2E (2 enhanced) of 3 |
|
| MTV |
Mobiel Toezicht Veiligheid; één vd taken vd KMar; controletaak op binnenkomende vluchten vanuit Schengenlanden op Schiphol en de vijf regionale vliegvelden (Eelde, Eindhoven, Enschede, Maastricht en Rotterdam), binnen de landsgrenzen van Nederland. Voorheen: Mobiel Toezicht Vreemdelingen. |
|
| MULAN |
Meer Uitgebreid Local Area Network; Mijn Uniforme Logische Aansluiting op het Net |
|
| Multi-Role Brigade |
Nieuw geformeerde brigade (in 2020) volgens de Strategic Defence and Security Review ('Securing Britain in an Age of Uncertainty') vh MOD eind 2010; telt ± 6.500 man, heeft vele mogelijkheden en kan opereren in vele scenario's |
|
| Mun |
Munitie |
|
| Munbdf |
Munitiebedrijf. |
|
| MUNIS |
Munitie Informatie Systeem; online geautomatiseerd systeem voor de logistieke informatievoorziening over voorraden klasse V-goederen; registereert opslag en verplaatsing klasse V |
|
| MUNOS |
Multiple Use Night Observation and Aiming Sight; soort helderheidsversterker |
|
| MvB |
Mate van beheersing. Geeft aan in hoeverre en onder welke omstandigheden de taakuitvoering moet worden beheerst. Verdeeld in procedureel (niveau 1, “kruipen”), beoefend (niveau 2, “lopen”) en getraind (niveau 3, “rennen”). |
|
| MVK |
Militaire Vijfkamp |
|
| MVK |
Mobiele veldkeuken |
|
| MVO |
Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen. |
|
| MVP |
Mobiel Verkoop Punt; ca(ntine)di(enst)wagen |
|
| MVP |
Mobiliteits- en Voortzettingspakket; SMP |
|
| MVS |
Materieel Verwervings Systeem |
|
| Mvht |
Meeneemvorkheftruck; i.c. Kooi-Aap |
|
| MWO |
Militaire Willems-Orde; hoogste Nederlandse dapperheidsonderscheiding voor moed, beleid en trouw |
|
| MX-991/U |
Zaklamp |
|
| MZT |
Medisch Zorgteam; geïntegreerde zorgmodel van de militaire gezondheidszorg per 25 februari 2010 van eerstelijns AMA’s en huisartsen van het Gzhc en de bedrijfsgeneeskundige artsen van de Arbodienst KL; vanaf deze datum worden alle gegevens voor zowel behandeling als verzuimbegeleiding, re-integratie en advisering in één dossier vastgelegd. |
|
| MZV |
Militaire Zelfverdediging |
|
| n |
Terug naar Boven |
|
| NA5CRO |
Non-article 5 crisis response operation; non-artikel 5-operatie. Zie ook: CRO. |
|
| Nabijbev |
Nabijbeveiliging. |
|
| NAC |
North Atlantic Council. |
|
| NAEW |
NATO Early Warning. |
|
| NAFIN |
Netherlands Armed Forces Integrated Network; netwerk van glasvezelverbindingen dat is aangelegd door Defensie. |
|
| NAI |
Named Area of Interest. Geografisch gebied waar informatie kan worden verzameld die aan een specifieke informatievereiste beantwoord; NAI worden in de regel gekozen om aanwijzingen vast te stellen van ECOA. Tactisch belangrijk gebied. De meest logische gebieden of punten langs een LOC (haw, MSR) waarlangs verkeersstromen zich zouden kunnen bewegen en het vermoeden bestaat dat hierover vijandelijke strijdkrachten naderen of verplaatsen. NAI worden in de regel gekozen om aanwijzingen vast te stellen van ECOA. Voorbeelden zijn oude grensovergangen, handelsposten, kruispunten van wegen en paden (verhard/onverhard), oorden, rustplaatsen en tentenkampen van nomaden. Zie ook TAI. |
|
| NAMSA |
NATO Maintenance and Supply Agency; NAVO-agentschap voor onderhoud en bevoorrading; contracteert bedrijven voor het leveren van diensten en producten in operatiegebieden |
|
| NAPO |
NATO (Army) Post Office |
|
| NAR |
Noord-Atlantische Raad; North Atlantic Council (NAC); hoogste orgaan van de NAVO, bestaande uit de permanente vertegenwoordigers van alle lidstaten; komt tenminste éénmaal per week bijeen, op woensdag. |
|
| NASAG |
Netherlands Armed Forces Support Agency Germany; National Support Agency Germany. |
|
| NASG |
NSA Abbreviation Staff Group (vd NAVO). Draagt zorg voor de standaardisering van afkorting binnen de NAVO, zoals die o.a. zijn gepubliceerd in de AAP-15 (NATO Glossary of abbreviations used in NATO documents and publications). |
|
| NATD |
Netherlands Apache Traíning Detachment; gelegerd op Fort Hood, Texas, VS |
|
| NATINADS |
NATO Integrated Air Defense System. Integratie vd mogelijkheden van alle luchtverdedigingssystemen vd NAVO-lidstaten. Naamverandering in NATO Air and Missile Defence System (NATINAMDS) aanstaande. |
|
| NATO |
North Atlantic Treaty Organization; NAVO |
|
| NATO-pallet |
Pallet met grondmaten 100 x 120 cm |
|
| NatOps |
Nationale Operaties. |
|
| NATRES |
Nationale Reserve |
|
| NAVO |
Noordatlantische verdragsorganisatie; opgericht 4 april 1949, HQ in Brussel (België) |
|
| NAW |
Naam, adres, woonplaats |
|
| Nbb |
Nabijheidsbuis. |
|
| NBC |
Nucleair, Biologisch, Chemisch |
|
| NBC-beschermingsgraad NIHIL |
NBC-beschermingsgraad met een politieke lading. |
|
| NBOF |
Niet Beschikbaarheid Op Functie; personeel dat door opleidingen of anderszins, bijvoorbeeld ziekte, niet op de organieke functie werkzaam is; hierdoor vallen er gaten bij de operationele eenheden. |
|
| NC |
Naam- en Codelijst |
|
| NCIRC |
NATO Computer Incident Response Capability. |
|
| NCO |
Non-commissioned officer; onderofficier |
|
| NCP |
Nucleus commandopost. Step-up. Kern-CP. |
|
| NCRS |
NATO Crisis Response System. Universeel systeem dat het NAVO crisisbeheersingsproces ondersteunt, met als doel de vereiste gereedheid en ondersteuning te bieden voor crisis- en conflictpreventie en voor |
|
|
crisisbeheersing in het gehele spectrum van artikel-5- en niet-artikel-5-operaties. |
|
| NCS |
Net Control Station; Netcontrolestation |
|
| NCTB |
Nationaal Coordinator Terrorismebestrijding |
|
| NCW |
Network Centric Warfare; naadloze koppeling van alle sensor-, informatie-, command en control- en wapensystemen van alle krijgsmachtdelen; hierdoor is er volledig (near) real-time inzicht in eigen troepen, eigen mogelijkheden, vijandposities, bedreigingen e.d. |
|
| NDC |
NATO Defense College. Eerste cursus startte op 19-11-1951. Aanvankelijk gevestigd in Parijs, sinds 1966 in Rome. Valt direct onner het Militair Comité, heeft een diplomatieke status. Commandant is gelijkgesteld aan ambassadeur, aan NDC verbonden officieren in de rang van kolonel en hoger en daaraan gelijkgestelde burgers hebben een diplomatenpas. |
|
| NDD |
Nederlandse Defensie Doctrine. |
|
| NDMC |
Nationale Datalink Management Cel. |
|
| NDOC |
Netherlands Defence Orientation Course; opleiding aan het Instituut Defensie Leergangen; heeft tot doel het overbrengen van kennis over en inzicht in de taakstelling en het optreden van de Nederlandse krijgsmacht. |
|
| NDPP |
NATO Defence Planning Process. |
|
| NDVN |
Nederlands Detachement Verenigde Naties |
|
| Near real time |
Met vertraging van seconden of minuten na het moment; enige tijd na het ogenblik; zie ook REAL TIME |
|
| NEAT |
North European Aerospace Test range; 24.000 km² grote testsite in het noorden van Zweden, waar oefeningen en testen worden gedaan met drones, gevechtsvliegtuigen, helikopters en raketten (first flights en beproevingen); grootste testsite van Europa; in 2009 organiseerde de NATO Response Force hier een grootschalige oefening |
|
| NEC |
Network Enabled Capabilities. Vermogen om grotere militaire effecten te bereiken door beter gebruik te maken van informatiesystemen, met als doel de juiste informatie te verkrijgen, op de juiste plaats, op de juiste tijd, voor een efficiënt gebruik van de schaarse middelen. |
|
| NEFIS |
Netherlands Forces Intelligence Service |
|
| NEO |
Non-combatant Evacuation Operation |
|
| NET |
Not Earlier Than; ten vroegste; op zijn vroegst; niet vroeger dan. Tijdstip waarvóór activiteiten niet mogen plaatsvinden. |
|
| NEUS |
Nauwkeurige Elektrodetector Uitstromende Strijdgassen |
|
| Neutraliseren |
De wil ontnemen (mentale component); verontzijdigen; vernietigen. |
|
| NFI |
No further information; geen verdere informatie; zie ook NFTR en NSTR |
|
| NFL |
No Fire Line. Veiligheidslijn (vln). Vuursteuncoördinatiemaatregel (die in de voorbereidingsfase voor het gehele gevecht wordt gepland en tijdens de uitvoering waar nodig wordt geactiveerd en zo nodig bijgesteld en/of vernieuwd); lijn waarvan aan de eigen zijde alleen indirect vuur mag worden uitgebracht met toestemming van de commandant die de lijn heeft vastgesteld; volgens STANAG 2934 (Artillery Procedures). |
|
| NFO |
Normal Framework Operations |
|
| NFTR |
Nothing further to report; verder niets te rapporteren/melden; zie ook NFI en NSTR |
|
| NGO |
Non-Governmental Organisation; non-gouvernementele organisatie |
|
| NHVT |
Noodhulpverkenningsteam; Disaster Assistance Response Team |
|
| NIC |
National Intelligence Cell |
|
| NIDV |
Nederlandse Industrie voor Defensie en Veiligheid. |
|
| NIMH |
Nederlands Instituut voor Militaire Historie, gevestigd in Den Haag. Gespecialiseerd kennis- en onderzoekscentrum op het gebied van de Nederlandse militaire geschiedenis. In dit centrum zijn per 5 september 2005 de historische diensten van de krijgsmachtdelen opgegaan. |
|
| Niveau 1 |
Optreden van de enkele man (individuele militair). |
|
| Niveau 2 |
Optreden van de groep/module. |
|
| Niveau 3 |
Optreden van het peloton. |
|
| Niveau 4 |
Optreden van de compagnie. |
|
| Niveau 5 |
Optreden van het bataljon |
|
| Niveau 6 |
Optreden van de brigade. |
|
| NLD |
Nederland |
|
| NLDA |
Nederlandse Defensie Academie |
|
| NL EYES ONLY |
Informatie die alleen voor Nederland bestemd is |
|
| NLR |
National Liaison Representative bij HQ Supreme Allied Commander for Transformation (SACT) in Norfolk, Virginia, VS |
|
| NLT |
Not Later Than; ten laatste; op zijn laatst; niet later dan. Tijdstip waarvoor activiteiten gereed moeten zijn. |
|
| NLW |
Non-Lethal Weapons; niet-lethale wapens |
|
| NMK speedmars |
Wedstrijd speedmars (snelmars) over een afstand van 5 km, gehouden op de KMA, waarbij teams bestaande uit acht personen met 7 Diemaco’s en 1 MAG |
|
| NMR |
National Military Representative bij HQ Supreme Allied Commander for Operations (SACO) in Mons (België) |
|
| NMRH |
NATO Military Relief Hospital; voluit 1 (NLD) NATO Military Relief Hospital geheten; ontplooid in de Pakistaanse stad Bagh tussen 9-11-2005 en 10-1-2006 |
|
| NONEX |
non-exercise; niet-oefenend |
|
| Non-kinetisch |
Non-kinetische actie is zonder gebruikmaking van geweld. Handelwijzen om denkproces en ideeëngoed van de vijand te beïnvloeden, zoals belonen, diplomatie, machtsvertoon (show of force) en wederopbouw. Zie ook: kinetisch. |
|
| Non-permissive |
Tijdelijk en plaatselijk bepaalde mate van veiligheid. Begrip komt uit de Three Block Warfare, in de praktijk doorgaans gelijktijdig voor met permissive en semi-permissive. Hostile. Vijandelijk. |
|
| NORDEFCO |
Nordic Defence Co-operation; samenwerkingsverband vd Nordische (Noord-Europese) landen Denemarken, Finland, IJsland, Noorwegen en Zweden; opgericht op 04-11-2009 met het tekenen van een MOU |
|
| NORTHAG |
Northern Army Group |
|
| NOV |
Nederlandse Officieren Vereniging; uitgever van het blad Carré |
|
| NRF |
NATO Response Force |
|
| NSA |
NATO Standardization Agency. NAVO-agentschap dat de standaardisatie coördineert, o.a. in begrippen, afkortingen en STANAGs. |
|
| NSA |
NATO Small Arms; kleinkaliberwapens met kaliber conform NAVO. |
|
| NSC |
National Support Command. |
|
| NSC |
Nationaal Search Centrum (Reek). |
|
| NSE |
National Support Element; nationaal verzorgingselement |
|
| NSFS |
Naval Surface Fire Support; vuursteun van oppervlakteschepen van zeestrijdkrachten |
|
| NSHQ |
NATO Special Operations Headquarters; website mbt landen, cursussen, oefeningen en faciliteiten van Special Forces-eenheden binnen de NAVO |
|
| NSK |
Nieuw Salarissysteem Krijgsmacht |
|
| NSN |
NATO Stock Number |
|
| NSO |
Nationale SIGINT Organisatie; Nationale Signaalinterceptie Organisatie; dienst die o.a. gegevens onderschept uit draadloze telecommunicatie en expeditionaire capaciteiten voor het fysiek ondersteunen van o.a. crisisbeheersingsoperaties in stand houdt |
|
| NSS |
National Security Strategy; Amerikaanse grand strategy; veiligheidsbeleid dat politieke, diplomatieke, economische, sociaal-culturele, humanitaire en militaire activiteiten omvat |
|
| NSTR |
Nothing significant to report; niets van betekenis te rapporteren/melden; zie ook NFI en NFTR |
|
| NSWAN |
NATO Secure Wide Area Network |
|
| NTE |
Notice To Employ. Inzettermijn. Tijd gegeven aan een eenheid om gereed te zijn voor employment (inzet), met inbegrip vd tactische verplaatsing. Zie ook: NTM. |
|
| NTM |
Notice To Move. Tijd gegeven aan een inzetgerede eenheid om gereed te zijn voor strategische verplaatsing; reactietijd tot de aanvang vd uitvoering vd opdracht. Zie ook: NTE. |
|
| NTM-A |
NATO Training Mission Afghanistan |
|
| NTM-I |
NATO Training Mission Iraq |
|
| NTMS |
NATO Terminology Management System. |
|
| NTR |
Nothing To Report |
|
| Numerus fixus |
Saneringsmethode die bepaalt hoeveel functies er in een bepaalde rang mogen zijn |
|
| NVG |
Night Vision Goggles; HV-bril voor vlieger; visueel hulpmiddel om bij nacht te kunnen opereren en het mogelijk maakt om met infrarood aangestraalde objecten te identificeren |
|
| O |
Terug naar Boven |
|
| O-194 |
Armament cleaning oil; wapenolie; NSN 9150-12-129-8109 |
|
| O/N |
Oud tegen nieuw; niet-organieke procedure voor het ruilen van een verouderd tegen een nieuw, gelijkwaardig artikel op IMF |
|
| O=P=F |
Organisatieomvang = Personele omvang indien volledig gevuld = Voldoende budget om die vulling mogelijk te maken. Uitgangspunt vd CDS. |
|
| O&I |
Operaties & Inlichtingen |
|
| O&O |
Ontwikkeling & Ontspanning |
|
| O&O |
Opname & Ontslag (module role 3) |
|
| O&T |
Opleiden & Trainen; Opleiding & Training |
|
| O/T |
Observer/Trainer |
|
| OA |
Operatie Analyse. |
|
| OA |
Ongeoorloofd afwezig; AWOL |
|
| OAD |
Operationele Aanpassingen Diemaco; modificatie van Diemaco naar Colt met als doel de Diemaco beter bruikbaar te maken voor het optreden vd gevechtseenheden. Hiertoe krijgen de wapens een aantal universele en functiegebonden aanpassingen, waardoor de wapens sneller, flexibeler en effectiever kunnen worden ingezet. |
|
| OAE |
Organisatie van Afrikaanse Eenheid; alle Afrikaanse staten m.u.v. Zuid-Afrika; African Union (AU); Union Africaine (UA) |
|
| OATDOEM |
Oriëntatie opdracht; Analyse Opdracht; Terrein & weer; Dreiging & Vijandanalyse; Overige (f)actoren; Eigen middelen; Mogelijkheden |
|
| Ob |
Onder bevel. |
|
| OB |
Order of Battle. Slagorde. |
|
| OBA |
Operationele Behoefte Aanvraag. |
|
| OBD |
(Onder)officier van bataljonsdienst. Onderdeelsdienst. Zie ook OCD en ORD. |
|
| Obj |
Object. |
|
| Objective |
Doelstelling, in de regel militair geformuleerd. Zie ook: desired end-state, effect en end-state. |
|
| OBM |
Overige Bedrijfsvoerings Middelen. |
|
| Obom |
Officier belast met optrekken mist. |
|
| OBP |
Operationeel besluitvormingsproces |
|
| OBT |
Optreden in Bergachtig Terrein |
|
| OBUA |
Operations in Built Up Areas |
|
| OC |
Opleidingscentrum |
|
| OCD |
(Onder)officier van compagniesdienst. Onderdeelsdienst. Zie ook OBD en ORD. |
|
| OCD |
Obstacle Clearing Detachment; EOD- of genie-eenheid toegevoegd aan konvooi |
|
| OCDML |
Opleidingscentrum Didactiek en Militair Leiderschap (Grave en Breda); tegenwoordig School voor Leidinggeven en Opleidingskunde (Budel) |
|
| OCIO |
Opleidingscentrum Initiële Opleidingen; sinds 1 januari 1999; telt schoolbataljons in Assen (AMO), Oirschot (AMO) en Schaarsbergen (AMOL); verzorgt de basistraining van toekomstige soldaten en korporaals |
|
| OCKMAR |
Opleidingscentrum van de Koninklijke Marechaussee. |
|
| OCOKA |
Observation & Fields of Fire (waarnemingsmogelijkheden en schootsvelden), Cover & Concealment (vuur- en zichtdekking), Obstacles (hindernissen), Key or Decisive Terrain (belangrijke en essentiële gebieden), Avenues of Approach (naderingsmogelijkheden); zie ook IPB |
|
| OCOSD |
Opleidingscentrum voor Officieren van Speciale Diensten; destijds gevestigd in Breda |
|
| OCV |
Ondercommandantenvergadering; b.v. BC met CC’n; commander's update |
|
| OD |
Operationele Debriefing |
|
| ODB |
Onderhoudsdiagnose en Berging; SMOD. |
|
| Odl |
Onderdeel |
|
| OEF |
Operation Enduring Freedom |
|
| OEF TS |
Operation Enduring Freedom Trans-Sahara; door de Verenigde Staten aangeduid militaire deel vh TSCTP; behelst verschillende militaire activiteiten, zoals het inzetten van joint planning assistance teams, mobile training teams en civil-military support elements, het uitvoeren van international military education training en senior leader engagement, en het oefenprogramma Flintlock |
|
| Oef |
Oefening |
|
| OEG |
Op eigen gelegenheid, in het bijzonder verplaatsen |
|
| OEVER |
Optimalisatie en Verplaatsen Equipment Rooms |
|
| Off |
Officier |
|
| Off station |
No longer able to provide support (tactisch); niet meer in staat om steun te verlenen; zie ook 'on station' |
|
| OFGA |
Opening, Feitelijke situatie, Gewenste situatie, Afronding. Stappen vh evalueren. |
|
| OFSSLA |
Ontwapenen, Fouilleren, Scheiden, Stilte en discipline handhaven, Labelen, Afvoeren |
|
| OG |
Operationeel gereed. Fase in het proces van gereedstelling én status in het kader vh VGP. Organieke eenheid is in staat binnen de gestelde gereedheidstermijn de organieke taak uit te voeren. Toekenning vd status vindt plaats dzv C-LAS, gebaseerd op het oordeel vd commandant vd organieke eenheid en de actuele waarden vd personele gereedheid (PG), materiële gereedheid (MG) en geoefendheid (GO). |
|
| OGC |
Opdrachtgerichte commandovoering; pijlers zijn 1) duidelijke doelstellingen, oogmerk en opdrachten, 2) juiste en voldoende middelen, 3) vrijheid in uitvoering, 4) vrijheid over uitvoering binnen de richtlijnen vd commandant; randvoorwaarden voor een succesvolle toepassing van OGC zijn: denken in effecten, dynamiek en flexibiliteit in de organisatie, eenheid van opvatting, eenhoofdige leiding, evenwichtige structuur en samenwerking |
|
| OGO |
Opdrachtgeversorganisatie; operationeel sinds 01-07-2011; onderdeel vd staf van 13 of 43 Mechbrig of 11 Lumblbrig na de opheffing vd RMC’s, waarin alle overgebleven taken zijn ondergebracht |
|
| OGRV |
Object Grondverdediging |
|
| OGS |
Operationele Gereedheids Status; operationele gereedheidstelling |
|
| OIF |
Operation Iraqi Freedom |
|
| OIG |
Opleidings- en Inpassings Gesprek |
|
| OIV |
Operationele informatievoorziening |
|
| OJKL |
Oriëntatie Jaar Koninklijke Landmacht |
|
| OK |
Onderhoudskaart |
|
| OK |
Operatiekamer |
|
| OK |
Oranjekazerne |
|
| OKE |
Optreden Kleine Eenheden. Onderzoeksprogramma van TNO dat het technisch niveau betreft: de wijze van inzet en optreden van kleine eenheden, soms zelfs individuele militairen of (wapen)systemen. |
|
| OKP |
Officier van kazernepiket |
|
| OK-team |
Team bestaand uit chirurg, anesthesist, anesthesieverpleegkundige en tweemaal OK-assistent; niet inbegrepen IC-/SEH-verpleegkundigen |
|
| OLA |
Opleiding Logistiek Algemeen; 7-weekse opleiding aan het OTCLOG in Soesterberg ter voorbereiding van AMV'ers op plaatsing bij een operationele eenheid |
|
| OLB |
Oefenterrein voor de Luchtmobiele Brigade; ongeveer 1.000 hectare; o.a. Arnhemse Heide & Deelen en Eder- en Ginkelse Heide |
|
| OLC |
Onafhankelijk lastdrager concept; voorbeelden zijn flatrack en WLS |
|
| OLK |
Opleiding voor Leidinggevende Korporaals |
|
| OLK |
Onvoldoende verklaarde Lichamelijke Klachten |
|
| OLM |
Onderwijsleermiddelen |
|
| OLM |
Organic Level Maintenance. Één van de drie onderhoudsniveaus, waarbij de noodzakelijke preventieve en reparatie-onderhoudstaken worden uitgevoerd door het bij de eenheden ingedeelde personeel. Staat het dichtst bij de bedienaar/chauffeur vh systeem/voertuig en de onderhoudstechnici vd gebruikende operationele eenheid. Zie ook: DLM en ILM. |
|
| OM |
Onward Movement; vergelijk RSOM(I) |
|
| Omb |
Op mijn bevel |
|
| OMF |
Opposing Militant Forces; opponent, tegenstander, vijand; niet per definitie militair. |
|
| Omg |
Omgeving. |
|
| OMLT |
Operational Mentoring and Liaison Team |
|
| Omtr |
Omtrekking |
|
| Omva |
Omvatting |
|
| OMW |
Oplegger Met Werkruimte; bureaushelter |
|
| ONDAS |
Onderdeelsaanvullingssysteem |
|
| Onderhoud, correctief |
Niet voorspelbaar en daardoor minder goed te plannen deel vh onderhoud dat is gericht op de tijdens het gebruik ontstane storingen en defecten. De noodzakelijke reservedelen en onderhoudsmiddelen zijn vooraf niet bekend. Een bijzondere vorm is BDR. |
|
| Onderhoud, modificatief |
Te plannen onderhoud dat gericht is op het blijvend verbeteren vd operationele bruikbaarheid, veiligheid, betrouwbaarheid en/of onderhoudbaarheid. |
|
| Onderhoud, preventief |
Voorspelbaar en te plannen deel vh onderhoud dat is gericht op defecten en het voorkomen van een onaanvaardbare teruggang in de technische toestand. Groot deel vd noodzakelijke reservedelen en onderhoudsmiddelen is voorspelbaar. |
|
| Onderhoudsniveaus |
Onderhoudsniveaus zijn Organic Level Maintenance (OLM), Intermediate Level Maintenance (ILM) en Depot Level Maintenance (DLM), die verschillen in de vereiste kennis, middelen en faciliteiten. Onderhoudsniveaus structureren de taken die betrekking hebben op de instandhouding vh materieel. Instandhouding is erop gericht de operationele effectiviteit vh materieel te (waar)borgen en de daarmee gepaard gaande kosten en uitgaven te beheersen. |
|
| Ongeclassificeerd |
Niet-staatsgeheime, niet-kwetsbare en niet-gerubriceerde informatie. Kennisneming door niet-gerechtigden brengt geen nadeel toe aan het belang van één of meer ministeries, de Staat of zijn bondgenoten. Vergelijkbaar met de NAVO-rubricering 'NATO Unclass'. |
|
| Onh |
Onderhoud; alle activiteiten die erop gericht zijn het (wapen)systeem in de vereiste staat van bruikbaarheid te houden of te brengen |
|
| On station |
In position to support (tactisch); in positie om steun te verlenen; zie ook 'off station' |
|
| Ontpl |
Ontplooiing |
|
| Ontplooien |
Overgaan van een verplaatsingsformatie naar een gevechtsformatie. Hierbij is maximale vuurkracht in front in een bepaalde richting nodig. Gebruikt bij het innemen vd verspreide formatie of het betrekken van een opstelling. |
|
| Ontsm |
Ontsmetting |
|
| Oo |
Onderofficier |
|
| OOA |
Overige Operationele Artikelen. |
|
| OOCD |
Onderofficier van Compagniesdienst |
|
| OOCL |
Operationeel Ondersteuningscommando Land; samenvoeging van 1 Logistieke Brigade en 101 Gevechtssteunbrigade; officiële oprichtingsceremonie 05-02-2009 |
|
| OOCD |
Onderofficier van compagniesdienst |
|
| OODA-loop |
Boyd-cyclus; besluitvormingscyclus. Alle concurrentie/competitie houdt een continue cyclus in van observeren, oriënteren, beslissen en uitvoeren. Naamgegeven door de Amerikaanse USAF-piloot en strateeg John R. Boyd (1927-1997). Houd in: |
|
|
|
|
|
Observe |
Actoren (opponent) en factoren (omgeving). |
|
Orient |
Tactische omstandigheden. |
|
Decide |
Wat te doen in de huidige omstandigheden? |
|
Act |
Hoe het besluit om te zetten in daden? |
| Oogmerk |
Waarom. Korte, krachtige uitdrukking vh doel vd operatie, de gewenste effecten om een bepaalde end-state te bereiken én de manier waarop en de reden waarom de uitvoering zich dient te ontwikkelen om dit te bereiken. Gebaseerd op het door de naasthogere commandant geformuleerde oogmerk. |
|
| OOO |
Onderdeelsoverlegorgaan |
|
| OOR |
Opname- en ontslagregister; bij een geneeskundige installatie. Opvolger vd ‘groene kaart’ (lfgd 7371). |
|
| OOR |
Onderdeels Onderhouds Rapportage |
|
| Oorlogvoering, digitale |
Het uitvoeren van militaire operaties die erop zijn gericht om met digitale middelen computersystemen of netwerken van een opponent te verstoren, misleiden, veranderen of vernietigen. |
|
| OOS |
Onderofficiersschool; bestond van 1951 tot 1961; vanaf dan Koninklijke Militaire School |
|
| OOT |
Overige Operationele Taken |
|
| OOTO |
Omscholing/Opleiding Onderofficier Tot Officier |
|
| OOTW |
Operations Other Than War |
|
| OP |
Observation Post: observatiepost |
|
| Op |
Operatie; operationeel. |
|
| OPC |
Opvolgend pelotonscommandant. |
|
| Opcen |
Operatiecentrum. |
|
| OPCO |
Operationeel Commando. Sinds 1 januari 2004. Beleidsuitvoerend orgaan vh Ministerie van Defensie, i.c. CLAS, CLSK en CZSK. |
|
| OPCOM |
Operational Command. Bevelsbevoegdheid om eenheden missies op te dragen, taken toe te delen en opdrachten te verstrekken, alsook de eenheid op te delen, te ontplooien en samen te stellen. OPCON en TACOM kunnen gedelegeerd worden. Het betreft géén |
|
|
verantwoordelijkheid voor personele verzorging of logistiek. |
|
| OPCON |
Operational Control. Bevelsbevoegdheid om de eenheid taken op te dragen en opdrachten |
|
|
te verstrekken voor het realiseren van de doelstellingen binnen de door de hogere commandant vd eenheid (1UP, 2UP) gegeven missie. TACON kan worden gedelegeerd. |
|
| OPCW |
Organisation for the Prohibition of Chemical Weapons |
|
| Opdr |
Opdracht. Zie ook: assignment. |
|
| Opdracht |
Feitelijke instructie aan één of meerdere individueen of eenheden voor het uitvoeren van activiteiten voor het realiseren van doelstellingen binnen de vastgestelde taken en missie. Zie ook: assignment. |
|
| OPEVAL |
Operational Evaluation. |
|
| OPFOR |
Opposing Force |
|
| Opl |
Opleiden; opleiding |
|
| OpOrder |
Operational Order Template. Subsysteem van ISIS. Hulpmiddel voor de productie en coördinatie van Standaard Operatie Orders (SOO), gebaseerd op Microsoft Word. Hiermee kunnen commandanten snel en uniform operatieorders samenstellen en verspreiden. |
|
| OPPA |
Overzicht publicaties per afnemer; officiële tellijst van boekwerken binnen een bwst |
|
| Opplan |
Operatieplan |
|
| Ops box |
Vaak afgekort tot: box. Aangewezen terreindeel waarbinnen een operatie plaatsvindt. |
|
| OPSEC |
Operational Security; operationele veiligheid; militaire veiligheid |
|
| OPSEM |
Operationeel Seminar; jaarlijkse oefening van kolonels en brigadegeneraals van hun skills en drills, georganiseerd door het Opleidings- en Trainingscentrum Operatiën; de doelgroep moet in syndicaatverband diverse taskers uitwerken en aan de andere deelnemers presenteren; in 2007 was het scenario binnenlandse veiligheid (nationaal optreden); in 2008 Afrika, toegespitst op Darfur; in 2009 een redeployement van een Nederlandse task force uit het buitenland |
|
| Opsroom |
Operations room; operatiecentrum. Eerste aanspreekpunt voor de eenheden die 'buiten de poort' een opdracht uitvoeren. In de regel bezet door de compagniestaf, maar vanwege de noodzaak voor een 24-uurs bezetting kan de duty-manager ook een PC, OPC of zelfs een gpc zijn. Heeft beschikking over informatie uit ISIS (brigadeniveau) en BMS (bataijon en lager). |
|
| Opst |
Opstellen; opstelling. Ingenomen of in te nemen terreindeel dat door een groep of peloton wordt verdedigd door middel vh uitbrengen van vuur. Opstelling beschikt over waarneming- en schootsvelden, vuur- en zichtdekking en zo mogelijk een stoppende of remmende hindernis in front. |
|
| OpTempo |
Operationeel tempo. Tempo van één of meerdere operaties. Relatieve snelheid van opeenvolgende acties. |
|
| Optimaliseren |
Verbeteren, maximaliseren vd prestatie. Door met minder middelen dezelfde output te realiseren of met dezelfde middelen een grotere output te realiseren. |
|
| Optr |
Optreden |
|
| OPZ |
Operationele Personeelszaken |
|
| ORBAT |
Order of Battle; gevechtsorganisatie; slagorde; organogram ("hark"). Tevens subsysteem van ISIS, waarmee commandanten een militaire gevechtsorganisatie of slagorde nabootsen die grafisch zichtbaar wordt gemaakt op een beeldscherm. |
|
| ORD |
Orde, Rust en Discipline. ORD-dienst is een onderdeelsdienst. Zie ook OBD en OCD. |
|
| Org |
Organiek |
|
| Organisatie |
Activiteiten gedaan door boys met toys. Activiteiten + personeel + middelen. |
|
| ORP |
Operational Ration Pack; b.v. een Meal Ready to Eat (MRE) |
|
| ORS |
Oral Rehydration Salts; orale rehydratiezouten |
|
| ORT |
Oefenrampenterrein |
|
| ORT |
Operational Readiness Test |
|
| ORT |
Outbreak Response Team; kan snel inspringen bij ziekte-explosies tijdens binnen- en buitenlandse missies; team bestaat uit arts, verpleegkundige en HPG'er; dragen zorg voor bron– en contactopsporing, epidemiologisch onderzoek, alle medische aspecten van de beheersing van de infectieziekte en verslaglegging |
|
| OS |
Ontwikkelingssamenwerking |
|
| OSAD |
Ontwikkelingssamenwerkings Adviseur; ontwikkelingsadviseur |
|
| OSC |
On-scene commander; commander on scene. |
|
| Oscar Mike |
OM, on the move; en route; onderweg; vertrokken |
|
| OSCE |
Organization for Security and Co-operation in Europe; OVSE |
|
| OSF |
Operationeel Staffunctionaris; cursus voor onderofficieren vanaf sergeant-majoor en officieren tot majoor bij de KL. |
|
| OSINT |
Open Source Intelligence; filteren van informatie uit open bronnen die van belang is of kan zijn voor het inlichtingenproces. |
|
| OSIRIS |
Softwareapplicatie op BMS; geografisch informatiesysteem waarbij een digitale |
|
|
stafkaart van het operatiegebied zichtbaar is; hiermee werkt de tactische gebruiker vanaf niveau II t/m V |
|
| OSKLM |
Oefen- en Schietkamp Lauwersmeer |
|
| OSS |
Office of Strategic Services; Amerikaanse tegenhanger vd Britse SOE; eerste onafhankelijk opererende buitenlandse inlichtingendienst vd VS, opgericht in 1942 door Franklin D. Roosevelt; voorloper vd in 1947 opgerichte CIA |
|
| Ostdet |
Ondersteuningsdetachement. |
|
| O/T |
Observer/trainer |
|
| OT&E |
Operational Test & Evaluation. |
|
| OT&R |
Opleiding & Training en Remedial. |
|
| OTAS |
Organisatie Tabel en Autorisatie Staat; operationele samenstelling van personele en materiële middelen van een eenheid; tegenwoordig TOMA |
|
| OTB |
Opleidings- en Trainingsbegeleider |
|
| OTC |
Opleidings- en Trainingscentrum |
|
| OTCGN |
Opleidings- en Trainingscentrum Genie (Vught) |
|
| OTCLOG |
Opleidings- en Trainingscentrum Logistiek (Soesterberg, Dumoulinkazerne) |
|
| OTCMAN |
Opleidings- en Trainingscentrum Manoeuvre (Amersfoort) |
|
| OTCO |
Opleidings- en Trainingscommando; sinds 1 juni 2003, voorheen COKL |
|
| OTCOPN |
Opleidings- en Trainingscentrum Operatiën (Amersfoort) |
|
| OTCRIJ |
Opleidings- en Trainingscentrum Rijden (Oirschot) |
|
| OTCSO |
Opleidings- en Trainingscompagnie Speciale Operaties (vh Korps Commandotroepen) |
|
| OTCVUST |
Opleidings- en Trainingscentrum Vuursteun ('t Harde/Oldebroek) |
|
| OTE(’er) |
Observer/Trainer/Evaluator. Opvolger van O/T(‘er). |
|
| OTK |
Opleiding, Training & Kennisproductie |
|
| OTP |
Opleidings- en Trainingsplan; zie ook TSP. |
|
| OTVOEM |
Opdracht, Terrein & Weer, Vijand & Partijen, Overige groeperingen en aspecten, Eigen Middelen, Ontwikkelen van eigen Mogelijkheden |
|
| Out of area operatie |
Crisisbeheersingsoperaties buiten het grondgebied vd NAVO en de EU |
|
| Ouwe |
Eenheidscommandant, m.n. gebezigd op bataljonsniveau en hoger. De term drukt genegenheid en respect uit |
|
|
|
|
| OVD |
Officier van Dienst. |
|
| Overbrengingsmiddel |
Systeem, zoals ballistische raket, kruisvluchtwapen of onbemande vliegtuig, dat noodzakelijk is om CBRNe-wapens effectief in te zetten. |
|
| Overlay |
Digitaal of plastic oleaat, waarop alle tactische gegevens en tekens staan die benodigd zijn voor een operatie. Ingedeeld in actuele en plan-overlays. In het actuele overlay wordt de huidige situatie getoond, in het plan overlay worden plannen gespecificeerd. Bij het ontwikkelen van een plan kan de actuele situatie als uitgangspunt worden gebruikt, maar ook kan worden gekozen voor het 'vd grond af opbouwen van een plan. Vervolgens kunnen eenheden, gebieden, lijnen en punten worden gemanipuleerd om het plan gestalte te geven. Het overlay kan, al dan niet met geografische achtergrond, worden afgedrukt. |
|
| Overtollig materiaal |
Materiaal dat niet meer is benodigd voor de militaire organisatie; overtolligheid kan worden veroorzaakt door verandering van de geplande hoeveelheden (b.v. afstoting van mobilisabele eenheden) of introductie van nieuw materiaal, waardoor verouderd materiaal wordt afgestoten |
|
| Overwatch |
Positionering van een eenheid, op een hoger gelegen terreindeel, van waaruit de beweging van een andere eenheid kan worden waargenomen ("overwatched") en met vuursteun kan worden ondersteund (beveiliging). |
|
| OVG |
Optreden in Verstedelijkte Gebieden |
|
| OVIC |
Operationeel Verbindings- en Inlichtingen Centrum; gevestigd in Eibergen |
|
| Ovnln |
Overnamelijn |
|
| OVO |
Operationele Verbindings Order |
|
| OVR |
Officier Veiligheidsregio. Adviseert zowel in de voorbereidingsfase als in een crisissituatie het lokale gezag over een mogelijke rol van Defensie. Voor elke vd 25 Nederlandse veiligheidsregio’s, waarin ook gemeente, politie, brandweer en medische hulpdiensten samenwerken en oefenen, is |
|
|
binnen Defensie OVR beschikbaar. Treedt op als liaison tussen het bestuur van de veiligheidsregio en Defensie; stemt de personele en materiële aard van de gevraagde bijstand af met de veiligheidsregio. Zie ook: ICMS. |
|
| OVSE |
Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa; OSCE |
|
| Ow(i) |
Opperwachtmeester(-instructeur) |
|
| OVW |
Oorlogsvrijwilliger |
|
| OWG |
Optreden in Waterrijke Gebieden |
|
| P |
Terug naar Boven |
|
| P5 |
Permanente vijf leden van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties: China, Frankrijk, Rusland, Groot-Brittannië en de Verenigde Staten |
|
| P5 |
Proper Preparation Produces Perfect Performance |
|
| P&O |
Personeel & Organisatie |
|
| Pa |
Pantser |
|
| PA |
Public Affairs. Functie ter bevordering vd militaire doelstellingen vd NAVO om het publieke bewustzijn en begrip voor militaire aspecten te verbeteren, met inbegrip van planning en uitvoering van mediarelaties, in- en externe communicatie. |
|
| Pa |
Mannelijke ouderejaars cadet op de KMA. De KMA creëert bewust de ‘buddy’-relatie pa-zeun. Hiermee wordt bijgedragen aan de opbouw van een netwerk tussen de verschillende jaarlagen (waardoor familienetwerken ontstaan) en het aanbieden van een informele mentor ter begeleiding en het aanleren vd fijne kneepjes. Pa’s kunnen meerdere zeuns hebben, niet altijd gebonden aan hetzelfde wapen of dienstvak. In 1949, na de heropening vd KMA na WO II, is de traditie pa-zeun in ere hersteld. Op de laatste avond vd ontgroening worden de ontgroende cadetten op de ‘stierenmarkt’ verkocht aan ouderejaars. Zie ook: deuchter, ma en zeun. |
|
| PAA |
Position Artillery Area; gebied van waaruit een artilleriestuk/houwitser/vuurmond vuur uitbregt |
|
| PAG |
Pantserafweergeschut |
|
| Pagnbat |
Pantsergeniebataljon |
|
| Pagncie |
Pantsergeniecompagnie |
|
| Painfbat |
Pantserinfanteriebataljon; 17 II (Oirschot), 42 II (Oirschot), 44 II (Havelte) en 45 II (Ermelo) |
|
| Palua |
Pantserluchtdoelartillerie. |
|
| Paluabt |
Pantserluchtafweerbatterij. |
|
| PAMAN |
Persoonlijke veiligheid, Andermans veiligheid, Markeren, Alarmeren, Noodzakelijke hulp |
|
| PAO |
Public Affairs Officer |
|
| PAR |
Post Attack Reconnaissance; Post Attack Recce. Na opdracht vd commandant grondig en systematisch uitvoeren van een verkenning vd eigen werkplek of opgedragen locatie, na een grond-, lucht-, CBRN-aanval of anderszins, met als doel het commando d.m.v. rapportage, melding en registratie een direct beeld te verschaffen vd opgelopen schade aan personeel, materieel en infrastructuur., met de bedoeling schade te herstellen, gewond of gedood personeel te verzorgen (ZHKH) of te vervangen waardoor de operationele taakuitvoering gegarandeerd blijft. |
|
| PARESTO |
Paarse Restaurant Organisatie; Paarse Restauratieve Organisatie. |
|
| PASGT |
Personal Armor Systems Ground Troops |
|
| Passenger's Manifest |
Lijst met naam, rang, registratienummer en eenheid van de leden van een chalk |
|
| Patr |
Patrouille |
|
| PATRIOT |
Phased Array Tracking Radar to Intercept Of Target. Raytheon MIM-104. Surface-to-air missile voor de middellange afstand (20 km). Zoekt met haar radar het luchtruim af over een breedte van 120 graden en tot 140 km ver en kan hiermee aanvallende vliegtuigen, helikopters en ballistische raketten opsporen, volgen en vernietigen. |
|
|
|
|
|
Raket (PAC-3) is 5 meter 20 lang, 40 cm in doorsnede, weegt 320 kg, heeft een bereik van 60 km, vliegt met een snelheid van 5.000 km per uur (Mach 4,7) en heeft een niet-nucleaire lading. |
|
|
|
|
|
Verving binnen de NAVO vanaf 1984 HAWK. Verwierf bekendheid tijdens operatie DESERT STORM (1990-’91). In Nederland in gebruik sinds 1987. Nederland zette in 1991 haar Patriots in Israël en Turkije in ter verdediging tegen Iraakse SCUD’s en in 2003 ter bescherming vd Turkse steden Dyarbakir en Batman. |
|
| Patrol search |
Vorm van basic search die wordt uitgevoerd gedurende openlijke (sociale) patrouilles; controles worden uitgevoerd in het terrein, op kwetsbare locaties, op routes en tijdens stilstand (konvooi) om vast te stellen dat geen gevaar aanwezig is |
|
| Pau |
Personenauto |
|
| PAX |
Personnel Assigned to Exercise; één pax = één persoon |
|
| PB |
Patrouillebasis. In of tegen een oord gelegen uitvalsbasis t.b.v. een sectie of peloton, verstevigd met veldversterkingsmiddelen. Van hieruit voert de eenheid gedurende een periode patrouillegang in het gebied uit. |
|
| PBC |
Plaatsvervangend bataljonscommandant. |
|
| PBLS |
Plaatsvervangend Bevelhebber der Landstrijdkrachten. |
|
| PBM |
Persoonlijke beschermingsmiddelen; PPE. Volgens Arbowet (artikel 5; verplichting tot RI&E). |
|
| PC |
Pelotonscommandant. |
|
| PCC |
Prague Capabilities Commitment; op de NATO-topconferentie in Praag op 21 en 22 november 2002 hebben de NAVO-lidstaten zich gecommitteerd om de operationele capaciteit vd krijgsmachten op ruim 400 gebieden individueel en collectief te verbeteren; o.a. op het gebied van CBRN, ISTAR, air-to-ground surveillance; combat effectiveness, strategic air- and sealift, air-to-air refuelling en het ontplooien van gevechts(verzorgings)steuneenheden |
|
| PDCA |
Plan, Do, Check, Act; 4-stappencyclus voor het ononderbroken uitvoeren van verbeteringen |
|
| PECC |
Patient Evacuation Coordination Cell; 24/7 bemenste module van een MTF die voorziet in capaciteit voor de uitvoering van een calamiteitenplan (‘blue light’), coördinatie van grondgebonden patiëntenevacuatie en (forward, tactische en strategische) medevac, coördinatie met andere functionarissen (genie, marechaussee e.a.) en patient tracking and tracing |
|
| Pel |
Peloton |
|
| Pelconet |
Pelotonscommandonet |
|
| Peloton |
Grootte varieert, 20 tot 50 militairen. Tankpeloton (cavalerie) bestaat uit vier tanks, bij artillerie telt peloton een aantal vuurmonden (M-109, M114 of Panzerhaubitze, bij de pantserinfanterie telt peloton 30 met in de regel vier pantservoertuigen. Pelotons van gevechts(verzorgings)steuneenheden hebben vaak afwijkende grootten. Commandant in de regel een luitenant of kapitein. Grootteteken: •••. |
|
| PENIS |
Practical Exercise Not Involving Soldiers; zie ook TOZT en TEWT |
|
| PeopleSoft |
Personeelsinformatie- en registratiesysteem Defensie. |
|
| PEPA |
Personal Equipment Preparation Area |
|
| PERBA |
Positie- en Richting Bepalende Apparatuur |
|
| Permissive |
Tijdelijk en plaatselijk bepaalde mate van veiligheid. Begrip komt uit de Three Block Warfare, in de praktijk doorgaans gelijktijdig voor met semi-permissive en non-permissive (hostile). Cold. Waar zonder veel problemen een taak kan worden uitgevoerd. De dreiging is hier gering. |
|
| Persco |
Personeelscommando |
|
| Per undas adversas |
Devies vd AIVD: "Levende vissen zwemmen tegen de stroom in, alleen de dode drijven mee". Bedacht door mr. Louis Einthoven, het eerste hoofd vd BVD (vanaf 1946), voorloper vd AIVD. |
|
| PF |
Pathfinder |
|
| PfP |
Partnership for Peace |
|
| PG |
Personele gereedheid. Mate waarin het personeel bij een (niet-)organieke eenheid beschikbaar én geschikt is voor de taak van die eenheid. |
|
| PGM |
Precision Guided Munition. |
|
| PGU |
Persoonsgebonden uitrusting; Persoonlijke gevechtsuitrusting |
|
| P-Hour |
Tijdstip waarop de eerste parachutisten landen in de drop zone ihkv air manoevre optreden. |
|
| PHPD |
Pijntje hier, pijntje daar |
|
| PHTLS |
Pre-Hospital Trauma Life Support |
|
| PI |
Point of Impact |
|
| PIAT |
Projector, Infantry, Anti Tank; Brits semi-automatisch antitankwapen uit WO II; kan vanuit de hand worden afgevuurd; in 1943 in gebruik genomen; bereik max.vd brisantgranaat tegen pantser 315 meter volgens Ontwerp-Voorschrift 808 uit 1944. |
|
| PIB |
Pantserinfanteriebataljon. |
|
| PICTURE |
Werkbelevingsonderzoek vh Ministerie van Defensie (Dienstencentrum Gedragswetenschappen). |
|
| PID |
Positive Identification; met zekerheid vastgesteld-zijn van een bewapende opponent/tegenstander/vijand. |
|
| PIFWC |
Person Indicted For War Crimes; persoon die is aangeklaagd wegens oorlogsmisdaden. |
|
| PIGS-landen |
Portugal, Italië, Griekenland en Spanje; Europese landen met een relatief hoge staatsschuld. |
|
| PIO |
Press Information Officer; perswoordvoerder, voorlichter. Public Information Office. |
|
| PIOFAH |
Personeel, Informatie, Organisatie, Financiën, Aanschaf en Huisvesting; ondersteunende in plaats van primaire bedrijfsvoeringsprocessen |
|
| PIOLO |
Personeel, Inlichtingen, Operatiën/Opleidingen/Ondersteuningen, Logistiek, Overigen. Loopt voor wat betreft de eerste vier onderwerpen synchroon aan sectie-indeling staven. |
|
| PIR |
Priority Intelligence Requirements. Essentiële inlichtingenbehoefte. Deel vd inlichtingenbehoefte, waarvan de commandant heeft aangegeven dat de beantwoording van doorslaggevend belang is voor de planning. Met name op de deelgebieden andere actoren, weer en terrein. |
|
| PIROC |
Pantserinfanterierijopleidingscentrum |
|
| PJK |
Prinses Juliana Kazerne (Den Haag) |
|
| PKM |
Pulemyot Kalashnikova. Russisch machinegeweer kaliber 7,62 mm, sinds 1961 in gebruik, o.a. door de Taliban. |
|
| PKSO |
PeaceKeeping & Stability Operations. Amerikaanse term. |
|
| PLANELM |
Planning Element; brigadekernstaf |
|
| PLC |
Personeels Logistiek Commando; opvolger van Persco |
|
| Plein 4 |
Locatie vd Bestuursstaf vh Ministerie van Defensie; Plein 4, 2511 CR Den Haag. In 1746 gebouwde aristocratische patriciërswoning, sinds 1820 het onderkomen van het toenmalige Departement van Oorlog; tegenwoordig het hoofdgebouw van het ministeriële complex dat is gevestigd tussen het Plein en de Kalvermarkt. |
|
| Plg |
Ploeg |
|
| Plgc |
Ploegcommandant |
|
| PLGR +96 |
Precision Lightweight GPS Receiver; uitgegesproken als "Plugger"; GPS |
|
| Ploeg |
Grootte varieert. Bij Korps Commandotroepen (KCT) telt een ploeg 8 commando’s, bij de Explosievenopruimingsdienst (EOD) 3. Commandant in de regel een korporaal of sergeant. Grootteteken: ø. |
|
| Pluba |
Plunjebaal |
|
| Plv |
Plaatsvervangend commandant; plaatsvervanger. |
|
| Plvgpc |
Plaatsvervangend groepscommandant; "plava".Plaatsvervanger vd groepscommandant, in de regel een korporaal (der eerste klasse). |
|
| PMCM |
Private Military Company (huurling) |
|
| PMK |
Prinses Margrietkazerne |
|
| PMR |
Patient Movement Request. Formulier gebruikt om het vervoer van een patiënt naar een geschikte MTF te initiëren. |
|
| PMT |
Police Mentoring Team |
|
| PMT |
Protestants Militair Tehuis |
|
| POC |
Point of Contact; Person of Contact; contactpersoon |
|
| POD |
Point of Disembarkation; Point of Debarkation. Generieke bevoorradingsschakel in de bevoorradingsketen. Locatie waar de vanuit de POE opgevoerde goederen worden gelost/ontscheept/ontvangen, tijdelijk opgeslagen en voor transport naar de centrale voorraadlocatie worden gereedgemaakt. Air, Rail of Sea POD (APOD, RPOD, SPOD), resp. voor lucht-, spoor- of zeevervoer. Laatste overslagpunt i.h.k.v. strategische mobiliteit. Zie ook: AC, GE, GP, POE en VC. |
|
| POE |
Point of Embarkation. Generieke bevoorradingsschakel in de bevoorradingsketen. Locatie waar de op te voeren, te beladen, in te schepen goederen op het transportmiddel worden geplaatst waarmee de verplaatsing naar het operatiegebied wordt uitgevoerd. Air, Rail of Sea POE (APOE, RPOE, SPOE), resp. voor lucht-, spoor- of zeevervoer. Eerste overslagpunt i.h.k.v. strategische mobiliteit. Zie ook AC, GE, GP, POD en VC. |
|
| POI |
Point of impact; plaats van inslag, i.c. van een raket, artillerie- of mortiergranaat. |
|
| POI |
Point of injury; plaats van ongeval; ongevalslocatie |
|
| Point of no return |
PNR. Punt vanaf waar omkering niet meer mogelijk is. Stadium waarin het niet meer mogelijk is te stoppen met wat men doet en wanneer de effecten ervan niet (meer) kunnen worden vermeden of voorkomen. |
|
| POL |
Petrol, Oil & Lubricants; Brandstoffen, Oliën, Smeermiddelen; klasse III. Class III.volgens MC 55/4 (NATO Classes of Supply). |
|
| POLAD |
Political Advisor; politiek adviseur; beleidsadviseur; afkomstig vh Ministerie van Buitenlandse Zaken. |
|
| POMLT |
Police Observing Mentoring Liaison Team |
|
| POMS |
Prepositioned Organizational Material Sets; laatste locaties waren Brunssum, Coevorden, Eygelshoven (HQ), Ter Apel en Vriezenveen |
|
| POO |
Point of origin. Aanvangs- of vertrekpunt, i.c. van een raket, artillerie- of mortiergranaat. |
|
| Pooling |
Bundeling van gelijksoortige militaire capaciteiten van twee of meer landen om het gebruik daarvan te optimaliseren |
|
| POON |
Polyvalente Onderkomens; tenten e.d. |
|
| POP |
Persoonlijk Ontwikkelings Plan |
|
| POR |
Personeelsontspanningsruimte |
|
| POS |
Positiebepalend Ondersteunend Systeem; systeem dat innovatief en slim de beschikbare informatie van GPS, INS en onderlinge afstandsmetingen combineert tot een continuee positieaanduiding |
|
| POTA |
Pelotonsorder van tijdelijke aard; zie ook COTA, BOTA en BROTA |
|
| POTLOOD |
Pijn bestrijden, Onrust bestrijden, Temperatuur reguleren, Ligging, Onder ongunstige omstandigheden, Drinkbeleid toepassen |
|
| POTOM |
Praktische Opleiding tot Officier der Mariniers. |
|
| POW |
Prisoner of war; krijgsgevangene |
|
| Power projection |
Machtsprojectie. Vermogen van een natie om haar (politieke, economische, informatieve en/of militaire) middelen snel en effectief in te zetten in reactie op crises, om regionale stabiliteit te versterken en bij te dragen aan afschrikking. Bij uitbreiding ook om expeditionair oorlog te voeren (ver vh eigen grondgebied andere naties te intimideren, te dreigen met geweld of geweld aan te wenden). |
|
| PPE |
Personal protective equipment; PBM. Volgens Arbowet (artikel 5; verplichting tot RI&E). |
|
| PPP |
Presence, Posture and Profile; aanwezigheid, uitstraling en profilering. Elk (nalaten van) handelen kan en zal (in)directe gevolgen hebben op de houding van anderen en daarmee op hun (toekomstige) gedrag. |
|
| PRAT |
Pantser Rups Anti-Tank |
|
| PRB |
Pantser Rups Berging |
|
| Prestatiegericht |
De militair zet zich volledig in om het in de opdracht gestelde doel te halen met de hem ter beschikking gestelde middelen en mogelijkheden. |
|
| PRGWT |
Pantser Rups Gewondentransport |
|
| PRI |
Pantser Rups Infanterie |
|
| Principle-based |
Werken en het gewenste gedrag bevorderen vanuit relevante principes, waarbij het gaat om het denken en handelen naar de geest van wet- en regelgeving; is daarmee meer gekoppeld aan de praktijk; zie ook rule based |
|
| PRISMA |
Periodieke Rapportage Imago, Satisfactie en Maatschappelijke Acceptatie; onderzoek van de afdeling Gedragswetenschappen. |
|
| PRISMO |
Prospectie in stressgerelateerd militair onderzoek. |
|
| PRM |
Personeelsrisicomanagement; cfm. VS 2-1998. |
|
| Projo |
Projectofficier |
|
| Proliferatie |
Verspreiding van massavernietigingswapens |
|
|
(chemische, biologische, radiologische en nucleaire |
|
|
wapens) en van middelen voor het inzetten daarvan |
|
|
(overbrengingsmiddelen). |
|
| PrOMT |
Project Ontwikkeling Militaire Terreinen. |
|
| PROTO |
Projectgroep terugdringen opkomst- en opleidingsverloop |
|
| PRR |
Personal Role Radio; H4855 van Selex Communications; radiotool waarbij alle militairen van een team, groep of peloton op korte afstand via een headset met elkaar kunnen communiceren, b.v. tijdens een patrouille. |
|
| PRT |
Provincial Reconstruction Team; militaire eenheid die zich bezighoudt met opbouwprojecten in het inzetgebied cq. de AOR. De projecten worden i.h.k.v. hearts and minds gekozen in nauw overleg met de lokale autoriteiten en bevolking. |
|
| PRTL |
Pantser Rups Tegen Luchtdoelen |
|
| PS |
Chloorpicrine (militaire code) |
|
| PSE |
Psychological Support Element; Psyops Support Element; eenheid die verantwoordelijk is voor aspecten op het gebied van psychologische oorlogvoering. |
|
| PSO |
Peace Support Operations |
|
| Psyops |
Psychological Operations |
|
| PT |
Physical Training; fysieke training |
|
| PTA |
Primary Training Audience. Te oefenen/trainen functionaris of eenheid. |
|
| PTE |
Programma van Taken en Eindeisen; per functionaris/eenheid worden hierin alle door die functionaris/eenheid uit te voeren taken weergegeven. Bevat voor alle CLAS-eenheden de operationele taken voor de niveaus II t/m VI, waaraan per taak en omstandigheid (klimaat, omgeving) de eisen (fysiek, mentaal, technisch) zijn gekoppeld. Vormt het uitgangspunt van O&T. Zie ook MSFA. |
|
| PTG |
Police Training Group. Missie in Kunduz, Afghanistan. |
|
| Ptl |
Pistool |
|
| PTLS |
Primary Trauma Life Support; geneeskundige behandelingsmethodiek volgens <c>-ABCD; militair met deze opleiding kan de eerste noodzakelijke geneeskundige hulp verlenen aan één of meerdere gewonden. |
|
| PTOW |
Plan, Taak, Organisatie, Werkwijze. Document waarin respectievelijk de het plan, de taak, de organisatie en de werkwijze voor een (sub)eenheid wordt beschreven. In een herkenbare structuur wordt hierin toelichting gegeven op hoe zaken zijn belegd binnen (sub)eenheden. |
|
| PTSD |
Post Traumatic Stress Disorder. Posttraumatisch stresssyndroom. |
|
| PTSS |
Posttraumatisch stresssyndroom. |
|
| PTW |
Praktische tewerkstelling. Vergelijkbaar met een stage. Zie ook TTW. |
|
| PTW |
Parttime werver. |
|
| PUC |
Person Under Control |
|
| Pull Load |
Principe volgens FD; herbevoorrading van goedern vindt plaats op grond van logistieke aanvraag n.a.v. daadwerkelijk gebruik van de vragende ehd |
|
| PUP |
Pick-Up Point |
|
| Pursuit |
Achtervolging |
|
| Push load |
Principe volgens FD; herbevoorrading van goederen vindt plaats op grond van planningsgetallen die zijn gegenereerd uit het gemiddeld verbruik van een ehd |
|
| PV |
Primaire Vorming; loopbaancursus voor sergeanten en wachtmeesters der eerste klasse |
|
| PVA |
Plan van aanpak |
|
| PVE |
Programma van eisen |
|
| PVO |
Proces-verbaal van ongeval; zie ook Dfe100 |
|
| PWO |
Paklijst waarde-opgaven |
|
| PX |
Post Exchange |
|
| PX-10 |
Wapenreiningingsmiddel dat van de jaren '70 tot 1989 in gebruik was bij MinDef; bevatte de organische oplosmiddelen benzeen, tolueen en xyleen en, als hoofdbestanddeel, terpentine. Frequent gebruik zou kunnen leiden tot het Organisch Psychosyndroom (OPS). |
|
| PXR |
Post Exercise Report. Doel vd rapportage na een oefening is het herzien van alle aspecten vd oefeneing, inclusief planning, uitvoering, lessons learned en aanbevelingen voor verbeteringen. Vergelijkbaar met de FER. |
|
| PZH 2000 |
Panzerhaubitze 2000; pantserhouwitser 2000. |
|
| Q |
Terug naar Boven |
|
| QCB |
Quick Change Barrel (.50 M2HB) |
|
| QIP |
Quick Impact Project |
|
| QM |
Quartermaster; sergeant distributie |
|
| QPO |
Qua Patet Orbis; devies én lijfblad Korps Mariniers |
|
| QPQ |
Quid Pro Quo; principe "voor wat, hoort wat" |
|
| QRA |
Quick Reaction Alert; inzet van twee bewapende F16´s onder verantwoordelijkheid vd Minister van Justitie wanneer een civiel vliegtuig is aangemerkt als een terroristische dreiging vanuit de lucht; vorm van militaire bijstandsverlening |
|
| QRF |
Quick Reaction Force.Tactische reserve-eenheid die zeer snel, zo niet onmiddellijk, inzetbaar is na een vraag om ondersteuning. Idealiter twee beschikbaar: één op NTM van 10 minuten, een tweede op NTM van 1 uur. Inschakelen QRF loopt via de 2IC, wanneer een eenheid de steun van een QRF aanvraagt bij de Ops-room. Tussenstap is ingebouwd om te voorkomen dat de QRF te snel wordt ingeschakeld. In een complexe situatie gaat de 2IC mee als commander-on-scene om leiding te geven aan zowel QRF als eenheden ter plaatse. |
|
| QVP |
Quick Visability Project |
|
| R |
Terug naar Boven |
|
| R |
Romeo; commandant. |
|
| R&D |
Research & Development |
|
| R&R |
Rest & Relaxation |
|
| R&R |
Reports & Returns; formats en rapportages. |
|
| R&S |
Reconnaissance & Surveillance |
|
| R/M |
Rigger/Marshaller |
|
| RA |
Regimentsadjudant |
|
| RA |
Reparatieaanvraag |
|
| Radar |
Radio Detection And Ranging; systeem waarmee de aanwezigheid van een object kan worden vastgesteld door meting van een uitgezonden radiogolf die weerkaatst tegen dat object |
|
| Radiologische rekenschijf |
NSN 6665-17-055-1115. |
|
| RADUSA |
Richting, Afstand, Doel, Uitrusting, Sterkte, Actie |
|
| RAF |
Royal Air Force; luchtstrijdkrachten van Groot-Brittannië |
|
| Raid |
Actie waarbij een eenheid, vaak bij nacht, snel wordt ingezet, teneinde een actie op de grond uit te voeren en zich terug te trekken |
|
| RAKA |
Regiments- en Korps Adjudanten |
|
| RAMC |
Royal Army Medical Corps; Geneeskundige Dienst van de Britse krijgsmacht |
|
| Ran |
Rantsoen |
|
| RAO |
Risico Analyse Operationele Opdracht |
|
| RAPPICC |
Regional Anti-Piracy Prosecutions Intelligence Co-ordination Centre; geloceerd op de Seychellen; anti-piraterij initiatief vd internationale gemeenschap |
|
| Ratlines |
Aanvoer-, ontsnappings- of vluchtroute (vd Taliban); over deze routes transporteert de OMF drugs en wapens. |
|
| Raven |
Short Range Tactical UAV; bereik 10 km, vlieghoogte maximaal 5.000 voet (1.500 meter), vliegt met een elektromotor |
|
| Rbli |
Rookbuslanceerinrichting |
|
| RBT |
Regiment Bevoorradings- en Transporttroepen. |
|
| RC |
Regimentscommandant |
|
| RCC |
Route Clearance Concept |
|
| RCH |
Red Card Holder |
|
| RCIED |
Radio Controlled IED; IED die via een radioverbinding tot detonatie wordt gebracht |
|
| RCP |
Reserve commandopost (Alternate). |
|
| RC(S) |
Regional Command (South); zuidelijk commando van ISAF over de provincies Helmand, Kandahar, Uruzgan en Zabul in het zuiden van Afghanistan |
|
| RCWS |
Remote Controlled Weapons System; onbemand wapenstation |
|
| RCZ |
Rear Combat Zone; operatie-achtergebied; achtergebiedsoperatie |
|
| Rd |
Radio |
|
| RD&E |
Research, Development & Engineering. |
|
| Rdl |
Radiologisch |
|
| RDO |
Rapid Decisive Operation. Amerikaans operationeel concept voor toekomstige operaties. Een snelle en beslissende operatie is integratie van kennis, command & control en denken in effecten om de gewenste militaire doelstelling (objective) en politieke eindsituatie (end-state) te bereiken. |
|
| Rdr |
Radar |
|
| RDTF |
Redeployment Task Force; eenheid die januari 2010 is geformeerd en in juli 2010 naar Afghanistan vertrok om de uitvoering van de redeployment vd Task Force Uruzgan mogelijk te maken; bestond uit twee opeenvolgende lichtingen, respectievelijk onder leiding van brigadegeneraal Jan Broeks en luitenant-kolonel Robin Schoonen; hoofdtaak was het opbreken dan wel overdragen vd vooruitgeschoven posten en de Nederlandse bases in Uruzgan; neventaken waren inpakken en vervoersgereed maken vh materieel (containers en voertuigen), in konvooien vervoeren van materieel over de weg en beveiligen vd konvooien en van andere werkzaamheden; eindpunt was het degroupagepunt in Coevorden (Complex Coevorden, 320 Materieellogistiek peloton, OOCL) |
|
| REA |
Rapid Environmental Assessment; term van KM; proces tijdens welk tijdig tactisch relevante omgevingsinformatie wordt verworven en geanalyseerd om een totaalbeeld (REP) van de omgeving te krijgen; REA is een belangrijk onderdeel van Battle Space Preparation, waarbij niet alleen de omgeving maar ook de tegenstander in kaart wordt gebracht en de koppeling met de eigen eenheden wordt gemaakt; KM onderscheidt 4 fases in het REA-proces: 1) inventariseren vd gegevensbehoefte en verzamelen van zoveel mogelijk gegevens uit databases, verkenningen en met satellietsensoren, 2) openlijk verzamelen van gegevens ter plaatse (overt), 3) ongezien verzamelen van gegevens ter plaatse (covert) en 4) verzamelen van gegevens tijdens de uitvoering vd operatie (vooral van belang voor snel veranderende data) |
|
| Reachback |
Fysiek op afstand ontplooien vd stafcapaciteit (commandovoeringscapaciteit) vd CP naar één of meerderee locaties buiten het operatiegebied. Hierbij wordt door middel van moderne communicatiemiddelen (o.a. collaborative tools en videoconferentie) de resterende staf en het personeel in het inzetgebied ondersteunt. Hiermee wordt het terugdringen van grote staven nagestreefd en nemen effectiviteit en efficiëntie toe. |
|
| REACT |
Reactie Aanhouding en Controle Technieken. |
|
| Realisatiememorandum |
Document waarin een reorganisatie wordt beschreven. |
|
| Real time |
Actueel; instant; analoog aan het moment zelf; op het ogenblik zelf; zie ook NEAR REAL TIME |
|
| Rear |
Achtergebiedsoperatie. Binnen het geografisch operationeel raamwerk. Zie ook: close en deep. |
|
| Rear echelon |
Deel van de eenheden die niet actief deelnemen aan het gevecht, m.n. geneeskundige, inlichtingen-, logistieke en opleidingseenheden |
|
| Recce |
Reconnaissance. Verkenning. |
|
| Recup |
Recuperatie. Weer op krachten komen van een eenheid na internationale inzet. In deze periode is een eenheid niet beschikbaar voor internationale inzet. Personee, materieel en geoefendheid vd eenheid worden weer op niveau gebracht. |
|
| Red |
Vijandelijke troepen. |
|
| Red card holder |
Rodekaarthouder; systeem waarbij deelnemende landen aan een gezamenlijke pool de mogelijkheid hebben om bij hoge uitzondering militaire capaciteiten op te eisen voor nationale operaties |
|
| REDCON |
Readiness condition; NTM; graad van gereedheid. |
|
| Redostdet |
Redeploymentondersteuningsdetachment |
|
| Refugee |
Vluchteling. Iemand die zich vestigt buiten zijn land van herkomst vanwege vervolging op grond van etniciteit, nationaliteit, politieke overtuiging, ras, religie of omdat hij deel uitmaakt van een sociale groep. Zie ook: IDP. |
|
| Reg |
Regiment. |
|
| Regiment |
Op twee uitzonderingen na niet-generieke eenheid binnen KL: alleen Korps Commandotroepen en Korps Nationale Reserve gelden nog als een officieel regiment met bijbehorend grootteteken. Vroeger bestond een regiment uit één of meer (in de regel drie of vier) manoeuvrebataljons. Tegenwoordig is regiment een traditieaanduiding voor een wapen of dienstvak. Grootteteken: I I I. |
|
| Relief in place |
Aflossing door andere eenheden. |
|
| Rem |
Remedial |
|
| REME |
Royal Electrical and Mechanical Engineersl Technische Dienst vd Britse krijgsmacht. |
|
| REMF |
Rear Echelon Mother Fucker. Spotterm. Militair zonder gevechtservaring dan wel ervaring aan de frontlijn, die daarom grote fouten maakt welke mensenlevens eisen. Pejoratieve term drukt m.n. een gevoel van ongenoegen uit vd frontmilitair zelf. Synoniem: pogue, batallion stallion, hangar pilot. Zie ook: rear echelon. |
|
| Remote |
Verwijderd vh bevelvoerende centrum vd organisatie; vergelijk COMBINED en JOINT |
|
| Rempel |
Remedial peloton |
|
| REP |
Recognised Environmental Picture; dynamisch (niet-statisch) beeld vd actuele en tactisch relevante omgevingsfactoren waarin de operatie plaatsvindt; binnen KM bestaat de omgeving uit de domeinen meteorologie, oceanografie, hydrografische diensten en geografie; wordt gebruikt door planners en uitvoerders van een militaire operatie of oefening, om ter voorbereiding en ondersteuning de operationele effectiviteit te vergroten |
|
| Repat |
Repatriëring |
|
| Repres |
Representatie(gelden) |
|
| Res |
Reserve. |
|
| Resdln |
Reservedelen. |
|
| RESEVAC |
Évacuation des ressortissants; Franse afkorting voor NEO |
|
| Restraints |
Opgelegde beperkingen. Zie ook: constraints (opgelegde verplichtingen). |
|
| Retreat |
Terugtrekken |
|
| Reversed-RSOM |
Omgekeerde RSOM. Redeployment. Grootschalige logistieke operatie waarbij personeel en materieel synchroon wordt verplaatst van een eindbestemming naar een vredeslocatie. |
|
| REX |
Radio Exercise; oefening voor de verbindingen |
|
| RFI |
Request For Information. |
|
| RFID |
Radio Frequency Identification; technologie om m.b.v. radiofrequenties wereldwijd lading te kunnen volgen; leidt tot grotere, real-time informatiestromen en dus een grotere situational awareness |
|
| RFL |
Restricted Fire Line; vuurcoördinatielijn; vuursteuncoördinatiemaatregel (die in de voorbereidingsfase voor het gehele gevecht wordt gepland en tijdens de uitvoering waar nodig wordt geactiveerd en zo nodig bijgesteld en/of vernieuwd); lijn waarvan aan de eigen zijde geen vuur mag worden uitgebracht; volgens STANAG 2934 (Artillery Procedures). |
|
| RFV |
Standaardprocedure voor het aankondigen van een incidenteel bezoek aan een bedrijf of overheidsinstelling in het buitenland. Het verzoek gaat naar de MIVD. Duits: Besuchsantrag. Frans: Demande de visite. |
|
| Rg |
Richting. |
|
| RGKT |
Regiment Geneeskundige Troepen. |
|
| RGT |
Regiment Genietroepen. |
|
| RHB |
Regiment Huzaren van Boreel. |
|
| RHIB |
Rigid Hull Inflatable Boat; opblaasbare motorboot |
|
| RHPA |
Regiment Huzaren Prins Alexander. |
|
| RHPO |
Regiment Huzaren Prins van Oranje. |
|
| RHS |
Regiment Huzaren van Sytzama. |
|
| RI |
Regiment Infanterie. |
|
| RI&E |
Inventarisatie en evaluatie van risico’s (risico = kans x effect) die de arbeid voor de werknemers met zich meebrengt (Arbowet, artikel 5). Sinds 01-01-1994 is iedere werkgever verplicht deze te laten uitvoeren. Bevat een beschrijving vd gevaren, risicobeperkende maatregelen en risico’s voor bijzondere categorieën van werknemers. Stappenplan: 1. Inventarisatie van de gevaren en risicobeperkende maatregelen, 2. Evaluatie vd risico’s (veiligheidsbeleid en veiligheidsbeheerssysteem), 3. Plan van aanpak (risicovermindering) en 4. Actueel houden. |
|
| RIA |
Rapportage(formulier) Internationale Activiteiten. |
|
| RIB |
Rigid Inflatable Boat; opblaasbare boot met een vaste bodem en dikke, met lucht gevulde randen |
|
| RICE |
Rest (rust), Ice (koelen), Compression (drukverband) en Elevation (hoogleggen) |
|
| RICh |
Regiment Infanterie Chassé. |
|
| RICKL |
Regionaal Informatie Centrum Koninklijke Landmacht |
|
| RIDKL |
Reglement Inwendige Dienst Koninklijke Landmacht; VS 2-1500 |
|
| RIF |
Registratie- en informatieformulier voor röntgenapparatuur; t.b.v. het röntgentoestel dat bij een eenheid in gebruik is, in afschrift aan Stralingsbeschermingsdienst en MGLC. |
|
| RIJWF |
Regiment Infanterie Johan Willem Friso. |
|
| RIM |
Regeling Immunisatie Militairen. |
|
| RIM |
Regeling Inkomsten Militairen. |
|
| RIMI |
Reparatie-inrichting en materieelinspectie; o.a. de werkplaats bij Hembrug. |
|
| RIMvC |
Regiment Infanterie Menno van Coehoorn. |
|
| RIOG |
Regiment Infanterie Oranje Gelderland. |
|
| RIP |
Replace In Progress; Relieve In Place; wisselen van personeel op een buitenpost; overname van taken en bevoegdheden, soms ook vh materieel. |
|
| Ritm |
Ritmeester. |
|
| Rkg |
Rookhandgranaat |
|
| RLJ |
Regiment Limburgse Jagers. |
|
| RLS |
Real Life Support. Niet-oefenbeperkte maar reële logistieke ondersteuning, o.a. in de vorm van legering, bad- en wasfaciliteiten, voedsel- en drinkwatervoorziening en wellfare voorzieningen. |
|
| RM |
Royal Marines; mariniers van de Britse krijgsmacht |
|
| RM |
Rekening Man; beslissing dat een defect of vermist artikel door betrokkene zelf moet worden vergoed |
|
| RMA |
Rapportage van Medische Aangelegenheden; rapportage vh effect van een dienstongeval waarbij geen sprake is van een ongeval maar waarbij toch letsel is opgetreden; hierbij kan ook dienstverband aan de orde komen |
|
| RMC |
Regionaal Militair Commandant; na de opheffing vd RMC's in 2011 een brigadestaffunctionaris met een brugfunctie naar de maatschappij |
|
| RMC |
Regionaal Militair Commando |
|
| RMC Noord |
Groningen, Friesland, Drenthe, Overijssel, Flevoland en Gelderland |
|
| RMC West |
Noord-Holland, Zuid-Holland en Utrecht |
|
| RMC Zuid |
Noord-Brabant, Zeeland en Limburg |
|
| RMT |
Reservist Militaire Taken; specialist die binnen NatOps zijn bekwaamheid doet gelden. Reserve(onder)officieren waarop, bij calamiteiten, een beroep kan worden gedaan door civiele hulpdiensten. Kan worden ingeschakeld via een MAC. Officieren (kap t/m lkol) zijn Officier Veiligheidsregio, Officier Beleidsteam, liaisonofficieren of officieren dienstploeg in het MAC, waar ook reserveonderofficieren werken. Zie ook MAC. |
|
| RNLAF |
Royal Netherlands Air Force; Koninklijke Luchtmacht |
|
| RNLMC |
Royal Netherlands Marine Corps; Korps Mariniers |
|
| ROA |
Risico Analyse Operatie |
|
| Roadmap |
Route van IST naar SOLL |
|
| ROAG |
Reserve-Officier Academisch Gevormd; via een verkorte opleiding dienstplichtig vaandrig geworden; in de wandelgangen ‘couveuse-vaandrigs’ genoemd. |
|
| ROE |
Rules of Engagement; brondocument i.h.k.v. geweldtoepassing |
|
| ROLAD |
Rule of Law-advisor/adviseur |
|
| Role 2E |
Role 2 Enhanced; role 2 geneeskundige inrichting die geldt als statisch en capaciteit heeft op het gebied van Primary Surgery (algemene chirurgie) |
|
| Role 2LM |
Role 2 Light Manoeuvre; role 2 geneeskundige inrichting die geldt als mobiel en capaciteit heeft op het gebied van DCS |
|
| Rolspecialisatie |
Afspraken tussen twee of meer landen over het gebruik van elkaars capaciteiten voor specifieke militaire taken |
|
| ROM |
Rapport Ondeugdelijk Materieel. |
|
| ROM |
Restrictions of Movement; beperkte bewegingsvrijheid. |
|
| RON |
Rest Over Night; Remain Over Night; locatie waar in het terrein een overnachting wordt ingericht. |
|
| ROND |
Reorganisatieondersteuningsteam |
|
| Rood |
Tactische kleur om onderscheid te maken tussen (eenheden, installaties en uitrustingen van) partijen. Vijand. Hostile. Zie ook: geel, blauw en groen. |
|
| ROOT |
Rotatie Ondersteuningsteam; team van extra logistieke functionarissen dat tijdelijk, in Uruzgan vanaf 2006, een ordelijke overdracht van materieel ondersteunt bij de rotatie van eenheden, in het bijzonder de materieeladministratie |
|
| ROR |
Regeling overlegprocedure bij reorganisaties. |
|
| Roro |
Roll on, roll off-schip |
|
| ROSWOZ |
Reveille, Ochtendsport, Scheren, Wassen, Ontbijten, Ziekenrapport |
|
| ROTA |
Release Other Than Attack; vrijkomen van nucleaire, biologische en chemische stoffen op een andere manier dan door een traditionele CBRN-aanval; zo kunnen industriële stoffen, al dan niet opzettelijk, in de atmosfeer terechtkomen. |
|
| Rotary Wing |
Helikopter(s), i.t.t. vliegtuig(en) (Fixed Wing). |
|
| Rotota |
Ronnie Tober-tasje |
|
| Rowili |
Rood-wit lint (om dixi of wawa) |
|
| RPD |
Regionale Personeels Dienst |
|
| RPG |
Ruchnoy Protivotankoviy Granatomet; draagbare antitankgranaatwerper; raketwerper; Rocket-Propelled Grenade |
|
| Rpsvtg |
Rupsvoertuig |
|
| RPV |
Remotely Piloted Vehicle; bijvoorbeeld Sperwer |
|
| RR |
Rekening Rijk; beslissing dat een defect of vermist artikel door het Rijk wordt vergoed |
|
| RRF |
Rapid Reaction Forces (van de NAVO) |
|
| Rsb |
Richtinggevende Stafbespreking. Zie ook BSB. Zie verder OBP. |
|
| RSD |
Reservisten Specifieke Deskundigheid; functioneel specialisten, zoals CMP; wordt vnl. ingezet bij Cbops |
|
| RSDL |
Reactive Skin Decontamination Lotion |
|
| RSM |
Regimental Sergeant-Major; WO1; Warrant Officer 1st Class. regimentssergeant-majoor; in Nederland Korps- of Regimentsadjudant. |
|
| RSOM(I) |
Reception, Staging, Onward Movement, Deployment (and Integration).; ontvangst, tijdelijk verblijf, voorwaartse verplaatsing (en integratie). Grootschalige logistieke operatie waarbij personeel en materieel synchroon wordt verplaatst van vredeslocatie naar eindbestemming. |
|
| RSP |
Render Safe Procedure; procedure van EOD'ers om een onaanvaardbare detonatie van ongeëxplodeerde munitie te voorkomen, waarbij indien mogelijk manueel de ontsteking wordt verwijderd |
|
| RSPB |
Regiment Stoottroepen Prins Bernhard |
|
| RT |
Receiver-Transmitter; radio |
|
| RT9100 |
Handheld radio FM9000 |
|
| RT9200 |
Manpack radio FM9000 |
|
| RT9500 |
Voertuigradio FM9000 |
|
| RTA |
Road Traffic Accident; verkeersongeval |
|
| RTB |
Return(ed) To Base |
|
| Rtf |
Radiotelefonie(procedure); vaste procedures in radioverkeer bij alle soorten operaties. |
|
| RTFM |
Read The Fucking Manual |
|
| RTM |
Ready to move |
|
| RTO |
Radio Telephone Operator |
|
| RTOA |
Reverse Transfer of Authority. |
|
| RTT |
Routetijdtabel |
|
| RUD |
Regeling Uitrusting Defensie; regelt dat per 01-01-2009 kleding en persoonsgebonden uitrusting overwegend in bruikleen wordt gegeven; alles is hiermee te ruilen, niets is nog eigendom |
|
| Rule-based |
Werken en het gewenste gedrag bevorderen vanuit wet- en regelgeving; is daarmee meer gekoppeld aan de theorie; zie ook principle-based |
|
| Rummage |
Grondige (gebieds)doorzoeking, m.n. door gespecialiseerd personeel met bijzonder materieel, b.v. een zeeschip, bij verdenking op drugs- en/of wapensmokkel of illegale migratie |
|
| Running estimate |
Continue functionele beoordeling vd toestand (bvt) om op basis daarvan een inschatting te kunnen maken of voor dat functiegebied de operatie volgens plan gaat; betreft een overzicht van feiten, aannames, eigen toestand, invloeden vd omgeving, conclusies en aanbevelingen; elke staffunctionaris houdt deze voor zijn functiegebied bij. |
|
| Ruza |
Rugzak |
|
| RV |
Rendez-vous; verzamelpunt. Zie ook: DAR en rally point. |
|
| RVD |
Rijksvoorlichtingsdienst. |
|
| RVE |
Resultaatverantwoordelijke Eenheid. |
|
| RVH |
Regiment Van Heutsz. |
|
| RVS |
Generaal-majoor De Ruyter van Steveninckkazerne; in Oirschot |
|
| RVT |
Regiment Verbindingstroepen. |
|
| RW |
Rotary Wing; helikopters. |
|
| RWRM |
Regeling Werk- en Rusttijden Militairen; ministeriële beschikking die op 1-1-1981 in werking is getreden |
|
| RX |
Radiostilte; zelfde als de stand op de CNR FM9000; organieke radio- en telegrafieafkorting voor ontvanger of ontvangst. |
|
| S |
Terug naar Boven |
|
| S |
Staff; General Staff System-indeling voor een hoofdkwartier dat/staf die vanaf het niveau van een brigade of lager wordt gerund; in NLD bij een brigade o.l.v. een kolonel (chef-staf); zie secties |
|
| S5 |
Shape (vorm), Shine (glans & schittering), Shadow (schaduw), Silhouette (aftekening tegen de achtergrond), Spacing (tussenruimte) m.b.t. camouflage |
|
| S5 |
Size (afmeting), Surface (bodemgesteldheid), Slope (hellingshoek), Shoot (invlieghoek), Security (veiligheid) m.b.t. landing point |
|
| S/A |
Selective Availability (van GPS) |
|
| SA |
Situational Awareness; beleving van de werkelijkheid; kennis vd omgeving. Begrip hebben vd toestand van dát deel vh gevechtsveld dat van invloed is op het eigen optreden. Omvat niet alleen een Common Operational Picture (COP), ook zaken als: |
|
|
|
|
|
► stafinformatie |
|
|
► kennis van eigen en vijandelijke doctrine |
|
|
► inzicht in huidige en toekomstige operaties |
|
|
|
|
|
Zie ook: SU. |
|
| SA |
Staging Area; gebied waarin troepen worden ondergebracht om zich voor te bereiden |
|
|
op een komende operatie |
|
| SAA |
Small Arms Ammunition; munitie voor kleinkaliberwapens. |
|
| Sab |
Sabotage |
|
| SABA |
Self Aid Buddy Aid; Zelfhulp en Kameradenhulp |
|
| SAC |
Strategic Airlift Capability |
|
| SAC C-17 |
Strategic Airlift Capability (van de NAVO); op 27 juli 2009 werd de eerste van drie Boeing C-17 Globemaster-III's gestationeerd op Pápa Airbase in Hongarije. De deelnemende landen aan SAC zijn de NAVO-lidstaten Bulgarije, Estland, Hongarije, Litouwen, Nederland Noorwegen, Polen, Roemenië, Slovenië en de Verenigde Staten en de Partnership for Peace-landen Finland en Zweden |
|
| SACEUR |
Supreme Allied Commander Europe. Één van de twee strategische commandanten vd NAVO. Hoofd vh Allied Command Operations (ACO). Traditioneel een Amerikaanse generaal, dual-hatted als C-EUCOM (US European Command, HQ in Stuttgart). |
|
| SAF |
Small Arms Fire; vuur van kleinkaliberwapens |
|
| Safe |
Veilig. Zie ook: secure (beveiligd). |
|
| SALT |
Strategic Arms Limitation Talks |
|
| SALTA |
Amerikaanse vijandmelding: Size of Enemy, Activity, Location, Time and Action. |
|
| SALTUR |
Size, Activity, Location, Time, Unit, Response; vergelijk SALTA en SALUTE |
|
| SALUTE |
Size, Activity, Location, Unit, Time, Equipment |
|
| SAM |
Surface to Air Missile; luchtdoelraket; van de grond afgevuurde raket om helikopters en vliegtuigen uit de lucht te schieten |
|
| SAMSON |
Structurele Afbouw Matrixorganisatie Staven Op Nieuwe Leest; projectorganisatie sinds 2003 |
|
| SANDF |
South African National Defence Force; krijgsmacht vd republiek Zuid-Afrika. |
|
| Sangin / Musa Qala / Kajaki |
Driehoek van gevaarlijke oorden in het noorden van de Zuid-Afghaanse provincie Helmand |
|
| SAP |
Schematisch activiteitenplan. Tijdsbalk. |
|
| SAR |
Search And Rescue; dienstverlening ihkv hulpverlening en redding |
|
| SARBE |
Search And Rescue Beacon; radiobaken dat behoort tot de nooduitrusting van helikopter- en vliegtuigbemanningen |
|
| SARS |
Small Arms Registration System |
|
| SAS |
Special Air Service |
|
| SASE |
Safe and Secure Environment. Veilige omgeving, al dan niet afgedwongen door een strijdmacht, waarbinnen een vredesproces zich ontwikkelt en de bevolking dagelijkse activiteiten kan ontplooien, zonder angst voor politiek gemotiveerd, persistent of grootschalig geweld. Voorbeeld: vergroten vd inktvlek, zoals in de Afghaanse provincie Uruzgan werd gedaan door de Nederlandse ISAF-militairen. |
|
| SASO |
Support and Sustainment Operations |
|
| Satcom |
Satellite Communication; satellietcommunicatie. |
|
| Sau |
Struikeldraadalarmuitrusting; struikeldraadlichtsein |
|
| SB |
Schuilbivak. Gedekte locatie waar de groep zich schuilhoudt om ontdekking door de vijand te voorkomen, deze locatie heeft zichtdekking en is gedekt tegen waarneming vanuit de lucht. Vaak contact met een WLP. |
|
| Sbat |
Schoolbataljon |
|
| SBD |
Stralingsbeschermingsdienst Defensie; gevestigd in Maartensdijk. |
|
| SBK |
Sociaal Beleid Kader |
|
| Sbn |
Schout-bij-nacht |
|
| SBOT |
Specifiek Beleid Opleiding en Trainen |
|
| SBT |
Scenario Based Training; methodiek waarbij op basis van vooraf gedefinieerde trainingsdoelen scenario's en omstandigheden worden gekozen die het beste bijdragen aan het bereiken van die doelstellingen |
|
| SCAME |
Ezelsbruggetje van PsyOps: |
|
|
|
|
|
source |
bron |
|
content |
inhoud |
|
audience |
publiek |
|
media |
media |
|
effects |
effecten |
|
|
|
|
Hulpmiddel om verzamelde propaganda te analyseren dzv de Information Operations-officier. |
|
| SCC |
Sociale Coördinatie Commissie. |
|
| Sch |
Schutter |
|
| Sch/min |
Schoten per minuut |
|
| Schip van de wacht |
Schip waarmee, bij verhoogde dreiging, taken ihkv ICMS kunnen worden uitgevoerd, t.w. detecteren en ruimen van zeemijnen, onderscheppen en boarden van zeeschepen en onderscheppen van kleine vaartuigen |
|
| Scoop and run |
Gewondenbehandeling onder ideale omstandigheden |
|
| Screen |
Beveiligen en inlichtingen inwinnen; “een screen leggen”; taak voor BVE en JISTARC-eenheden; primair bedoeld om vroegtijdig te waarschuwen. |
|
| Script |
Draaiboek van een oefening, met inbegrip van events, incidents en injections |
|
| Sct |
Sector. |
|
| SDA |
Soldier Digital Assistant. Handheld en ruggedized computer die bestaat uit een gps-ontvanger, radio, accu’s, oogstuk en verwerkingseenheid. Toont o.a. de aanwijzingen die de commandant via de CDA ingeeft. |
|
| SDDC |
Military Surface Deployment and Distribution Command; Amerikaanse eenheid die verantwoordelijk is voor transport en havenoverslag van Amerikaans materieel en goederen in Europa, Afrika en Zuidwest Azië; van 1983 tot 2011 gevestigd in Capelle aan den IJssel |
|
| SDI |
Strategic Defense Initiative |
|
| SDL |
Struikeldraad-lichtsein. |
|
| SE |
Security Element; beveiligende eenheid i.h.k.v. voertuigoperaties; escorte |
|
| SEAD |
Suppression of Enemy Air Defence |
|
| Search |
Detectie van IED’s. Basic Search, Intermediate Search en Advanced Search. |
|
| Search aware |
Basisniveau van search t.b.v. elke individuele militair, zoals 4 C’s, 5/20, person search en vehicle search |
|
| Second |
Plaatsvervangend commandant; plaatsvervanger; in de regel benaming voor plaatsvervangend compagniescommandant. |
|
| Sectie |
Grootte 10 à 20. Niet-generieke eenheid binnen KL. Secties op staven worden hiertoe niet gerekend. Grootteteken: ••. |
|
| Secure |
Beveiligd. Zie ook: safe (veilig). |
|
| SEL |
Security Element Leader; commandant beveiligende eenheid i.h.k.v. voertuigoperaties |
|
| Semi-permissive |
Tijdelijk en plaatselijk bepaalde mate van veiligheid. Omgeving waarin op relatief veilige afstand wordt gevochten en geschoten, maar waarin géén sprake meer is van effectief vijandelijk vuur; warm. Begrip komt uit de Three Block Warfare, in de praktijk doorgaans gelijktijdig voor met permissive en non-permissive (hostile). Regeringsinvloed is gering of in het geheel niet aanwezig. |
|
| SERE |
Survival, Evasion, Resistance and Escape; Amerikaanse opleiding in (omgaan met) martelingen, achter de vijandelijke linies aan de vijand ontkomen, achtervolgd worden, met weinig middelen overleven in de wildernis en ondervragingen onder alle mogelijke omstandigheden; aanvankelijk bedoeld voor Amerikaanse troepen om de slechte behandeling in communistische Goelag-strafkampen te kunnen weerstaan |
|
| Serious gaming |
SG. Computerspel dat bij het opleiden én inzetgereed maken van militairen wordt gebruikt om tactische aspecten van militaire operaties te beoefenen in een voldoende realistische omgeving. Hiermee wordt de militair voorbereidt om in een (inter)nationale operationele omgeving te kunnen bijdragen aan vrede en veiligheid, het Nederlands grondgebied te beschermen en de civiele autoriteiten te ondersteunen. Simulatie maakt het mogelijk om in een veilige omgeving geconfronteerd te worden met gevaarlijke situaties in de operationele omgeving, zoals hinderlagen, IED’s, opstanden, overstromingen, rellen, suïcide bombers en TIC’s. De huidige spellen, Virtual Battle Space-2 en Steel Beasts Pro, |
|
|
zijn te gebruiken voor onderricht in tactiek tot teamniveau (BGT’n, drills, grondbeginselen). |
|
| SEXI |
State, Explain, Illustrate. Acroniem; ezelsbruggetje om de techniek vh debaten/argumenteren te vergemakkelijken. |
|
| SF |
Special Forces |
|
| SFIR |
Stabilization Force Iraq |
|
| SFO |
Special Forces Operator |
|
| SFOR |
Stabilization Force. NAVO-troepenmacht in Bosnië-Hercegovina na 1995. |
|
| SG |
Serious gaming; serious game. |
|
| SGLS |
School Grond-Luchtsamenwerking (Schaarsbergen); voortgekomen uit de Leger Luchtwaarnemings School (1954) |
|
| SGN |
Standing Group NATO. |
|
| SGN-rates |
Stgegs vd SGN voor de planning van operaties en de logistieke ondersteuning daarvan. |
|
| Sgt(1) |
Sergeant (der eerste klasse) |
|
| SHAEF |
Supreme Headquarters Allied Expeditionary Force; HQ vd opperbevelhebber vd geallieerde troepen in Noordwest-Europa; bestond van eind 1943 tot aan het einde van WOII; enige bevelhebber was generaal Dwight D. Eisenhower |
|
| SHAPE |
Supreme Headquarters Allied Powers Europe; HQ geallieerde strijdkrachten Europa in Casteau bij Bergen (Mons) in België |
|
| Shaping operation |
Operatie waarin de voorwaarden voor succes worden gecreëerd; extern gericht; gehanteerd in asymmetrische oorlogvoering en irregulier optreden; vergelijkbaar met deep (diepe) operation; zie ook DECISIVE en SUSTAINING OPERATION |
|
| Sharing |
Gezamenlijke verwerving en gebruik van militaire capaciteiten door twee of meer landen |
|
| Shg |
Shotgun. Mossberg shotgun M-590, (hagel)geweer, bedoeld voor situaties, waarbij grote vuurkracht op (relatief) korte afstand nodig is. |
|
| SHIRBRIG |
Multinational Stand-By High Readiness Brigade for United Nations Operations |
|
| SHORAD |
Short Range Air Defence |
|
| Showstopper |
Wat niet, beperkt of zeer beperkt aanwezig is, waardoor de aanvang of voortgang van een oefening of ernstinzet in ieder geval tijdelijk moet worden stopgezet of uitgesteld. |
|
| SHURATEX |
Shura; Radio; Test; Execute; model waarin de werkwijze van psychologische operaties in vier fasen wordt beschreven |
|
| SI |
Schietinstructeur (geweer). |
|
| SICT |
Schiet Instructie en Controle Team (Nieuw-Milligen) |
|
| Sie |
Sectie |
|
| Sie 1 |
Sectie Personeel, inbegrepen personeelszaken en personeelszorg (tot en met brigadeniveau) |
|
| Sie 2 |
Sectie Inlichtingen & Veiligheid (tot en met brigadeniveau) |
|
| Sie 3 |
Sectie Opleidingen & Operatiën (tot en met brigadeniveau) |
|
| Sie 4 |
Sectie Logistiek (tot en met brigadeniveau) |
|
| Sie 5 |
Sectie Plannen (vanaf divisie- en legerkorpsniveau); wordt op lagere niveaus beheerd door Sie 3 |
|
| Sie 6 |
Sectie C4I (tot en met brigadeniveau) |
|
| Sie 7 |
Sectie Opleiding en Training (vanaf divisie- en legerkorpsniveau); wordt op lagere niveaus beheerd door Sie 3 |
|
| Sie 8 |
Sectie Financiën & Control (vanaf divisie- en legerkorpsniveau) |
|
| Sie 9 |
Sectie CIMIC |
|
| Sierra |
Gijzelaar |
|
| SIGINT |
Signals Intelligence. Vergaren en nader verwerken van inlichtingen uit satelliet- en radiocommunicatie. Hierbij worden elektronische signalen die via de ether (door de lucht) worden verzonden onderschept en gelokaliseerd. Bestaat uit de interceptie en technische analyse van telecommunicatie. Geldt niet alleen hoogfrequent radioverkeer en satellietsignalen, ook radio, telefoon, computers en andere elektronische apparatuur. |
|
| SIH |
Sectie Individuele Hulpverlening |
|
| SimCas |
Simulation Casualty; oefengewonde |
|
| SimCen Land |
Simulatiecentrum Landoptreden; onderdeel van het OTCOPN |
|
| SIM-KKW |
Simulator kleinkaliberwapens |
|
| SimMan |
Geavanceerde patiëntsimulator van fabrikant Laerdal ($ 27.000), waarop ziektebeelden in allerlei natuurgetrouwe scenario’s kunnen worden behandeld; hiermee kunnen artsen en verpleegkundigen klinische en besluitvormingsvaardigheden testen |
|
| SIMS |
Smart Incident Command System |
|
| Sit |
Situatie |
|
| Sitcen |
Situatiecentrum; vd Koninklijke Landmacht. Staat 24/7 gereed voor de uitgezonden militairen en zijn relaties om te assisteren bij problemen of vragen in de thuissituatie of in het uitzendgebied. |
|
| Site inspection |
Aangekondigd dan wel onaangekondigd inspecteren van gebieden en gebouwen, b.v. het controleren van wapen- en munitievoorraden. |
|
| Sitrep |
Situation Report; situatierapport; rapport met de laatste stand van zaken. |
|
| SIVO |
School Initiële Vorming Onderofficieren; samenvoeging Bcie en Cie van de Koninklijke Militaire School per 01-03-2011. Leidt aspirant-onderofficieren op. Zie ook: SVVO. |
|
| SJP |
Specifiek Jaarplan |
|
| SK |
Smeerkaart |
|
| SKL |
Snelle kraterlading |
|
| SLA |
Schutter lange afstand |
|
| Slagkracht |
Functie van militair optreden. Ook genaamd: vuurkracht. Firepower. Mogelijkheid om het militair vermogen van één of meerdere actoren te beïnvloeden. |
|
| Slaza |
Slaapzak |
|
| Sld |
Soldaat |
|
| Sld2 |
Soldaat der tweede klasse |
|
| Sld3 |
Soldaat der derde klasse |
|
| Slijten |
Attritie; verzwakken vd vijand; (doen) verminderen vd gevechtskracht vd opponent. |
|
| Slimme Streupers/Stubborn |
Gecombineerde oefening vh KCT; voor het eerst in 1978; speelt zich af in het Duitse Hürtgenwald (Eifel); in de regel twee weken; oefening in overleven op het gevechtsveld, die traditiegetrouw eindigt met een oefening in escape and evasion |
|
| Slo |
Slagorde |
|
| SLO |
School voor Leidinggeven en Opleidingskunde (Budel) |
|
| SLP |
Standard Language Profile; STANAG 6001 m.b.t. taalniveau, uitgedrukt in de vaardigheden Listening (luisteren), Speaking (spreken), Reading (lezen) and Writing (schrijven) |
|
| SLS |
Stinger Launching System; lanceersysteem vd Stinger op de luchtverdedigingsversie vd Fennek |
|
| Sm |
Sergeant-majoor |
|
| SM |
Synchro(nisatie)matrix. |
|
| SMA |
Sergeant-majoor der administratie |
|
| SMART |
Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realiseerbaar (Realistisch), Tijdgebonden (In tijd begrensd); eisen die kunnen worden gesteld aan een opdracht of taak |
|
| SMART |
Acroniem dat de eisen weergeeft die kunnen worden gesteld aan een opdracht of taak: |
|
|
|
|
|
S |
specifiek |
|
M |
meetbaar |
|
A |
acceptabel |
|
R |
realistisch (realiseerbaar) |
|
T |
tijdgebonden (in tijd begrensd) |
| SMAT |
Sport-Medisch Advies Team |
|
| SMCP |
Sportmedische Conditieproef. Na verwijzing door bedrijfsarts op medische indicatie af te leggen conditieproef bij TGTF. Door de LO/Sport-instructeur te gebruiken als sturingsinstrument voor een individueel op te starten trainingsprogramma; door de fysiotherapeut te gebruiken als evaluatiemiddel in een revalidatietraject. |
|
| SMEV |
Sport, Marsen, Exercitie, Velddienst (Vrij van…) |
|
| SMI |
Sergeant-majoor instructie |
|
| SMIKL |
Systeem Milieuzorg Koninklijke Landmacht |
|
| Smile & Wave |
Soft knock-variant van “Kill & Capture”. |
|
| SMK |
Smoke. Rookmunitie |
|
| SMO |
Sergeant-majoor opleidingen; functionaris in een compagniesstaf; zie ook STOO. |
|
| SMO |
Senior Medical Officer; taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden vd SMO worden beschreven in DMG-aanwijzing 055 |
|
| SMOD |
Sergeant-majoor Onderhouds Diagnostiek |
|
| SMOO |
Sergeant-majoor Operatiën & Opleidingen |
|
| SMP |
Soldier Modernisation Programme. Sinds 1997. |
|
| SMPL |
School Materiële en Personele Logistiek; opgericht op 12-4-2007; gevestigd in Soesterberg (Du Moulinkazerne); voortgekomen uit School Bevoorrading & Transport en School Personeel & Financiën; verzorgt logistieke opleidingen voor alle krijgsmachtdelen; logo is een achtspakig wiel, doorkruist door een sleutel en een ganzenveer, op een paarse ondergrond |
|
| SMR |
Schademeldingsrapport (DF 11/1) |
|
| SMR |
Sport Medische Revalidatie; per 2010 opvolger van SMAT |
|
| SMT |
Sociaal Medisch Team. |
|
| SMT |
Structuurschema Militaire Terreinen. |
|
| Snedder |
Ezel, tevens mascotte van het KCT, sinds haar oprichting in 1942. Sinds 1 oktober 1953 (lichting 1953-III) aanwezig bij baretuitreikingen. Achter de naamgever van Snedder gaat de Nederlandse commando Hendrikse schuil, die zich in 1942, als 41-jarige, als oorlogsvrijwilliger aanmeldde voor de commando-opleiding. Als Hendrikse een heildronk uitbracht, proostte hij met “Hi, boys, stow it awav in your snedder-bay!” |
|
| SNIC |
Snow and Ice Clearance; indien aanwezig zijn deze middelen ingedeeld bij de genie |
|
|
|
|
| SNO |
Senior National Officer; hoogste Nederlandse officier |
|
| SNO |
Senior Nursing Officer; officier stafverpleegkundige |
|
| SNR |
Senior National Representative; hoogste vertegenwoordiger van de Nederlandse krijgsmacht bij internationale staven en organisaties |
|
| SNS |
Stinger Night Sight; warmtebeeldkijker die op de Stinger kan worden bevestigd teneinde 24 uur per dag en onder alle weersomstandigheden te kunnen optreden met de Stinger |
|
| Snuffelproef |
Instructeurstest met de geurstof amylacetaat (pentylethanoaat), een kleurloze vloeistof met de kenmerkende geur van appels, bananen en peren. Bij de afwezigheid van een zenuwblokkerend strijdmiddel, moet op locatie onder leiding vd gpc gedurende 5 minuten zonder het CBRN-masker in beschermstelling de snuffelproef worden uitgevoerd; als deze proef na 10 minuten geen detectie van chemische strijdmiddelen oplevert (d.w.z. geen verschijnselen van een CBRN-besmetting oplevert), geeft de CBRN-kern aan de commandant het advies om einde CBRN-alarm te geven. Zie ook: DEZI. |
|
| SO |
Special Operations; speciale operaties |
|
| SOB/SOMS |
Schiet Oefeningen Bergen/Schiet Oefeningen Munster-Süd |
|
| SOCAFRICA |
Special Operations Command Africa |
|
| SOCCE |
Special Operations Command and Control Element |
|
| Social engineering |
Aanvalstechniek waarbij gebruik wordt gemaakt van menselijke eigenschappen als nieuwsgierigheid, vertrouwen en hebzucht met als doel vertrouwelijke informatie te verkrijgen of bepaalde handelingen te |
|
|
laten verrichten. |
|
| SOD |
Sector Overleg Defensie; geïnstitutionaliseerd overleg met de sectorcommissie Defensie. |
|
| SOE |
Special Operations Executive; Britse tegenhanger vd Amerikaanse OSS; opgericht tijdens WOII |
|
| Soemba |
voormalig Rijksvaartuig 50; gebruikt door duikers van genie-eenheden |
|
| SOF |
Special Operations Forces; speciale eenheden die geen SF zijn. In Nederland: 11 Luchtmobiele Brigade |
|
| SOFA |
Status Of Forces Agreement |
|
| Soft knock |
Met tevoren verkregen toestemming een huis doorzoeken, i.t.t. hard knock. |
|
| SOI |
Standing Operating Instruction. Set van gedetailleerde instructies ontwikkeld op basis van de SOP’s; geeft praktische, vaak zeer dwingende richtlijnen voor specifieke situaties of de specifieke uitvoering van stafprocessen; uitsluitend intern gericht. |
|
| SOP |
Standing Operational Procedure; vaste order; set van procedures, waarin dwingende aanwijzingen worden gegeven over de planning en uitvoering van militair optreden, met het oogmerk de noodzakelijke eenduidigheid en standaardisatie te handhaven; geeft informatie voor en aan functionarissen van buiten de eenheid (dus extern gericht); instrument om gast(eenhed)en te informeren over de manier van werken binnen een eenheid; bruikbaar onderwijsleermiddel voor opleiding en training van eenheden |
|
| SOR |
Statement of Requirement. benodigde minimale militaire vereisten om militaire taken te kunnen uitvoeren, die voor elke operatie worden aangegeven. Zie ook: CJSOR. |
|
| SORT |
Strategic Offensive Reductions Treaty; op 24-05-2002 door de Amerikaanse president George W. Bush en de Russische president Vladimir Poetin gesloten verdrag waarin beide landen toezeggen de voorraad ICBM's te reduceren; ook Verdrag van Moskou genoemd |
|
| SOR/T |
Persoonlijke (tactische) dosismeter. Registreert de aanwezige gamma- en neutronenstraling in de omgeving. De SOR/T meet zowel pieken als doses. In geval van CBRN-dreiging wordt de SOR/T verstrekt aan |
|
|
een representatief deel van uw eenheid. De SOR/T wordt gedragen in de zak op de linkerbovenarm vd CBRN-parka. Een specialist binnen de eenheid activeert de SOR/T en leest deze na afloop uit. |
|
| SOS |
Save Our Souls; internationale noodkreet, vaak in morse |
|
| SOSRA |
Suppress, Obscure, Secure, Reduce, Attack; model vd te bereiken effecten bij het organiseren van een doorbraak met voldoende voorbereidingstijd, inbegrepen verkenningen. Betreft de grondbeginselen onderdrukken (suppress), maskeren (obscure), beveiligen (secure), slijten (reduce) en aanvallen (attack). |
|
| SOSTAR |
Stand-Off Surveillance Target Acquisition Radar (Equipment) |
|
| SOTG |
Special Operations Task Group; ad hoc verband van samengestelde eenheden van SF, ondersteund door specialistische reguliere eenheden; i.c. samenwerkingsverband tussen KCT (Cotrcie) en 11 LMB (infanteriepeloton). |
|
| SOUT |
Special Operations in Urban Terrain |
|
| SOXMIS |
Soviet Exercise Mission; Soviet Military Mission; militaire missie van de Sovjet-Unie in de Bondsrepubliek Duitsland ten tijde van Koude Oorlog |
|
| SPA |
Systematische Probleem Aanpak; gebaseerd op het 4C/ID model van J.J.G. van Merriënboer en P.A. Kirschner, 'Ten steps to complex learning' (2007). |
|
| Spandau M.25 |
Duits machinegeweer met kaliber 7.92 mm en bandaanvoer voor 250 patronen; Maschinengewehr 08; MG.08; tijdens WOI ingezet; in meidagen 1940 waren ± 900 Spandau mitrailleurs in de Nederlandse bewapening t.b.v. luchtafweer |
|
| SPEAR |
Small arms, Personel, Equipment, Ammunition, Radios |
|
| Spec |
Specialist |
|
| Specifiek Gereedheidsplan |
Meer actuele en gedetailleerde weergave vh gereedstellingsplan die bijdraagt aan de deconflictie en synchronisatie van alle aan de eenheden gegeven opdrachten. Evenals de synchro(nisatie)matrix een hulpmiddel ter ondersteuning van de planning en coördinatie. |
|
| SPEER |
Strategic Process and ERP (Enterprise Resource Planning) Enabled Reengineering |
|
| SPIE |
Special Patrol Insertion/Extraction; SPIE-riggen |
|
| SPOD |
Sea Point of Debarkation |
|
| SPOE |
Sea Point of Embarkation |
|
| SPOK |
Sharing the Power of Knowledge; kracht van het delen van gezamenlijke kennis; evenement voor leergierige opleiders |
|
| SPOT |
Standaardiseren van Processen rond Opleiden en Trainen. |
|
| Sqn |
Squadron |
|
| SRAT |
Short Range Anti-Tank(weapon); bijvoorbeeld de Panzerfaust-3, inzetbaar tot 600 meter. |
|
| SRI |
Senior Instructeur |
|
| Srim |
Snelrichtmiddel. |
|
| Srol |
Rol concertina |
|
| SRWS |
(Electro Optic Systems) Stabilised Remote Weapon Station; systeem dat het mogelijk maakt voor de schutter om veilig onder pantser vanuit een voertuig te vuren m.b.v. een beeldscherm. |
|
| SSA / Shared SA |
Shared Situational Awareness. Meerdere personen in een organisatie hebben eenzelfde beeld én begrip vd situatie. Gedeelde SA door krijgsmachtbrede interoperabiliteit in (inter)nationaal verband. Zie ook: Common Operational Picture (COP). |
|
| SSM |
Single Service Management |
|
| SSM |
Surface-to-Surface Missile |
|
| SSO |
Speciale Stafofficier. Officier die deel uitmaakt van een stafsectie dan wel hier, bij bepaalde opdrachten en taken, deel van kan uitmaken. |
|
| SSR |
Security Sector Reform; hervorming van de veiligheidssector |
|
| SSS |
Single Source of Service (i.h.k.v. FD); gedeelte in de operationele FD-keten van voorraadcentrum, aanvulcentrum en klant. |
|
| SSST |
Spionage, sabotage, subversie en terrorisme. |
|
| SSU |
Staff Support Unit; stafondersteuningseenheid. |
|
| Ssv |
Staf- en Stafverzorging; m.n. in compagniesverband. |
|
| Ssvcie |
Staf- en Stafverzorgingscompagnie. |
|
| Ssvost |
Staf- en Stafverzorging- en -ondersteuning. |
|
| Ssvostcie |
Staf- en Stafverzorging- en -ondersteuningcompagnie. |
|
| St |
Staf. |
|
| STA |
Secondary Training Audience. Niet primair te oefenen/trainen functionaris of eenheid. |
|
| Staand leger |
Permanent leger, i.t.t. een leger dat ad hoc is samengesteld uit huurlingen. |
|
| Stab Ops |
Stability Operations. Stabiliserende activiteiten. Stabilization, Security, Transition and Reconstruction (SSTR) operations; Peacekeeping and Stability Operations (PKSO). |
|
| STANAG |
Standardization Agreement; standaardisatie-overeenkomst. NAVO-afspraak die standaardeisen voor materieel bevat. |
|
| Standaard |
Ruitervaan; vaandel van de ruiterij; vaandel van de cavalerie en overige bereden wapens. In tegenstelling tot het vaandel bij de infanterie. |
|
| Standaardgroep |
Indien meer standaards dan vaandels; bij een gelijk aantal vaandels en standaards bepaalt het ‘oudste’ vaandel / standaard hoe de groep wordt genoemd / gecommandeerd. |
|
| Standaardisatie |
Het afstemmen vd behoeften aan militaire capaciteiten om te komen tot gezamenlijke verwerving van (wapen) |
|
|
systemen, waarbij gelijktijdig nationale configuraties worden uitgeband |
|
| Startex |
Start van de oefening |
|
| STAS(DEF) |
Staatssecretaris van Defensie. |
|
| Stau |
Steenauto (genie) |
|
| Stay and play |
Gewondenbehandeling onder ongunstige of primitieve omstandigheden |
|
| Steel Beast Pro |
Serious game die in gebruik is bij KL. Hiermee kan op niveau I t/m VI worden opgeleid en getraind. |
|
| Steunpunt |
1. |
Voorbereide en versterkte opstelling, gericht op het behoud van terrein, van waaruit naar alle zijden waarneming bestaat en zo nodig vuur kan worden uitgebracht met behulp van verwisselopstellingen. |
|
2. |
Logistiek ondersteuningspunt langs een route waarover wordt verplaatst. Op locatie zijn mogelijkheden gecoloceerd i.h.k.v. berging, bevoorrading van voeding en brandstof, geneeskundige verzorging, legering, onderhoud e.d. Zie ook: POD, POE en RON. |
| Steunrelatie |
Bij een steunrelatie wordt de bestaande bevelsverhouding niet verbroken, waardoor de hogere |
|
|
commandant vd eenheid (1UP, 2UP) de zeggenschap over de eenheid behoudt. De gesteunde organisatie |
|
|
en/of eenheid kan wel beschikken over het geleverde product en hierover afstemmen. |
|
| Stg |
Staatsgeheim. Informatie waarvan de geheimhouding door het belang van de Staat of zijn bondgenoten wordt geboden. Kennisname door niet-gerechtigden kan leiden tot schade aan de Nederlandse Staat of zijn bondgenoten. Gerubriceerd (van laag naar hoog): STG CONFIDENTIEEL, STG GEHEIM en STG ZEER GEHEIM. |
|
| Stg |
Stelling |
|
| STG CONFIDENTIEEL |
Nationale rubricering. Staatsgeheime informatie, gerubriceerd als zeer geheim: kennisneming door niet-gerechtigden kan gewone schade toebrengen aan het belang van de Staat of zijn bondgenoten en schadelijke gevolgen hebben voor de slagkracht vd strijdkrachten. De kring van personen die gerechtigd is om van STG-informatie kennis te nemen is groot. Vergelijkbaar met NAVO-rubricering 'NATO Confidential'. |
|
| Stgegs |
Stafgegevens. |
|
| STG GEHEIM |
Nationale rubricering. Staatsgeheime informatie, gerubriceerd als zeer geheim: kennisneming door niet-gerechtigden kan ernstige schade toebrengen aan het belang van de Staat of zijn bondgenoten en de slagkracht vd strijdkrachten ernstig aantasten. De kring van personen die gerechtigd is om van STG-informatie kennis te nemen is klein. Vergelijkbaar met NAVO-rubricering 'NATO Secret'. |
|
| STG ZEER GEHEIM |
Nationale rubricering. Staatsgeheime informatie, gerubriceerd als zeer geheim: kennisneming door niet-gerechtigden kan zeer ernstige schade toebrengen aan het belang van de Staat of zijn bondgenoten en de slagkracht of de veiligheid vd strijdkrachten buitengewoon ernstig aantasten. De kring van personen die gerechtigd is om van STG-informatie kennis te nemen is zeer klein. Vergelijkbaar met NAVO-rubricering 'Cosmis Top Secret'. |
|
| Stick |
Deel van een chalk dat aan één zijde van een helikopter wordt vervoerd; zie ook chalk |
|
| Stier |
Noticol. Nog niet geïnaugureerde eerstejaars cadet; nuldejaars cadet. Stieren worden gefeut door derde- en vierdejaars, niet door tweedejaars (om excessen te voorkomen). |
|
| STO |
Survive To Operate; force protection; organisatie die verantwoordelijk is voor wat binnen de NAVO wordt gedefinieerd als force protection |
|
| STOL |
Short take-off and landing |
|
| STOM |
Ship To Objective Manoeuvre; operatie waarbij geëmbarkeerde gevechtseenheden (mariniers of landstrijdkrachten), met behulp van snelle amfibische landingsvoertuigen en, vooral, helikopters, vanaf de sea-base (schip) naar het verder landinwaarts gelegen doel worden verplaats; hiermee is het belang van landingsstranden verminderd |
|
| STOO |
Stafonderofficier; functionaris in een compagnies-, bataljons- of brigadestaf, bijvoorbeeld de SMO. |
|
| STOP |
STandaardisatie OPleidingsprocessen |
|
| STOVL |
Short take-off and vertical landing |
|
| Strafe |
Vuurstoot van een laagvliegende gevechtshelikopter of -vliegtuig met kanon of machinegeweer, b.v. van een Apache. |
|
| Strat |
Strategie; strategisch |
|
| STRATCOM |
Strategic Communications. Coördinatiemechanisme dat de consistentie en coherentie tussen Public Diplomacy, Public Affairs en Information Operations kan realiseren en behouden. In engere zin: proces vh orkestreren van woord en daad, met als doel beïnvloeding en informatievoorziening; consistentie in strategie, activiteiten, thema’s en berichtgevingen, met als doel het verkrijgen en waarborgen van legitimiteit en steun. |
|
| STRATEVAC |
Strategic Evacuation. |
|
| Stressbestendig |
Ondanks angsten, onzekerheden, schuldgevoelens, zorgen en de voortdurende eisen die in wisselende operationele omstandigheden aan lichaam en geest worden gesteld, steeds weer een manier vinden om doelmatig te blijven functioneren bij het volbrengen van zijn opdracht. |
|
| Strike |
Slaan. Kerntaak van het gevecht binnen het tactische framework. |
|
| Strkrn |
Strijdkrachten |
|
| Strongpoint |
Steunpunt; punt dat in eigen handen dient te blijven en daarom extra personele en/of materiële middelen toegewezen heeft gekregen |
|
| Stützpunkt |
Steunpunt; strongpoint |
|
| Stvl |
Steunverlening |
|
| SU |
Situational Understanding; resultaat vh toepassen van analyse en beoordeling vd Common Operational Picture (COP), gericht is op het begrijpen van een (nieuwe) operationele omgeving. Het aantal én de betekenis (positie en rol) van (f)actoren in de analyse vd omgeving is toegenomen en bestaat tegenwoordig niet enkel meer uit de factoren ‘weer en terrein’ en de actor ‘vijand’ maar minimaal METT-TC, met inbegrip van diepte- en thematische analyses. Gebrek aan SA leidt tot gebrek aan SU. Zie ook: COP en SA. |
|
| SUA |
Smallest Unit of Action; Smallest Unit of Arms; peloton+; peloton met toegevoegde eenheden, zoals EOD en genie; peloton aangevuld met enablers; Combined Arms Team (CAT). |
|
| SUPINTREP |
Supplementary Intelligence Report. |
|
| Sure fire |
Schieten m.b.v. tactische verlichting die op een vuurwapen is gemonteerd |
|
| Sustaining operation |
Operatie waarin ervoor wordt gezorgd dat de gegenereerde gevechtskracht kan worden voortgezet; intern gericht; gehanteerd in asymmetrische oorlogvoering en irregulier optreden; vergelijkbaar met rear (achtergebied) operation; zie ook DECISIVE en SHAPING OPERATION |
|
| Sustainment |
Instandhouding. Fase van een operatie. |
|
| SV |
Secundaire Vorming; loopbaancursus voor sergeanten-majoors en opperwachtmeesters |
|
| SVBIED |
Suicide Vehicle-Borne Improvised Explosive Device; bom of IED in (vracht)auto |
|
| Svbdd |
School Verbindingsdienst. |
|
| SVG 2 RadiacMeter |
Draagbaar, op batterijen werkend apparaat voor het meten van gamma- en neutronenstraling. |
|
| Svr |
Storingsvoorraad; operational stock |
|
| SVV |
School Voor Vredesoperaties; voorheen School voor Vredesmissies (Amersfoort) |
|
| SVVO |
School Verdere Vorming Onderofficieren; onderdeel vd KMS; leidt onderofficieren op voor PV, SV, CBO en TVKL. Zie ook: SIVO. |
|
| SWAG |
Servicemen's Wifes and Girlfriends. |
|
| Swarming |
Letterlijk: zwermen. Theorie dat een zwerm van kleine, zelfstandige, relatief onafhankelijke en kriskras opererende eenheden die in een hoog operationeel tempo voortdurend, snel en zelfs simultaan reageren op een de opponent. In Afghanistan en Irak waren het de Special Forces, die van oudsher werken met swarming-tactiek, die het werk klaarden: een groep individuen bleek minder kwetsbaar dan een groot collectief. Voorwaarden zijn beweeglijkheid, snelheid en zelfstandigheid. Uit dierenwereld, waar o.a. bij bijen, mieren, spreeuwen en wolven groepsgedrag tot stand komt omdat het handelen van het individu wordt beïnvloed door het waarnemen van elkaar. De grootte en samenstelling van een swarm(ing) zijn afhankelijk vd omstandigheden: CAT, peloton, SUA. |
|
| Swarovski |
Kijker Swarovski AT(S)80 |
|
| SWERM |
Systematische Waarneming en Registratie Materieelgebruik |
|
| Sword-to-shield ratio |
Slagkracht versus bescherming; hoeveel gevechtskracht wenst een strijdmacht te reserveren voor bescherming, o.a. vd logistiek |
|
| SWOT |
Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats |
|
| SWPL |
Stinger Weapon Lanceer Platform Light; lanceerplatform voor Stinger op MB of gebouw |
|
| Sync |
Synchroniseren van radio's (o.a. FM9000); ook figuurlijk gebruikt |
|
| Synchro(nisatie)matrix |
Tijd/activiteitenschema; visuele representatie in de tijd van alle gesynchroniseerde opdrachten en taken van de eenheden gedurende de operatie cq. het operationele proces. Helpt om doublures en omissies te voorkomen. Samen met Beslissings Ondersteunend Oleaat (BOO) de basis voor de informatiebehoefte vd hogere commandant. |
|
| SYOTOS |
See You On The Other Side. |
|
| Systeem |
Functioneel samenstel van personele en materiële middelen waarmee een bepaald effect moet worden behaald. |
|
| SZVK |
Stichting Ziektekosten Verzekering Krijgsmacht; sinds 1 januari 1995; maakt deel uit van Univé maar werkt onder ministeriële verantwoordelijkheid van de Minister van Defensie. www.szvk.nl. |
|
| T |
Terug naar Boven |
|
| TA |
Training Audience. Onderverdeeld in PTA en STA. |
|
| TA |
Territorial Army; Nationale Reserve van de landstrijdkrachten van Groot-Brittannië; bijgenaamd "Weekend Warriors" |
|
| TAA |
Tactical Assembly Area. Verzamelgebied. Vooruitgeschoven afwachtinggebied, waar eenheden hun laatste controles en inspecties uitvoeren vóór het vertrek naar de startlijn. In de regel buiten het bereik vd artillerie. Zie verder: afwachtingsgebied. |
|
| TAA |
Tactical Audience Analyst; Target Audience Analyst; militair die intell(igence) analyseert en omzet naar gevalideerde inlichtingen. |
|
| Taak |
Wat een functionaris (niveau I) moet uitvoeren of systeem (niveau II of hoger) moet bereiken. Geheel van activiteiten om een specifiek effect te behalen. Zie ook: taken. |
|
| Taakspecialisatie |
Uitruil van militaire taken en capaciteiten tussen twee of meer landen die zich in onderling overleg specialiseren en volledig kunnen terugvallen op elkaars specialisaties |
|
| TAB |
Tactical Advance to Battle |
|
| Tac |
Tactiek; tactisch |
|
| TACBE |
Tactical Beacon |
|
| TACCP |
Tactical Command Post. Tactische commandopost. Gevechtsstaf. |
|
| TACEVAL |
Tactical evaluation |
|
| TACOM |
Tactical Command. Bevelsbevoegdheid om een eenheid opdrachten te verstrekken voor het realiseren vd door de hogere commandant van deze eenheid (1UP, 2UP) vastgestelde taken binnen de gegeven missie vd eenheid. TACON kan worden gedelegeerd. |
|
| TACON |
Tactical Control. Bevelsbevoegdheid om de activiteiten van een eenheid in tijd en ruimte af te stemmen en maatregelen voor beveiliging op te dragen voor het realiseren van een aan deze eenheid door haar hogere commandant (1UP, 2UP) gegeven opdracht binnen de gegeven taken en missie van deze eenheid. |
|
| TACP |
Tactical Air Control Party; team voor aanvraag en coördinatie van luchtsteun (CAS) op de grond; bestaat bij een mechbrig uit een FAC, LO en ch/radiotelefonist |
|
| Tacsat |
Tactical Satellite; portable satellietradio die cryptobeveiligd is |
|
| Tactical Airlift |
Luchttransportmiddelen die kunnen worden gebruikt in het inzetgebied (theatre of operations), m.n. tactische transportvliegtuigen en transporthelikopters |
|
| TACTIS |
Tactische Indoor Simulatie |
|
| TAF |
Tijdstip Aanvang Fall-out. |
|
| TAI |
Target Area of Interest; tactisch essentieel gebied. Geografisch gebied (corridor, crossing e.d.) waar high value targets (HVT) kunnen worden aangegrepen door eigen troepen. Niet alle TAI maken deel uit van de eigen COA; alleen TAI die in verband kunnen worden gebracht met HVT zijn voor een staf belangwekkend. Zie ook: NAI. |
|
| Tail |
Materieellogistiek vd landmacht. Zie ook: teeth en teeth-to-tail-ratio. |
|
| Taken |
Nadere specificatie en concretisering van werkzaamheden binnen de missie die moeten worden uitgevoerd om een doelstelling te realiseren. Taken zijn vastgelegend in het operatieconcept (ConOps). Zie ook: taak en task. |
|
| TALO |
Tactical Air Landing Operation; stormlanding |
|
| TAOR |
Tactical Area of Responsibility. |
|
| TAP |
Tijdactiviteitenplan; tijdsbalk. |
|
| TARC |
Tactical Air Reconnaissance Centre. Onderdeel vh CLSK, o.l.v. CLAS-commandant. Analyseert bi-dimensionale grafische formaten (beeldmateriaal) van door vliegtuigen gemaakte beelden. |
|
| Targeted killing |
Bewapende inzet; o.a. van UAV’s |
|
| Task |
Taak. "An action that can be performed by an actor is called a task.” Actie die kan worden uitgevoerd door een actor. Bron: TNO-rapport 'Analysing operational effects’ (2007, p. 10). |
|
| TB |
Taliban |
|
| TBB |
Te Beschermen Belangen; o.a. computers, instrumenten en wapens. Volgens het DBB en verschillende UB’n in de categorieën Algemeen & Organisatie, Personele beveiliging, Fysieke beveiliging, Informatiebeveiliging en Industrieveiligheid. Elke ambtenaar is verantwoordelijk voor de beveiliging vd TBB. |
|
| TBC |
To Be Confirmed; nog te bevestigen. |
|
| TBD |
To Be Determined; nog te bepalen. |
|
| TBM |
Te Beëdigen Militairen. |
|
| TBMD |
Theater Ballistic Missile Defence (System) |
|
| TBPC |
Ter beschikking van de pelotonscommandant |
|
| TC |
Thin Client. Gestripte (“thin”) computer die het grootste deel vd benodigde software(applicaties) van een centrale computer (server) betrekt. Hierbij fungeert de computer als “client” vd server. De TC beschikt niet over een eigen hard disc (opslagcapaciteit). Zie ook: VDI. |
|
| TCBU |
Tijdelijke Commissie Besluitvorming Uitzendingen; Commissie-Bakker. |
|
| TCCC |
Tactical Combat Casualty Care |
|
| TCKL |
Traditiecommissie Koninklijke Landmacht; houdt zich samen met wapentraditieraden artillerie, cavalerie en infanterie, korpsen en regimenten bezig met zaken in het kader van traditiehandhaving |
|
| TCN |
Troop Contributing Nation |
|
| TCOA |
Threat Course of Action. Most Likely Enemy Course of Action (MLECOA) + Most Dangerous Enemy Course of Action (MDECOA). |
|
| TCP |
Traffic Control Point; punt waar het verkeer wordt gecontroleerd door een een beveiligende eenheid |
|
| TCTS |
TITAAN Converged Telephony Service; TITAAN Converged Telecommunication System; biedt telefonie en videoconferentie door gebruikmaking van een Internet Protocol (IP)-netwerk. Synoniem: VOIP. |
|
| TD |
Technische Dienst |
|
| Tda |
Tandarts |
|
| TDP |
Touch Down Point |
|
| TDT |
Tactical Data Terminal |
|
| TDT |
Train de trainer |
|
| TE-33 |
Tool Equipment 33; lijnwerkerstang |
|
| TEAM |
Together Everyone Achieves More |
|
| Teeth |
Gevechtskracht vd landmacht. Zie ook: tail en teeth-to-tail-ratio. |
|
| Tegenverkenningsmaatregelen |
Maatregelen te nemen tegen verkenners vd opponent, zoals camouflage, patrouillegang, radiostilte, spreiding en WLP |
|
| TEMPEST |
Telecommunications Electronics Material Protected from Emanating Spurious Transmissions. |
|
| Terdoc |
Terreindocumentatiecentrum; voorheen gevestigd in Wezep |
|
| Terrein |
Aspecten van het terrein zijn o.a. afwatering, begroeiing, bodemsamenstelling, infrastructuur en reliëf. |
|
| Terrorisme |
Uit ideologische motieven dreigen met, voorbereiden |
|
|
of plegen van op mensen gericht ernstig geweld, dan |
|
|
wel daden gericht op het aanrichten van maatschappijontwrichtende zaakschade, met als doel maatschappelijke veranderingen te bewerkstelligen, de bevolking ernstige vrees aan te jagen of politieke besluitvorming te beïnvloeden. |
|
| TESSOC |
Terrorism Espionage Subversion Sabotage Organised Crime. Amerikaanse variant van SSST. |
|
| TEWT |
Tactical Exercise Without Troops; Tactische oefening zonder troepen; zie ook: TOZT en PENIS. |
|
| TF |
Task Force; taakgroep; formatie van eenheden, inclusief staf- en logistieke elementen, die is samengesteld om aan een eenduidig gedefinieerde taak te werken. |
|
| TFA |
Thuis Front Afdeling |
|
| TFA |
Toxic Free Area; onderdeel CCA (GOS); derde deel |
|
| TFC |
Tactical Field Care; fase in eerstehulpverlening die begintwanneer geen sprake meer is van effectief vijandelijk vuur en duurt tot het moment van evacuatie van het slachtoffer |
|
| TFE |
Task Force Eenheden |
|
| Tfn |
Telefoon. |
|
| TFU |
Task Force Uruzgan |
|
| TGB |
Tweedelijns Gezondheidszorg Bedrijf. |
|
| TGT |
Target; doel |
|
| TGTF |
Trainingsgeneeskunde en Trainingsfysiologie (Utrecht); kenniscentrum op het gebied van (militaire) sportgeneeskunde en trainingsfysiologie. |
|
| TH |
Technische Handleiding |
|
| Themis |
Militair berichtensysteem dat vergelijkbaar is met e-mail (Outlook); applicatie van TITAAN; binnen de KL in gebruik op bataljons- en brigadeniveau |
|
| THG |
Tactische Helicopter Groep; opgegaan in DHC |
|
| Threat to the force |
Persoon die of element dat de veiligheid vd Nederlandse troepen in gevaar kan brengen en dus een bedreiging vormt. |
|
| Threat to the mission |
Persoon die of element dat een gevaar vormt voor het behalen vd doelstellingen vd missie en dus de uitvoering vd missie. |
|
| Thufla |
Thunderflash; simulatiegranaat |
|
| Thuisfrontcomité |
Overkoepelende organisatie van vrijwilligers die, ondersteund door KL personeel, die verantwoordelijk is voor het beleid en de afstemming van thuisfrontactiviteiten in het kader van de thuisfrontzorg |
|
| Thuraya |
Merk satelliettelefoon |
|
| TIC |
Team Intell(igence) Cell. |
|
| TIC |
Toxic Industrial Chemicals; conform o.a. IGVU; zie ook TIM. |
|
| TIC |
Troops in contact. Gevechtscontact. Contact met de vijand, in de regel vuurcontact (vuurgevecht). |
|
| TICCS |
Target Information Command and Control System; wordt ingezet t.b.v. de KL-luchtverdediging. |
|
| TIM |
Toxic Industrial Materials; giftige industriële stoffend die al dan niet opzettelijk vrijkomen; ROTA: TIM's komen bijvoorbeeld vrij door lekkage van opslagtanks, slechte behandeling van radiologisch afval en brand in een fabriek of opslagplaats; zie ook TIC; de militair neemt , conform de persoonlijke reactiedrill, beschermende maatregelen tegen de gevolgen van TIM of preventieve maatregelen bij de dreiging van TIM |
|
| Time-driven |
Factor tijd in een oefenscenario laten prevaleren boven de zich almaar ontwikkelende omstandigheden in een oefenscenario (die afhankelijk zijn van doen en laten van de oefenende troepen); tegenovergestelde is event-driven |
|
| Time-space |
Tijd- en ruimtefactoren. |
|
| TITAAN |
Theatre Independent Tactical Army and |
|
|
Airforce Network; Titaan Rood is de gerubriceerde variant (beveiligd tot en met de rubricering Stg SECRET), Titaan Zwart de ongerubriceerde |
|
| TK |
Tarin Kowt; één van de hoofdlocaties in de Afghaanse provincie Uruzgan tijdens de missie ISAF-Stage III; provinciehoofdstad |
|
| Tk |
Tank |
|
| Tkbat |
Tankbataljon |
|
| Tlnt |
Tweede luitenant |
|
| TLV |
Terugstootloze Vuurmond |
|
| TMD |
Terreinmeetdienst |
|
| TMD |
Theatre Missile Defense; verdediging tegen de dreiging van ballistische raketten; expeditionaire raketverdediging |
|
| TMED |
Telemedicine |
|
| TMK |
Technisch middenkader; nieuwe personeelscategorie sinds 1986, bestaande uit wapensysteemtechnici en elektronisch monteurs verbindingsdienst (elektronisch technicus) |
|
| TMO |
Terreinmeetofficier; verantwoordelijk voor het exact bepalen van plaats en richting die nodig zijn voor de artillerie om accuraat te kunnen vuren. |
|
| TMPT |
Tweedaagse Militaire Prestatie Tocht |
|
| TMS |
Tactical Messaging System. Volledig geautomatiseerd systeem voor formeel gerubriceerd militair berichtenverkeer. Hiermee kunnen gestructureerde berichten worden opgesteld, verzonden en ontvangen. |
|
|
Voor de distribute wordt gebruik gemaakt van de ISIS infrastructuur. |
|
| TMT |
Toestand, Melden, Triage; begrip dat medio 2011 PAMAN in ZHKH heeft vervangen, omdat is onderkend dat in bepaalde situaties één hulpverlener voor meerdere gewonden moet zorgen; er dient dan een handvat (triage) te zijn om een behandelvolgorde te bepalen |
|
| Tno |
Tot nader order. |
|
| Tno |
Terug naar onderdeel; return to unit. |
|
| TNO |
Nederlandse Organisatie voor toegepast-natuurwetenschappelijk onderzoek; werkt veel mee aan Defensieonderzoek. |
|
| TNT |
Trinitrotolueen; zwaar explosief met een detonatiesnelheid van 6.900 meter per seconde |
|
| TOA |
Transfer of Authority. |
|
| TOD |
Toelage Onregelmatige Dienst. Sinds 1 maart 2012 uitgebreid met een verschuivingstoelage en een toelage voor onregelmatige onregelmatigheid; toelagen worden bruto uitbetaald. |
|
| Toeg |
Toegevoegd |
|
| TOJ |
Training on the job |
|
| TOMA |
Tijdelijke Oplossing Materieel Autorisatie. |
|
| TOMT |
Tactische Oefening Met Troepen; logisch vervolg op TOOK en TOZT. |
|
| TOOK |
Tactische oefening op de kaart. Eenvoudig te organiseren oefening die een brug vormt tussen theoretische discussies en meer grootschalige staftrainingen. Gericht op tactische aspecten, zowel op kazerne als te velde. Vorm van wargaming zonder computer. Zie ook: MAPEX. |
|
| Total Kill |
Volgens het MCTC van de O/T van de GTS: zowel voertuig als personeel zijn uitgeschakeld, waarbij het wapen(systeem) op zes uur wordt gedraaid en omhoog gericht |
|
| TOW |
Tube launched, Optically tracked, Wire guided missile |
|
| Tox |
Toxines; (i.t.t. bacteriën en virussen) levenloze materialen die zich niet vermenigvuldigen maar wel vaak worden geproduceerd door bacteriën en planten; extreem giftig |
|
| Toxinen |
Voorbeelden zijn agent orange en yellow rain. |
|
| TOZT |
Tactische oefening zonder troepen. Middel voor een staftraining op niveau III (pel) t/m V (bat), waarbij een staf, zoveel mogelijk in organiek verband, oefent op basis van een gemeenschappelijk scenario. Dit is gericht op procedures en tactische aspecten m.b.t. analyses (opdracht, operatiegebied), toepassing tactische principes, positioneren van (wapen)systemen en beoefenen specifieke drills (niv I en II). Evt. in combinatie met een krijgshistorische analyse. Volgtijdelijk na TOOK bij operationele training commandanten en staven. Vroeger: stafoefeningsreis. Vorm van wargaming zonder computer. Zie ook: TEWT en PENIS. |
|
| TPT |
Tactical Psyops Team |
|
| TPT |
Target Practice Tracer; oefenmunitie; oefenbrisantgranaatpatroon-lichtspoor die de ballistiek simuleert van scherpe munitie |
|
| TPU |
Time Power Unit; geheel van elektrische ontstekers/slagpijpjes, batterijen en schakelaars voor een IED |
|
| TQ |
Tactical Questioning. Ondervraging van detainnees (gedetineerden), EPW’s (krijgsgevangenen) en – bij uitbreiding – non-combattanten om tijdgevoelige, tactische informatie te onttrekken t.b.v. HUMINT. |
|
| Traditiecommissie Krijgsmacht |
Commissie, ingesteld per 23 augustus 2000, die de Minister van Defensie adviseert in alle aangelegenheden die verband hebben met militaire tradities bij de krijgsmacht. |
|
| TRANSEC |
Transmission Security |
|
| TRIAD |
Triple Air Defence. In Nederland, ten tijde vd GGW, voorheen Patriot, Hawk en Stinger. |
|
| TRIBAD |
Tribal Advisor; adviseur inzake stammenaangelegenheden tijdens de missie in Uruzgan |
|
| Triggerman |
Persoon die (op afstand) een (VB)IED bedient |
|
| TRiM |
Trauma Risico Management; methodiek ontwikkeld door de Britse Royal Marines en in gebruik bij het Korps Mariniers; bedoeld om, na een traumatisch incident, personeel te identificeren dat stressreacties ontwikkelt, op basis van ‘gevoel van onmacht ervaren’, ‘gevoel van controleverlies’, ‘schaamte over eigen rol tijdens incident’ e.d., en psychologische hulp in te schatten en te organiseren |
|
| TRIS |
Troepenmacht in Suriname |
|
| TRMC |
Tijdelijke Reorganisatie Medezeggenschapscommissie. |
|
| TRML |
Telefunken Radar Mobil Luftraumuberwachung; radarsysteem vd GBADS |
|
| Trn |
Troepen |
|
| Tropco |
Trekker-opleggercombinatie |
|
| TROST |
Trainingsondersteuning. |
|
| TROSTELEM |
Trainingsondersteuningselement. |
|
| Trots |
Zich bevoorrecht voelen deel uit te maken van de eenheid en dit overal en altijd uitdragen door geloofwaardig handelen en optreden. |
|
| Trutta |
Voluit: Trutta Base Scenario Package; in 2009 aangekocht van het Canadese Pearson Peacekeeping Centre (PPC); generiek trainingsscenario dat van origine deel uitmaakt van het Salmo Base Scenario Package; Trutta behelst het scenario van een PSO in de host nation Trutta (Poplar Republik Trutani); in werkelijkheid de Canadese provincie New Brunswick; in Trutta is een compleet scenario beschreven met een scala aan actoren, met inbegrip van NGO's en lokale bevolking |
|
| TS |
Taakspecialisatie |
|
| TS |
Target Spotting; doelobservatie, vnl. achter de linies. |
|
| TSCTP |
Trans-Sahara Counter Terrorism Partnership; beoogt terrorisme in de Trans-Saharalanden tegen te gaan; betreft partnerschap van Algerije, Burkina Faso, Marokko, Mali, Mauritanië, Niger, Nigeria, Senegal, Tunesië, Tsjaad en de Verenigde Staten |
|
| TSP |
Training Support Package. Beschrijft de trainingsaspecten van één (kern)taak, d.w.z. alle individuele kennis en vaardigheden. Zie ook OTP. |
|
| Tsto |
Tegenstoot |
|
| TTM |
Technische toestand materieel |
|
| TTP's |
Techniques, Tacticts & Procedures; Technieken, Tactieken & Procedures; zie ook BGT. |
|
| TTW |
Tijdelijke tewerkstelling. Vergelijkbaar met een detachering. Zie ook PTW. |
|
| TUAV |
Tactical Unmanned Aerial Vehicles; soort Unmanned Aerial Vehicle (UAV) |
|
| Tuien |
Antenne, kromgebogen, fixeren met een tuidraad. Hierdoor staat de antenne niet rechtop, waardoor het zendbereik kleiner is, het voertuigsilhouet lager is en het voertuig kan verplaatsbaar is zonder over de weg hangende of gespannen zaken te raken. |
|
| Tunnelen |
Contactdrill waarbij een groep het gevecht afbreekt (extractie) door zich snel, achterwaarts gericht, te verplaatsen. Hierbij weekt de groep zich met onderdrukkingsvuur los van de vijand. Bij tunnelen vindt het afbreken van het gevecht plaats door het afwikkelen van de groep (peel-off, afpeelen), vanaf de voorste man van de groep tot en met de laatste man, van buiten naar binnen. In het geval van een dubbelcolonne te voet, krijgt de afbrekende militair aan de ene zijde dekkingsvuur van de militair aan de andere zijde. |
|
| TVAL |
Tarif Vertrag Allierte Streitkräfte; met name Nederlands personeel dat indertijd was aangenomen met een Duits arbeidscontract en werkzaam was bij de DAS, Gemeentezaken en NSU Seedorf op de voormalige legerplaats Seedorf; had niet de rechtspositie vd Nederlandse Defensieambtenaar |
|
| TVKL |
Tertiaire Vorming KL; loopbaancursus t.b.v. adjudanten die stafadjudant worden. Zie ook: JTV. |
|
| Tvo |
Tijd van ontvangst (bericht). |
|
| Tvz |
Tijd van verzending (bericht). |
|
| TW |
Toestemming weggebruik. |
|
| TWAG |
Terrein Winnen en Achterwaarts Gaan. |
|
| TX |
Transmission; Transmitter. Zender, zowel ihkv van zowel verbindingen als onbemande vliegtuigen (Raven, ScanEagle). TX Raven, TX ScanEagle. |
|
| U |
Terug naar Boven |
|
| U/S |
Unserviceable; defect |
|
| UAS |
Unmanned Aerial vehicle System; onbemand vliegtuig. Zie ook: UAV. |
|
| UAV |
Unmanned Aerial Vehicle. Zie ook: UAS. |
|
| UB |
Uitvoeringsbepaling. |
|
| UB nr. D/201 |
Uitvoeringsbepaling Defensie Beveiligingsbeleid, Deelgebied Informatiebeveiliging, ‘Rubriceringen en Merkingen’. |
|
| UCAV |
Unmanned Combat Aerial Vehicle. Zie ook: URAV. |
|
| UE & OO |
Unit Expertise & Operationele Ondersteuning vd DSI; hierin zijn de scherpschutters ondergebracht |
|
| UGL 40 mm |
Underslung Grenade Launcher; underslung granaatwerper HK-AG36 t.b.v. een 40 mm-granaat, o.a. voor onder het geweer Diemaco |
|
| UGM |
Uitkeringswet Gewezen Militairen; overbruggingsuitkering tussen FLO en de pensioengerechtigde leeftijd. |
|
| UGR |
Uitgebreide Gereedheids Rapportage; vindt tweemaal per jaar plaats |
|
| UGV |
Uiterste Grens van Verkenning |
|
| UH |
Utility Helicopter |
|
| UI |
Unit Interventie |
|
| UI |
Uruzgan Integration; eindoefening voor missie in de Afghaanse provincie Uruzgan, 2006-2010; laatste, grote en integrale oefening voor het begin vd ernstinzet. |
|
| UIM |
Unit Interventie Mariniers; bijzondere bijstandseenheid van het Korps Mariniers die o.a. is gespecialiseerd in grootschalige, offensieve of complexe acties; inzet is geregeld in artikel 60 van de Politiewet 1993; bij inzet wordt de UIM aangestuurd door de DSI |
|
| Uitg |
Uitgestegen |
|
| Uitv |
Uitvoeren; uitvoering |
|
| UK/NL Amphibious Force |
UKNLAF; GBR-NLD amfibische eenheid; de NLD bijdrage (infanteriebataljon) is ondergebracht bij GBR 3 Commando Brigade; NLD 1ste Bootcompagnie vh Amfibisch Gevechtssteunbataljon is geïntegreerd binnen het Britse 539 Assault Squadron Royal Marines |
|
| UKW |
Uitkeringswet gewezen militairen; formeel UGM; overbruggingsuitkering tussen FLO en de pensioengerechtigde leeftijd |
|
| UN |
United Nations; Verenigde Naties; Handvest ondertekend op 26 juni 1945 in San Francisco, officiële oprichtingsdatum 24 oktober 1945 |
|
| UNAMA |
United Nations Assistance Mission Afghanistan |
|
| UNAMID |
African Union-United Nations Hybrid Operation in Darfur. In Darfur, omstreden regio in Sudan, sinds 2007. |
|
| UNCIVPOL |
United Nations Civil Police. |
|
| Unclass |
Unclassified; ongeclassificeerd |
|
| UNDOF |
United Nations Disengagement Observer Force. In Syrië sinds 1974. |
|
| UNFICYP |
United Nations Peacekeeping Force in Cyprus. Op Cyprus sinds 1964. Houdt toezicht op bestand tussen Griekse en Turkse militairen op het Middellandse Zee-eiland. |
|
| UNHCR |
United Nations High Commissioner for Refugees. |
|
| UNHCR |
United Nations High Commissioner for Refugees. VN-organisatie die verantwoordelijk is voor het geven van hulp en ondersteuning aan vluchtelingen. |
|
| UNIFIL |
United Nations Interim Force In Lebanon. In Libanon sinds 1978. |
|
| UNISFA |
United Nations Interim Security Force for Abyei. In omstreden, olierijke Sudanese regio Abyei sinds 2011. |
|
| UNMIK |
United Nations Interim Administration Mission in Kosovo. In Kosovo sinds 1999. |
|
| UNMIL |
United Nations Mission in Liberia. In Liberia sinds 2003. |
|
| UNMISS |
United Nations Mission in the Republic of South Sudan. In het zuiden van Sudan sinds 2005; NLD leverde sinds 2006 een bijdrage. |
|
| UNMIT |
United Nations Integrated Mission in Timor-Leste. In de Democratische Republiek Oost-Timor (Timor-Leste) sinds 2006. |
|
| UNMO |
United Nations Military Observer; ogen en oren vd Veiligheidsraad vd Verenigde Naties |
|
| UNMOGIP |
United Nations Military Observer Group in India and Pakistan. Militaire waarnemingsmissie in Kasjmir, het grensgebied het grensgebied van India en Pakistan, sinds 1949. |
|
| UNOCI |
United Nations Operation in Côte d'Ivoire. In Ivoorkust sinds 2004. |
|
| UNPROFOR |
United Nations Protection Force; troepenmacht van de VN in Bosnië-Hercegovina waarvan de taken later zijn overgenomen door achtereenvolgens IFOR, SFOR en EUFOR |
|
| UNSCR |
United Nations Security Council Resolution; resolutie van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties |
|
| UNTAC |
United Nations Transitional Authority in Cambodia; van maart 1992 tot november 1993 hebben hieraan drie achtereenvolgende bataljons van het Korps Mariniers deelgenomen (Cambo I, II en III) o.l.v. resp. De mariniersbataljons Cambo-I, -II en –III stonden respectievelijk de oversten Herman Dukers, Patrick Cammaert en Frederik Hoogeland |
|
| UNTSO |
United Nations Truce Supervision Organization. Militaire waarnemingsmissie die sinds 1948 toezicht houdt op het bestand in Palestina. VN-personeel is tegenwoordig gedetacheerd bij UNDOF op de Golan Hoogvlakte en UNIFIL in Libanon. |
|
| UP |
Uitrustingspakket. |
|
| UPH |
Uit pure hufterigheid. |
|
| URAV |
Unmanned Reconnaissance Aerial Vehicle. Zie ook: UCAV. |
|
| URD |
Uitvoering Reorganisaties Defensie; cfm. SG Aanwijzing 965, d.d. 28 september 2009. |
|
| US |
Uitrustingsstuk. |
|
| USAID |
United States Agency for International Development |
|
| USAR |
Urban Search and Rescue; ressorteert onder het Ministerie van Binnenlandse Zaken; wordt ingezet bij (inter)nationale rampen en bestaat uit militairen, ambulancepersoneel, brandweerlieden en politieagenten |
|
| USASOC |
United States Army Special Operations Command; gevestigd in Fort Bragg, North Carolina, VS; U.S. Army component van USSOCOM |
|
| USASMA |
United States Army Sergeants Major Academy; gevestigd in Fort Bliss, El Paso, Texas, VS; in juli 1991 slaagde Class #37 met hierin de eerste Nederlander ooit, sergeant-majoor Willem M. Tanis; Tanis was van 8 mei 1998 tot 2001 de eerste Landmachtadjudant en van 2001 tot 2005 krijgsmachtsadjudant |
|
| USJFCOM |
United States Joint Forces Command, gevestigd in Suffolk, Virginia, VS. |
|
| USL |
UnderSlung Load; externe lading; lading onder een helikopter |
|
| USLC |
UnderSlung Load Clearance; formulier met foto's en/of tekeningen waarop afgebeeld en omschreven staat op welke manier een USL moet worden gerigged (geprepareerd). |
|
| USSOCOM |
United States Special Operations Command, gevestigd op MacDill Air Force Base in Florida, VS. |
|
| UT2000 |
Rescue litter; stretcher met lengte 180 cm, breedte 44 cm, gewicht 7 kg, laadgewicht 140 kg (NSN 6530-17-114-5818) |
|
| UTM |
Universele Transversale Mercatorprojectie; coördinatensysteem voor plaatsbepaling |
|
| UVIED |
Under Vehicle IED; IED dat onder het koetswerk van een voertuig wordt geplaatst en in de regel detoneert door een beweging van het voertuig; plakbom |
|
| UXB |
Unexploded Bomb |
|
| UXO |
Unexploded Ordnance; explosieven die bij ingebruikname niet zijn geëxplodeerd en dus nog steeds kunnen detoneren. |
|
| V |
Terug naar Boven |
|
| V2 |
Vergeltungswaffe 2; ballistische raket die door de Duitsers in WO II onder andere massaal op Antwerpen en Londen werd afgevuurd |
|
| V&V |
Vrede & Veiligheid |
|
| Vaandel |
Veldteken van de infanterie, bestaande uit een aan een stok gedragen dundoek met de kleuren en emblemen van een regiment. In tegenstelling tot de standaard bij de cavalerie. |
|
| Vaandelgroep |
Indien meer vaandels dan standaarden; bij een gelijk aantal vaandels en standaards bepaalt het ‘oudste’ vaandel / standaard hoe de groep wordt genoemd / gecommandeerd. |
|
| Vafamil |
Vakantiefaciliteiten voor militairen |
|
| VAKOL |
Voortgezette Algemene Kader Opleiding Luchtmobiel |
|
| Van der Meerkamp |
Tentenkam vh KCT op de Rucphense Heide, opgericht in 1951; in 1985 uit waardering voor de inspanningen van vml. C-KCT, lkol J.P.H. van der Meer (op 90-jarige leeftijd overleden op 30-12-2007), omgedoopt tot Van der Meerkamp |
|
| Van Geel- en Bos-gelden |
Van 2008 t/m 2011 aan de Defensiebegroting toegevoegde bijdrage van jaarlijks € 50 miljoen om de slijtage van materieel als gevolg vd inzet in Afghanistan (Uruzgan) te compenseren (noodzakelijke extra vervangingsinvesteringen); in totaal € 200 miljoen voorkwam dat de krijgsmacht zich kannibaliseerde om de missie in Uruzgan draaiend te houden, maar door een te groot verbruik van reservedelen werden de voorraden alsnog kleiner en de onderhoudstermijnen verlengd; genaamd naar Pieter van Geel (CDA, Tweede Kamerlid) en Wouter Bos (PvdA, vice-premier) |
|
| Vau |
Vrachtauto. |
|
| Vbd |
Verbindingen. |
|
| Vbdd |
Verbindingsdienst. |
|
| VBIED |
Vehicle Bourne Improvised Explosive Device; IED in voertuig |
|
| Vbpl |
Verbandplaats |
|
|
|
|
|
|
|
|
Terug naar Boven |
|
| VBS-2 |
Virtual Battle Space-2. Serious game die in gebruik is bij KL. Hiermee kan op niveau I t/m VI worden opgeleid en getraind, m.n. in covo en tactiek. In 2006 (VBS-1) verworven, initieel voor OTCMAN en OTCVUST; na pilot vanaf februari 2007 experimenteel ingezet in de VTO KMA (inf, painf) op Infanterieschool. Hierna verwierven 11, 13 en 43X faciliteiten om m.b.v. VBS-2 en Steal Beast Pro tot maximaal niveau 3+ |
|
|
(Peloton/Combined Arms Teams) operationele situaties voor te bereiden. |
|
| VBTB |
Van Beleidsbegroting Tot Beleidsverantwoording; vindt plaats a.d.h.v. WWW- en HHH-vragen die centraal staan |
|
| VC |
Voorraadcentrum. Supply Centre. Generieke bevoorradingsschakel in de bevoorradingsketen. |
|
|
Centrale voorraadlocatie waar alle goederen die de gebruikende eenheden in de toekomst (niet meer) nodig hebben tijdelijk worden opgeslagen, beheerd en geconditioneerd. Van hieruit kunnen gebruikende eenheden worden beleverd en kan definitieve afvoer of afstoting van onbruikbare en overtollige goederen plaatshebben. Zie ook: AC, GE, GP, POD en POE. |
|
| VCO |
Voortgezette Commando Opleiding. |
|
| VCP |
Vehicle Check Point; Vehicle Collection Point. |
|
| VCP |
Vooruitgeschoven commandopost. TACCP. |
|
| Vdg |
Vaandrig |
|
| VDI |
Virtual Desktop Infrastructure. Computeromgeving waarbij meerdere besturingssystemen tegelijkertijd vanaf een externe server kunnen draaien. Vanaf een centraal punt gerealiseerd. Decentraal (eindgebruiker) is geen lokale opslagcapaciteit, kunnen meerdere eindgebruikers gebruik maken van zelfde werkplek en maakt lokaal werken geen verschil meer met op afstand werken (HNW). Centraal (datacenter) vindt beheer, processing en software(applicaties) plaats. VDI genereert een ander besturingssysteem en Open Office (i.p.v. Microsoft Office). |
|
| Vdpl |
Verdeelplaats; inrichting waar geneeskundigege- en verbruiksartikelen (klasse VIII) worden ontvangen en gedistribueerd aan gebruikende eenheden |
|
| Vdv |
Verwachte dagverbruik. Zie verder: Day of Supply. |
|
| VEB |
Vergoeding voor Extra Beslaglegging |
|
| Veiligheidsmededeling |
Mededeling gericht op de veiligheid van personeel en materieel, in de breedste zin vh woord. Betreft o.a. wapens en munitie, verbindings- en computerveiligheid, reactiedrills bij ongevallen en calamiteiten, milieu & PRM, grond- en luchtalarmeringen, film- en fotografieverbod, CBRN, brandveiligheid, bezoekersregelingen. |
|
| Veiligheidsonderzoek |
Onderzoek naar een persoon, gericht op feiten en |
|
|
omstandigheden die uit het oogpunt van de nationale |
|
|
veiligheid van belang zijn voor de vervulling van een |
|
|
specifieke vertrouwensfunctie. |
|
| VEITONO |
Vijand, Eigen troepen, Terreinsector, Opstelling, Nevenopstellingen, Opstelling van de wacht |
|
| Verantwoordelijkheid |
Mate waarin iemand (bereid is) de formele en morele verantwoordelijk draagt (te dragen) die hoort bij de rol van commandant. Onderscheid tussen: |
|
|
|
|
|
Extrinsieke verantwoordelijkheid |
Mate waarin iemand |
|
|
openlijk verantwoordelijkheid draagt voor zijn beslissingen, vooral naar zijn superieuren |
|
|
toe. |
|
Persoonlijke verantwoordelijkheid |
Mate waarin iemand verantwoordelijkheid |
|
|
neemt voor de verwachtingen die samenhangen met de persoonlijke autoriteit die hem wordt gegeven, vaak door gelijken of onderhebbenden. |
| Verd |
Verdediging; onderverdeeld in mobiele en gebiedsverdediging. |
|
| Verk |
Verkenning |
|
| Verkenningsplan |
Afhankelijk vd situatie en de toestemming en de trap van voorbereiding (2,3 of 4): |
|
|
|
|
|
►Wat en in welke volgorde wordt verkend (situatie ter plaatse verifiëren met kaart; bevestigen van routes; klokken van kritieke tijden). |
|
|
►Hoeveel tijd is er om te verkennen (tussen ETD en ETA) |
|
|
►Welke routes gebruiken om te verkennen (heen- en terugverplaatsing). |
|
|
►Vaststellen met wie en waarmee wordt verkend. |
|
|
►Coördineer met hogere, neven- of steunende eenheden. |
|
|
►Informeren van de medeverkenners over te treffen voorbereidingen. |
|
| Verkesk |
Verkenningseskadron |
|
| Verkpel |
Verkenningspeloton |
|
| Vern |
Vernieling |
|
| Verpl |
Verplaatsing |
|
| Verplaatsing, strategische |
Verplaatsing naar het operatiegebied dan wel verplaatsing terug vanuit het operatiegebied. |
|
| Verplaatsing, tactische |
Verplaatsing binnen het operatiegebied. |
|
| Vertical Envelopment |
Gebruik van vliegtuigen, in de regel helikopters, om troepen naar het posities aan de zijkant van het gevechtsveld te verplaatsen |
|
| Vertr |
Vertragend. |
|
| Vertrouwensfunctie |
Functie waarin het mogelijk is misbruik te maken van |
|
|
kennis of bevoegdheden waardoor de nationale veiligheid of andere gewichtige belangen vd staat ernstig bedreigd worden, m.n. functies waarin men omgang heeft of kan hebben met staatsgeheimen, waarin door integriteitsaantasting(en) de nationale veiligheid in het geding is of kan zijn en specifieke functies in vitale sectoren. |
|
| Verst |
Versterken; versterking. |
|
| Verstr |
Verstrekken; verstrekking. |
|
| Vervoersmodaliteiten |
Transport- of vervoermiddelen, zoals schepen, treinen, vrachtauto's en vliegtuigen. |
|
| VETCAP |
Veterinarian Civil Affairs Programme; vergelijk met MEDCAP |
|
| VeVa |
Veiligheid & Vakmanschap. MBO-opleiding op niveau 2 of 3 die voorbereidt op een baan bij Defensie. Instroomtraject. |
|
| VF |
Vertrouwensfunctie |
|
| VFB |
Vaststellen Fysieke Belastbaarheid; Voorspelbaarheid Fysieke Belastbaarheid |
|
| VGB |
Verklaring van Geen Bezwaar |
|
| VGP |
Verbeterd Gereedstellings Proces. Beschrijft het generieke proces gereedstelling, een ritmiek om te komen tot tijdig beschikbare, operationeel inzetbare eenheden. Hierin spelen de deelprocessen Opleiden & Trainen (O&T) en formeren een hoofdrol. Het deelproces O&T is erop gericht eenheden tot en met brigadeniveau (niveau VI) operationeel gereed te maken. |
|
| VGS |
Vervoer Gevaarlijke Stoffen. |
|
| VHA |
Vapor Hazard Area; onderdeel CCA (GOS); tweede deel |
|
| VI |
Veteraneninstituut |
|
| VI |
Verzorgings Instructie |
|
| Vierhoek |
Compagniescommandant, plaatsvervangend compagniescommandant, compagnies sergeant-majoor en sergeant-majoor opleidingen |
|
| Vigilans et paratus |
"Waakzaam en paraat"; devies van 13 Gemechaniseerde Brigade. |
|
| Vij |
Vijand |
|
| Vijctc |
Vijandcontact |
|
| VIK |
(Bureau) Vorderingen, inhoudingen en verrekeningen |
|
| VIO |
Vereniging van Infanterie Officieren |
|
| Vk |
Verkeer |
|
| VKAM |
Veiligheid, Kwaliteit, Arbeidsomstandigheden en Milieu. |
|
| VK-KNIL |
Vrouwenkorps KNIL; vml. onderdeel vh Koninklijk Nederlands-Indisch Leger; opgericht in 1944 |
|
| V / L / I |
Vakman, Leider en Instructeur. Domein vd onderofficier |
|
| VLAGES |
Very Low Altitude Gravity Extraction System |
|
| VLAST |
Video-based Live-Aircraft Stinger Trainer |
|
| Vlb |
Vliegbasis |
|
| VLC |
Vuurleidingcentrum |
|
| VLET |
Voorste lijn eigen troepen |
|
| Vln |
Veiligheidslijn; No Fire Line (NFL). |
|
| VM |
Vijandelijke Mogelijkheid; Vijandelijke Mogelijkheden. |
|
| VMADS |
Vehicle Mounted Active Denial System; Vehicle Mounted Area Denial System; HPM bedoeld om personen toegang tot een gebied te ontzeggen of uit te verdrijven |
|
| VMO |
Voortgezette Militaire Opleiding |
|
| VMO |
Village Medical Outreach; burgerbevolking in (afgelegen) dorpen van medicijnen en medisch advies voorzien |
|
| VNVR |
VN-Veiligheidsraad; Veiligheidsraad van de Verenigde Naties |
|
| VOAO |
Voortgezette Opleiding Actief Optreden; drie maanden durende vervolgopleiding op de ECO; in 1995 vervangen door de VCO. |
|
| VOIB |
Verplaatsing op interval-basis; snelmars |
|
| VOIP |
Voice Over Internet Protocol; spraakverkeer (telefonie) via internet. Zie ook: TCTS. |
|
| VOKS |
Vereniging Oud-Korea Strijders |
|
| VOLD |
Vereniging van Officieren Logistieke Diensten. |
|
| Voorb |
Voorbereid |
|
| Voorb besch |
Voorbereidende beschieting; inleidende beschieting; fase vóór de feitelijke aanval |
|
| Vooruitgeschoven |
Naar voren geloceerd, naar de VLET geloceerd, in tactisch gebied gelegen. |
|
| Vooruitgeschoven opstelling |
Opstelling voor het weerstandsgebied, van waaruit de brigadecommandant zijn gevecht beveiligt door een tijdelijke verdediging te voeren. |
|
| VOPS |
Vredesoperaties. |
|
| Vorming |
Verdere ontwikkeling van instelling, houding en gedrag die noodzakelijk is voor de taakuitvoering in de Koninklijke Landmacht, die wordt verkregen uit militaire opvoeding en scholing |
|
| VOSS |
Verbeterd Operationeel Soldaat Systeem; onderdeel van het SMP; project van DMO, gestart in 2007 |
|
| VOV |
Vaste Order Vredestijd |
|
| VPD |
Vessel Protection Detachement; voor het eerst samengesteld ihkv de piraterijbestrijding in de wateren bij de Hoorn van Afrika |
|
| Vplk |
Verpleegkundige |
|
| VPTL |
Voorschrift voor de uitoefening van de Politiek-Politionele Taak van het Leger |
|
| VR 44-120 |
Voorlopige richtlijn 44-120: Weermeetdienst luchtdoelartillerie. |
|
| VRA |
Legerformulier (lf) 15333, waarmee onder opgaaf van redenen aan de commandant of arts een verzoek, rapport of aanvraag kan worden gedaan |
|
| VRC |
Vuurregelingscentrum |
|
| Vrd |
Voorraad |
|
| VROB |
Regeling vergoeding voor overwerk, onregelmatigheid, beschikbaarheid en bereikbaarheid; volgens MP-bundel 31-107 |
|
| VROT |
Voorlopige Richtlijn Opleiden en Trainen. |
|
| VRP |
Voorlopig Reorganisatie Plan. |
|
| VRS |
Veteranen Registratie Systeem. |
|
| Vrv |
Vervoer |
|
| VRW |
Voorste rand weerstandsgebied |
|
| VS |
Voorschrift |
|
| VS 10-250 |
Voorschrift 10-250: Beschrijving en gebruik van het gasmasker C3. OBSOLEET EN VERVALLEN! |
|
| VS 2-1100 |
Regeling Internationale Vierdaagse Afstandsmarsen Nijmegen. |
|
| VS 2-1115 |
Voorschrift 2-1115: Beveiliging van NATO gegevens. |
|
| VS 2-1125 |
Voorschrift 2-1125: Gevechtsopleiding enkele man. OBSOLEET EN VERVALLEN! |
|
| VS 2-1350 |
Voorschrift 2-1350: Handboek voor de soldaat. OBSOLEET EN VERVALLEN! |
|
| VS 2-1351 |
Voorschrift 2-1351: Handboek voor het kader. OBSOLEET EN VERVALLEN! |
|
| VS 2-1360 |
Voorschrift 2-1360: Handboek voor de chauffeur. |
|
| VS 2-1363 |
Voorschrift 2-1363: Behandel uw wagen met zachtheid. Spaar het geld van de belastingbetaler. OBSOLEET EN VERVALLEN! |
|
| VS 2-1392 |
Voorschrift 2-1392: Veldzakboek voor officieren. OBSOLEET EN VERVALLEN |
|
| VS 2-1393 |
Voorschrift 2-1393: Handboek voor de diensten bij vredesmachten in internationaal verband. |
|
| VS 2-1500 |
Voorschrift 2-1500: Reglement inwendige dienst Koninklijke Landmacht. |
|
| VS 2-1578 |
Voorschrift 2-1578: Brandweer, bedrijfshulpverlening en rampenbestrijding Koninklijke Landmacht. |
|
| VS 2-1593 |
Voorschrift 2-1593: Tenuen voor militairen van de Koninklijke Landmacht. |
|
| VS 2-1998 |
Voorschrift Arbozorgsysteem KL |
|
| VS 2-4000 |
Instructie Materieelbeheer CLAS; van kracht sinds 01-07-2009; vervangt o.a. VS 2-4100/1 (Werkinstructie klasse I t/m V goederen voor de gebruikende eenheid) |
|
| VS 3-250 |
Voorschrift 3-250: NBC-masker (Veldmasker, beschermend, C3). |
|
| VS-17/GVX |
Marker panel; gronddoek |
|
| VSAT |
Very Small Aperture Terminal; zie KL-VSAT |
|
| VSCC |
Vuursteuncoördinator |
|
| VSO |
Vuursteunofficier; fire support officer |
|
| Vspt |
Verspreidingspunt |
|
| VSRAT |
Very Short Range Anti Tank.AT-4. |
|
| VTE |
Voltijds equivalent; fulltime equivalent (FTE); rekeneenheid waarin de kwantiteit van functies of personeelssterkte wordt uitgedrukt; 1 VTE is een volledige werkweek |
|
| Vtg |
Voertuig. |
|
| VTO |
Vaktechnische opleiding; DTO of WTO. |
|
| VTV |
Verplaatsing te voet |
|
| Vubasis |
Vuurbasis |
|
| VUIST |
Vuursteun Informatie Systeem |
|
| Vupo |
Vuurpositie |
|
| Vust |
Vuursteun |
|
| Vustvbdn |
Vuursteunverbindingen |
|
| Vuurcontroleorder |
Actieve maatregel in het kader van luchtnabijbeveiliging, evenals luchtwaarneming. Passieve maatregelen zijn bovendekking/camouflage en alle maatregelen van grondnabijbeveiliging. |
|
| Vuurcoördinatielijn |
Restricted Fire Line (RFL). |
|
| Vuurkracht |
Zie verder: slagkracht (functie van militair optreden). |
|
| VVCC |
Verkeers- en Vervoers Coördinatiecentrum; organisatiedeel vd DVVO |
|
| Vvdet |
Verkeers- en vervoersdetachement |
|
| VVDM |
Vereniging van Dienstplichtige Militairen; vakbond voor dienstplichtigen, opgericht in 1966 en ter ziele gegaan in 1996 |
|
| VVHO |
Regeling Voorzieningen bij Vredes- en Humanitaire Operaties; regeling die van toepassing is op een militair die is ingezet in het kader van een operatie |
|
| VVNOV |
Vakantieverlof niet op verzoek |
|
| VVOV |
Vakantieverlof op verzoek |
|
| Vz |
Verzamelen; verzameling |
|
| Vzg |
Verzorgende |
|
| Vzgco |
Verzorgingscommando |
|
| Vzgeb |
Verzamelgebied |
|
| Vzl |
Verzendlijst |
|
| Vzpl |
Verzamelplaats. |
|
| Vzpt |
Verzamelpunt. |
|
| W |
Terug naar Boven |
|
| W5H |
Bevel zoals dat op groepsniveau wordt gegeven, bestaande uit de antwoorden op de vragen: Wie & Waarmee, Wat, Waarom, Waar, Wanneer en Hoe. |
|
| W/D |
Wheels down; aircraft has landed; helicopter of vliegtuig geland |
|
| W/U |
Wheels up; aircraft has taken off; helicopter of vliegtuig opgestegen |
|
| Wabev |
Waarschuwingsbevel; wordt door een commandant in de vorm van een K.V.P.O.R. uitgegeven na de analyse van een opdracht |
|
| WAMIL |
Wet arbeidsongeschiktheidsvoorziening militairen; wet van 7 juni 1972 die voorzieningen regelt ten behoeve van dienstplichtige militairen en daarmede gelijkgestelden tegen geldelijke gevolgen van arbeidsongeschiktheid |
|
| WAN |
Wide Area Network; zie ook LAN |
|
| Wapen |
Bij de Koninklijke Landmacht één van de hoofdgroepen: artillerie, cavalerie, genie, infanterie en verbindingsdienst. Toen de Koninklijke Marechaussee nog een onderdeel vormde van de Koninklijke Landmacht gold zij ook als wapen. |
|
| Warning order |
Waarschuwingsbevel. |
|
| Watervallen |
Leerling uit de initiële opleiding die tussentijds een opleiding beëindigt en daardoor op een andere functieplaats binnen de krijgsmacht aan het werk gaat. Vorm van doorstroom die leidt tot een hoger rendement van de werving. Overbrengen van sollicitanten van het ene krijgsmachtdeel, waar een overschot kan zijn, naar het andere, waarin dezelfde categorie een tekort is. |
|
| Wavasti |
Watervaste stift |
|
| Wawa |
Waterwagen |
|
| Way ahead |
Wijze waarop dingen in de toekomst gebeuren of gedaan worden. |
|
| Wb |
Warmtebeeld(apparatuur) |
|
| WBGT |
Wet Bulb Global Temperature; index van temperatuur, luchtvochtigheid, windsnelheid en zonnestralingskracht; bepaald door HPG' er |
|
| WCP |
Weapon Collection Point; verzamelpunt voor wapens van strijdende partijen en/of burgers. |
|
| WD-1/TT |
Wired Double, 1st version, Telephone/Telegraphy; kabel voor veldtelefonie |
|
| Weapon Kill |
Volgens het MCTC van de O/T van de GTS: het wapen(systeem) is niet meer inzetbaar en kan dus niet meer vuren |
|
| Weather abort criteria |
Afgelastingscriteria van meteorologische aard; in de regel het grondzicht (ground visibility) en de wolkenbasis (cloud base) |
|
| Weer |
Aspecten van het weer zijn o.a. bewolking, licht, luchtvochtigheid, neerslag, temperatuur, wind en zicht. |
|
| Welfare |
Welzijnsaspecten binnen Defensie, zoals kranten, kerkdienst, veldpost e.v.a. |
|
| WEN-vakken |
Wiskunde, Engels en Nederlands |
|
| Werkgever |
(bij Defensie) Minister van Defensie en (decentrale) commandanten in de zin van het AMAR, hoofden van een diensteenheid in de zin van het BARD en directeuren die een eigen medezeggenschapscommissie (kunnen) hebben. |
|
| WGS84 |
World Geodetic System 1984; referentie(coördinaten)systeem voor plaatsbepaling dat is bepaald door het Amerikaanse Defense Maping Agency (DMA) en overgenomen door de NAVO; standaard gebruikt door o.a.GPS |
|
| WHAM |
Winning hearts and minds. |
|
| White Fleet |
Niet-militaire voertuigen in een konvooi die voorzien kunnen zijn van beschermingsmiddelen (pantser, wapenopstellingen); veelal in gebruik om VIP's te verplaatsen. |
|
| White out |
Sneeuw opgeblazen door een landende of opstijgende helikopter |
|
| WI |
Weapons Intelligence; informatie omtrent vijandelijke bewapening, het gebruik en de beschikbaarheid ervan. |
|
| WIA |
Wounded in action. |
|
| WILCO |
Will Comply. Opdracht begrepen, wordt opgevolgd. |
|
| WIT |
Weapon Intelligence Team. |
|
| Withdrawal |
Afbreken |
|
| WIV |
Wet op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten. |
|
| WLP |
Waarnemings- en luisterpost. Post met zicht op een belangrijk punt, vaak in de richting waar de vijand gedacht vandaan komt. |
|
| WLR |
Wapenlocatieradar; ook genaamd mortieropsporingsradar. NLD: KL/TPQ-6098. USA: AN/TPQ-37. In staat om ballistische baan van een door een opponent verschoten projectiel te lokaliseren en te herleiden van POO naar POI, waardoor tegenmaatregelen kunnen worden getroffen. |
|
| WLS |
Wissellaadsysteem; voertuig dat geschikt is voor het vervoer van flatracks en/of containers en is voorzien van een eigen laad- en losinrichting. |
|
| WMD |
Weapons of Mass Destruction; massavernietigingswapens |
|
| Wmk |
Waarmerking. |
|
| Wmr(1) |
Wachtmeester (der eerste klasse). |
|
| WMT |
Wet Militair Tuchtrecht. |
|
| WOL-cyclus |
Cyclus van klasse I gedurende één etmaal, bestaande uit achtereenvolgens warme maaltijd, ontbijt en lunch. |
|
| WOPS |
Bureau Woordvoering Operaties vd Directie Voorlichting en Communicatie (DVC) vh Ministerie van Defensie; stelt de lijn van woordvoering over een grote verscheidenheid aan onderwerpen vast. |
|
| WOUCS |
Water Onderzoeks Uitrusting Chemische Strijdmiddelen. Voorheen in de uitrusting vd BHP (arts), nu centraal opgeslagen (cenmat) te Soesterberg. |
|
| WP |
White Phosphorus; witte fosfor; brandstichtend chemisch middel waarbij de rookontwikkeling kan worden gebruikt voor maskering; bijgenaamd 'Willy Pete'. |
|
| WP |
Waarnemingspost. Statische post vóór een eenheid van waaruit wordt waargenomen. |
|
| WP |
Wandplaat |
|
| WPC |
War Pensions Committee. |
|
| Wrn |
Waarnemen; waarneming; waarnemer. |
|
| WRZO |
Wet Rampen en Zware Ongevallen. |
|
| WSO |
Wapen Systeem Officier. |
|
| WSO |
Wapen- en schietopleiding. |
|
| WTF |
Whiskey Tango Foxtrot; What The Fuck. |
|
| WTO |
Wapentechnische opleiding; vorm van VTO. |
|
| WTRI |
Wapen Traditie Raad Infanterie; hierin zijn alle Regimentscommandanten vd infanterie vertegenwoordigd. |
|
| WUP |
Waarnemingsuitputting; wuppen |
|
| WvMS |
Wetboek van Militair Strafrecht. |
|
| WVO |
Wet Veiligheidsonderzoeken. |
|
| Wvtg |
Wielvoertuig. |
|
| WWW-vragen |
Wat willen we bereiken; Wat moeten we daarvoor doen; Wat mag dat kosten (vragen die centraal staan bij VBTB) |
|
| X |
Crossing; kruising, m.n. van (spoor- en water-)wegen. |
|
| X |
Terug naar Boven |
|
| X-FLOT |
Cross-FLOT Operatie |
|
| XM84 |
Flashbanggranaat; Amerikaanse non-lethale granaat bedoeld om vijandelijk personeel tijdelijk te desoriënteren |
|
| XO |
Exchange Officer; uitwisselingsofficier |
|
| XOM/T |
Uitlees- en registratieapparaat voor de tactische dosismeter SOR/T |
|
| Y |
Terug naar Boven |
|
| Y-Hour |
Vertrek vd eerste helikopter in een operatie. |
|
| YAD |
Vrachtwagen Algemene Dienst (4-tonner) |
|
| YAP |
YAP-4442; vrachtwagen toegerust voor personenvervoer; bijgenaamd Walibi |
|
| YPR(-765) |
Pantserrupsvoertuig dat vanaf 1977 dienst deed in de KL. Standaard gevechtsvoertuig vd pantserinfanterie tot en met de invoering vd Boxer en CV-90. Y staat voor Nederland, PR voor pantserrups. |
|
| Z |
Terug naar Boven |
|
| Z |
Zulu. 26ste letter vh NAVO-spelalfabet. Zulu-tijd is Greenwich Mean Time. |
|
| ZACV(EM) |
Zelfstandig, Actief, Creatief, Verantwoordelijkheidsbewust; soms aangevuld met Ethisch verantwoord en/of Milieubewust |
|
| Zau |
Ziekenauto. |
|
| Zelfstandig |
Onder verschillende omstandigheden en in onverwachte situaties de opgedragen taken uitvoeren; dit binnen de grenzen vd opdracht, zonder directe hulp of aanwijzingen van anderen, doen. |
|
| Zero Dark Thirty ("0 Dark 30") |
Engelstalige schrijfwijze voor 00.30 uur. Overdrachtelijk: “zeer vroeg in de ochtend”, “ergens na middernacht”. Tijdstip waarop de raid tegen Al Qaida-leider Osama Bin Laden plaatshad. Ook Amerikaanse speelfilm (2012), geregisseerd door Kathryn Bigelow, met in de hoofdrollen Chris Pratt, Jessica Chastain en Joel Edgerton. |
|
|
|
|
|
|
|
| Zeun |
Mannelijke jongerejaars cadet op de KMA. Zie ook: deuchter, ma en pa. |
|
| ZHKH |
Zelfhulp en Kameradenhulp |
|
| Zkw |
Zwaarkaliberwapen. |
|
| ZMV |
Zware Militaire Vaardigheidsproeven; sinds 2005 Militaire Vijfkamp; onderdelen zijn schieten, hindernisbaan, handgranaatwerpen, zwemmen met hindernissen en cross |
|
| ZODIAC |
Zone Digitaal Automatisch Cryptografisch beveiligd netwerk. Tactische communicatienetwerk vd KL. |
|
| Zw |
Zwaar. |
|
| Zwaartepunt |
Zwaartepunt Duits: Schwerpunkt. Engels: centre of gravity; focus of energy. |
|
| ZZF |
Zaterdag, zon- en feestdagen. |
